Zaanstreek

Zaandijk - Door het behandelen van de Jaarrekening 2005 heeft de SP Zaanstad fractie afscheid genomen van het oppositie voeren tegen het beleid van het vorige College stelt SP fractievoorzitter Rob Poldner. "Dat nu een college, waar de SP deel van uitmaakt, de verantwoording moest afleggen voor het financieel beleid van het vorige college maakt het extra interessant voor de SP."

Rob Poldner schrijft hierover:
"De SP kon aan de hand van concrete feiten het beleid van de afgelopen periode nog eens analyseren, om vervolgens een opstapje te maken naar het nieuwe collegeprogramma. Daarin zijn wezenlijke veranderingen ten opzichte van de vorige collegeperiode aanwezig, mede door te leren van de fouten.
Met de afronding van de jaarrekening 2005 van de gemeente Zaanstad, kan de SP voluit gaan werken aan de realisering van een programma met een hoog SP gehalte.
Om u een indruk te geven van de manier waarop de SP-fractie afscheid heeft genomen verwijzen wij naar de bijdrage zoals die in de raadsvergadering is ingebracht."

SP raadsbijdrage Jaarrekening 2005

De letterlijke tekst van de SP fractie tijdens de behandeling van de Jaarrekening 2005 is:
Voorzitter, college en collega’s,
De SP wil haar complimenten uitspreken over de opzet en de leesbaarheid van de Jaarrekening. Het verslag geeft een helder zicht op wat er gebeurt in de gemeente, wat de moeilijkheden zijn, maar ook wat de mogelijkheden zijn.
Een jaarrekening waarin zichtbaar is wat wel en niet behaald is in 2005 maakt het eenvoudig om de plussen en de minnen op te sommen. Een aantal partijen hebben dit ook al gedaan tijdens de Raadsbrede bijeenkomst op 19 juni j.l.
De SP wil haar tevredenheid uitspreken over de wijze van bespreken en beantwoording door college, ambtenaren en griffie.
De algemene indruk is dat er ieder jaar verbeteringen te zien zijn in de wijze van begroten en uitvoeren. Er komt steeds meer realisme aan te pas als het gaat om de concrete mogelijkheden van onze stad. Wat kan een stad aan? En in welk tempo? De geringe financiële speelruimte en de beperkte capaciteit dwingen ons wel de haalbaarheid van alle plannen te koppelen aan betaalbaarheid en andersom. In 2005 is dit realisme ingezet, nadat tekorten in 2004 en 2005 hebben geleid tot een aantal noodgrepen in het huishoudboekje van de gemeente door middel van bezuinigingen.
Zonder de ingrepen bij de Burap’s zou er over 2005 een tekort van ruim 10 miljoen Euro zijn geweest zoals u schrijft in de aanbiedingsbrief. En in feite is dit tekort er nog steeds, het is alleen te laste gebracht van de algemene reserve.
Interne en externe factoren als precario, de WWB en de BBV waren hier debet aan.
Over de Precario verschilt de SP van mening met het college. Er is een zeker risico genomen, met instemming van de provincie, om 50% van de te verwachten inkomsten uit Precario op te nemen in de begroting. Daarmee heeft de gemeente het geld ook uitgegeven, geld dat lang niet zeker was. Vanaf het moment dat de precario inkomsten inderdaad een dagdroom bleken te zijn was het te laat en het tekort was een feit. Door dit tekort af te boeken bij de algemene reserve is er in feite een situatie geweest dat de raad geld heeft uitgegeven dat er niet was en daardoor gedwongen was om dit achteraf te vereffenen met geld uit de reserves. Indien er direct voor hetzelfde doel een geldbedrag uit de reserves was gevraagd zou hier waarschijnlijk geen meerderheid voor zijn geweest. Naar onze mening was dit probleem te voorzien en dus niet nodig geweest. Er is hier een te groot risico genomen.
Mede hierdoor neemt de solvabiliteit in 2005 sterk af t.o.v de jaren ervoor door de afname van de algemene reserve, de lagere bestemmingsreserve en het oplopen van de leningenportefeuille.
En dat lijkt in schril contrast te staan met het uitgangspunt van het college dat het weerstandsvermogen versterkt moest worden. Gebleken is dat we zelfs niet in staat zijn geweest het weerstandsvermogen op gelijk niveau te houden.
