Zaanstreek

Door: Willem Croese

Zaandijk – Ganzen kunnen een groot probleem zijn. In 2004 had men in de Zaanstreek zodanig last van de hoeveelheid ganzen dat er ruim 2000 ganzen uiteindelijk zijn vergast. De reacties van de bevolking liepen uiteen van begrip tot onbegrip. Niettemin heeft men naarstig gezocht naar oplossingen. De oplossing is geworden het zogenaamde 'ganzenbeheerproject'.

De initiatiefnemers van dit project zijn de raadsleden Saskia Hille (Groen Links) en Anna de Groot (SP). Zij stelden in de gemeenteraad van Zaanstad het ganzenprobleem op een positieve manier aan de orde, namelijk door toestemming te vragen voor het beheren van de ganzen. Dit houdt in dat de populatie in bedwang gehouden wordt op een natuurlijke manier.
Peter van Poelgeest van de Dierenbescherming Noord-Holland werd ingeschakeld. Hij weet als deskundige dat je op een humane manier het ganzenprobleem kan aanpakken. De ganzen hebben een broedperiode van circa 30 dagen. In de eerste 14 dagen kun je nog prima handelen door de eieren van de ganzen niet allemaal uit te laten komen.
De methode is om het veld in te gaan en de nesten op te zoeken. Als voorbeeld liet Peter van Poelgeest vanmiddag bij de Kalverpolder zien hoe dat gaat. Vier eieren liggen in een nest. Om te testen of de eieren bevrucht zijn worden deze in een emmer met water gedaan. Wanneer de eieren in de emmer zinken zijn ze bevrucht.

Foto: Jolanda Hoogendoorn © 2006
Peter van Poelgeest aan het werk met Zwerk5 jongeren

Nadat de eieren uit de emmer gehaald zijn worden ze stuk voor stuk droog gemaakt. Vervolgens worden op drie eieren een kruis gezet en eentje een rondje, alsof je het spel 'boter, kaas en eieren' aan het spelen bent.
De eieren met een kruis worden in een 'maisolie' gedaan. Deze olie zorgt ervoor dat de schalen luchtdicht worden. Hierdoor wordt het ei afgesloten en komt er geen zuurstof meer binnen, dus het bevruchte ei kan niet verder groeien.
De eieren die in de olie gedompeld zijn worden weer netjes in het nest teruggelegd. Hierna volgt het resterende ei wat wel mag uitkomen. Bij het nest wordt een paaltje met nummer neergezet. De gegevens van het nest worden op een stafkaart aangetekend en er wordt een lijst met gegevens bijgehouden. Zo worden iedere veertien dagen de nesten gecontroleerd.
Ganzen zullen eieren blijven leggen, helemaal wanneer de eieren weggehaald worden. De nieuwe eieren die in de nesten liggen worden uiteindelijk ook gedompeld en gekenmerkt om niet uit te komen.

Zwerk5

In samenwerking met de gemeente Zaanstad en met het leerwerkproject 'Zaanstad Werk 5' (Zwerk5) gaat de Dierenbescherming aan het werk. Zwerk5 bestaat uit jongeren die nog wel leerplichtig zijn, maar niet meer naar school gaan en ook niet werken.
Cees van Werkhoven begeleider van Zwerk5 noemt dit project een unieke gelegenheid om nuttig werk te doen in de natuur aan het ganzenbestand.
Vier jaar lang gaat Zwerk5 aan de slag in de gebieden; sportpark Kalverhoek, Haaldersbroek en ten Noordoosten van de Jagersplas. Peter van Poelgeest van de Dierenbescherming leert de jongeren de kneepjes van het vak en zal regelmatig bij de werkzaamheden van de Zwerk5 jongeren aanwezig zijn.