Hiertegenover staat dat in 2005 70% van de voorgenomen investeringen konden worden gerealiseerd. Dit heeft betekend dat de investeringsplannen naar beneden moesten worden bijgesteld om beter aan te sluiten op het daadwerkelijk uitvoerend vermogen van de gemeente. [132]
Al met al zijn er aannames en prognoses gedaan die niet realistisch waren. Is dat erg? Ja en nee. Nee als het gaat om gedurfde stappen te nemen om de stad vooruit te helpen en ja als het gaat om de financiële gevolgen voor de stad en haar inwoners. Voor de SP weegt dat laatste zwaarder omdat het uitgangspunt dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen hier niet opgaat. De armoede onder mensen neemt toe terwijl de zichtbare rijkdom van de gemeente toeneemt, in de vorm van de materiele bouwplaatsen van de grote projecten.
Dit is een zorg die wij goed en serieus onder ogen moeten zien. In die zin heeft de SP dan ook het volste vertrouwen in het huidige college als het gaat om leren uit het verleden en anticiperen op het hier en nu. Het is niet voor niets dat het collegeprogramma de naam heeft “de Zaankanters maken de Streek”. De mensen, de inwoners staan weer centraal.
Het is wat wrang om op te merken, maar je kunt ook stellen dat door de onderbezetting en onderinvestering de tegenvallende inkomsten ietwat zijn gecompenseerd.
Het gebrek aan capaciteit en andere prioriteiten zijn de reden dat er in 2005 geen beleidsvisie op integratie is gerealiseerd. Wij betreuren dat omdat bijvoorbeeld discussies over sport en allochtonen en subsidiering hiermee voorkomen kunnen worden. Ook op andere gebieden kan een goed en helder beleid voorkomen dat er discussies gevoerd worden in de raad die onduidelijkheden vergroten en misverstanden over de werkelijke bedoeling van de discussie aan giswerk overlaten.[71]
Ook op het gebied van Onderhoud infrastructuur en openbare ruimte zijn een aantal aangekondigde nota’s vertraagd. De oorzaak hiervan was de inzet van beleidsmedewerkers bij de voorbereiding van grote infrastructurele werken. Naar ons idee bevordert dit niet het uitgangspunt “de gewone dingen goed doen”.
De SP blijft aandacht vragen voor de Molukse Gemeenschap. Cijfers met betrekking tot schooluitval onder Molukse jongeren ontbreken. In 2003 was de schooluitval 60%, landelijk gezien. Het betreft hier een “stille” groep, die weinig opvalt en daardoor weinig aandacht krijgt. De SP zou graag zien dat in deze bestuursperiode er meer duidelijkheid komt over de moeilijkheden en mogelijkheden van Molukse jongeren in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Een eigen aandachtsgebied, waar dan ook binnen het beleid, lijkt ons gerechtvaardigd.[70]
Wij zijn van mening dat de term sociaal gezicht te weinig tot uitdrukking brengt dat er niet alleen uiterlijk, dus naar buiten gericht iets op te houden is, maar dat hier een naar binnen, dus naar de inwoners toe, sociaal beleid voor staat. Wij vragen het college daarom dan ook de term sociaal gezicht te wijzigen in sociaal beleid. [66]
Over het culturele klimaat is al het een en ander gezegd. Want termen als: verschraling, commercialisering en vervlakking als resultaat van bezuinigingen, doen het imago van Zaanstad geen goed. Dit laat onverlet wat er door instellingen en verenigingen desondanks wordt gepresteerd. Wij zijn dan ook blij met de beantwoording van het college dat hier aandacht voor is. Aandacht voor de amateurverenigingen is zeker op z’n plaats. Zaanstad heeft met name kleinschalige creativiteit nodig en vooral ook variatie in het aanbod om een leefbare stad te zijn en te blijven.
Over het IKTC is ook al het een en ander gezegd. Ondanks onze aanvankelijke twijfel over het IKTC hopen wij dat het IKTC meer voor de stad kan [gaan] betekenen dan nu gebeurt. De SP was verheugd dat het IKTC de matching van ondernemers en onderwijs op zich wilde nemen, daar waar het gaat om stageplaatsen, stagebehoefte, maar ook om vragen om onderwijs en het onderwijsaanbod beter op elkaar af te stemmen. Wij begrijpen best dat dit niet in 2005 aan de orde was, maar hopen dat het IKTC hier in 2006 een goede rol in kan spelen.
Het accountantsrapport komt tot conclusie dat we in het proces van “plannen maken naar het realiseren van plannen” nog een flinke omslag moeten maken. Veel plannen zijn te optimistisch begroot, maar ook te optimistisch in de realisering ervan.[3] Slechts 70% van de verwachte investeringen zijn gerealiseerd. En hoewel dit een verbetering is ten opzichte van 2004 is een onderinvestering van 30% wel een erg grote marge. Het is mooi om wensen te hebben, maar de kunst is om realist te blijven. Dat geeft een meer beheersbare begroting en dus jaarrekening, maar ook een beter beheersbare organisatie. Wij steunen het college daarom van harte om de realiteit van onze mogelijkheden en financiën meer bepalend te laten zijn dan, zoals nu blijkt, tot nu toe praktijk was.
De Packagedeal Saendelft heeft als doel de schuld van ca 14 miljoen Euro eindelijk te vereffenen. De SP kan zich in deze deal vinden omdat het oplossen van deze schuld een hoger doel dient dan de afzonderlijke offers die hierbij horen. Te denken valt dan aan de bouw van Donjons, minder sociale woningen en verdichting. Het schrappen van 90 sociale woningen zie wij graag elders in de stad gecompenseerd. Toch hopen wij dat hier wel een realistische rekenwijze is toegepast, mede omdat de vereffening van de schuld pas gerealiseerd kan worden met inkomsten en opbrengsten die in de toekomst nog behaald moeten worden. [13]
De BKZ is een succes. En daar zijn wij zeer verheugd over. Dat er zelfs een meeropbrengst is, is natuurlijk ook mooi meegenomen en vraagt om voortzetting en uitbreiding hiervan.
De BKZ is in de ogen van de SP een van de mogelijkheden om mensen aan een betaalbare woning te helpen en daarmee de wachttijden bij woningnet te verkorten.
Toch adviseren wij het college alle andere mogelijkheden die bovenstaand doel dichterbij brengen met beide handen aan te pakken. Wij denken dan aan het propageren van andere financieringsconstructies, zoals die bij woningbouwverenigingen en bij de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten voor handen zijn. [15] Ook het inzetten van het middel “sociale koopwoning” zal meer starters met een nog lager inkomen aan een woning kunnen helpen.
Het doel is tenslotte meer betaalbare woningen voor starters en mensen met een lager inkomen en minder de winstgevendheid van het gemeente-eigen product BKZ.
Grote zorgen heeft de SP over de brandweer en dan met name in financiële zin. De Regionale brandweer heeft geen [formele] tussentijdse rapportages uitgebracht. Hoe is dit mogelijk? Zijn hier geen afspraken dan wel verplichtingen aanwezig? Juist daar waar de brandweer in het verleden in onze ogen het beeld heeft opgeroepen niet altijd met de juiste of met onvolledige begrotingen te komen, dan wel met verrassingen in negatief financiële zin, is het verbazingwekkend dat er bij deze jaarrekening geen zicht is op de feitelijke situatie bij RBZW dan de mededeling “dat het de verwachting is dat het jaarresultaat licht positief zal zijn”. De SP acht het van groot belang dat het advies van de accountant in deze wordt overgenomen. Het college heeft toegezegd na het zomerreces met nadere informatie te komen.[24]
Bij de dienst publiek ligt er een goed uitgangspunt d.m.v. het Dienstplan, voor een gestructureerde aanpak van de risico’s en verbeterpunten binnen de dienst. Wij vinden dit een goede ontwikkeling en zien dan ook uit naar de uitkomsten van de concrete voortgang. Misschien dat de wethouder hier alvast wat kan zeggen over de ontwikkeling in 2006.
Wij hebben hoop. Hoop dat de gedroomde goede toekomst van Zaanstad ook een goede toekomst voor de inwoners zal betekenen. Wij streven ernaar dat de armoede onder diverse groepen inwoners in Zaanstad fors teruggedrongen wordt, dat de woningnood behoorlijk zal verminderen, dat milieu, natuur en dierenwelzijn hoger op de prioriteitenlijst zullen komen, dat er in Nederland een humaner vreemdelingenbeleid zal komen. Kortom wij hopen dat in Zaanstad een samenleving waarin menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit steeds meer gestalte krijgt. De voortekenen zijn goed!
Zaanstad kan hierin het verschil uitmaken.
Gelezen het voorstel van het College, de behandeling in de raadsbrede discussie van 22 juni en de bespreking in de raad van 22 juni, kan de SP instemmen met het voorstel.