Zaanstreek

Door: Willem Croese

Zaandijk – De hitte van deze zomer kan Piet Keijzer als persoon niet bekoren. Hij geeft meer de voorkeur aan koelere periodes. Ondanks alles is de wethouder ‘gewoon’ werkzaam. Hij bereidt de maatregelen voor die nodig zijn door een Haags besluit dat een eind maakt aan de Instroom Doorstroom (ID) banen. Inmiddels zijn de medewerkers van Stichting Welsaen een handtekeningenactie begonnen voor het behoud van ruim 30 ID-ers die werkzaam zijn bij deze instelling.

De Stichting Welsaen heeft ruim dertig ID-ers op de ‘loonlijst’ staan. De ID banen staan op de tocht, want de regering Balkenende heeft besloten met ingang van 1 januari 2006 een eind te maken aan deze gesubsidieerde vorm van arbeid.
Door Zaanstad is die periode nog verlengd met een jaar tot 1 januari 2007 om de organisaties meer tijd te geven op de nieuwe situatie in te spelen. De consequenties voor de ruim dertig ‘werknemers’ van Stichting Welsaen zullen vergaande gevolgen hebben, want men zal werkloos raken indien er geen andere oplossingen komen.
De ID-ers bij Stichting Welsaen werken als groepshulp op de peuterspeelzaal, als assistent-beheerder in het buurtcentrum of als administratief medewerker.
Piet Keijzer heeft inmiddels gesproken met Willem Draaisma van Stichting Welsaen. “Wij hebben gesproken over de opvang van de ID-ers. Momenteel heeft Zaanstad 214 ID-ers met daarbij nog eens 24 ID-ers uit Amsterdam. Met name de mensen tussen 50 en 60 jaar (71 x) en tussen de 60 en 65 jaar (20 x) hebben grote problemen op de arbeidsmarkt. Zij zullen door hun leeftijd minder makkelijk aan een andere baan komen. Er zullen met name voor hen aanvullende maatregelen getroffen moeten worden.”
Er moet volgens Piet Keijzer een onderscheid gemaakt worden tussen de schrijnende situaties van mensen en instellingen. “Stichting Welsaen gebruikt de ID banen als structurele banen. Dit is niet helemaal juist, want zo zijn de ID-ers blijven hangen in hun gesubsidieerde banen. Bijvoorbeeld een buurthuis heeft een beheerder aangevuld met een ID-er. Zo’n ID-er zou door moeten stromen naar een vaste baan, bijvoorbeeld in het bedrijfsleven en dat is niet gebeurd. Nu hebben de ID-ers bij Welsaen en Welsaen zelf een groot probleem. Het jaar extra tijd is in dat opzicht onvoldoende benut.” zegt Piet Keijzer.
Volgens de wethouder zal er gekeken moeten worden naar andere subsidievormen via bestaande loonsubsidies van de Gemeente en de UWV. Bij de Stadswachten vindt Piet Keijzer de doorstroming van ID-ers wel goed gelukt. Velen van hen stromen door in beveiligingsbedrijven.
Een variant zal gaan worden wat Piet Keijzer betreft om middels de loonsubsidies mensen aan het werk te krijgen via de ‘Zaanse Trajectbanen’. De betreffende organisatie neemt de ID-er vast in dienst en ontvangt een jaar lang een gedeeltelijke bijdrage in de loonkosten.
Eind augustus volgt er weer een gesprek met de UWV om de gevolgen door het afschaffen van de ID banen te bespreken en te kijken welke oplossingen men heeft voor degenen die uit de ID banen regeling vallen. Met name zal er extra aandacht worden gevraagd voor de 50 en 60 plussers.

Rondleiding Baanstede

Een andere instelling die onder druk komt te staan door nieuwe wetgeving vanuit Den Haag is Baanstede. Onlangs hebben de gemeenten Zaanstad en Purmerend een onderzoek laten doen naar de bedrijfsvoering van Baanstede. Dit bedrijf moet gaan concurreren met andere sociale werkvoorzieningen en bedrijven.
Recent bezocht Piet Keijzer Baanstede: “Het is ongelooflijk waardevol dat er voor mensen ‘beschutte’ werkplaatsen bestaan. Maatschappelijk actief en aangesloten blijven is een groot goed dat waardering en bescherming verdient. De prestaties van deze mensen komen door die nieuwe wet sterk onder druk te staan.
De beste mensen zullen doorstromen door detachering naar andere bedrijven. Anderen zullen in kleine groepen onder begeleiding van een werkmeester gaan werken bij bedrijven. Dan hou je nog de beschutte werkplaatsen over en begeleid werken zoals Noppes (tweedehands goederen verkoop), de plantsoenendienst en de postbezorging. Ook zij werken onder begeleiding.”
Het voordeel van het werk elders uit te laten voeren is dat het ‘bedrijf’ Baanstede minder kosten heeft qua gebouwen en overhead. Een relatief nieuw fenomeen, is het nadeel als gevolg van concurrentie door het Rijk zelf. Hierover zegt Piet Keijzer:
“Neem drukwerk wat door Baanstede wordt gemaakt. De gevangenis van Hoorn offreert tegen Baanstede door het drukwerk aanzienlijk goedkoper te leveren. Dat is nogal makkelijk zo’n gevangenis hoeft het personeel niet te betalen voor hun werkzaamheden, want die hebben gevangenen waar je geen loonkosten voor hoeft te rekenen. Ik vind dit een malle vorm van concurrentie.”
De vraag is overigens of de nieuwe wet Sociale Werkvoorzieningen nog wel door de Raad van State komt. “Het kan daar nog tegengehouden worden,” aldus Piet Keijzer. Wanneer de wet de Raad van State passeert, blijft vooralsnog alles bij het oude, zal de invoerdatum verschuiven, maar is het voor Baanstede en de gemeenten desondanks raadzaam actie te ‘ondernemen’.
Wat Piet Keijzer bij zijn rondleiding opviel was dat er niet alleen geestelijk- en lichamelijk gehandicapten werken, maar dat de instroom van mensen met gedrag- en psychische handicaps toeneemt. De toename van de laatste groep bij Baanstede heeft volgens hem te maken met het feit dat er binnen de Geestelijke Gezondheids Zorg (GGZ) veel sluitingen zijn.
Piet Keijzer: “Het sluiten van Duin en Bosch, inclusief de reïntegratiewerkplekken, is een voorbeeld hiervan. Zo komen deze mensen nu voor een deel bij Baanstede terecht. Bovendien blijkt dat het aantal mensen met gedrag- en psychische problemen toeneemt en dat merk je ook op de arbeidsmarkt.”
Alles bij elkaar vraagt dat extra begeleiding door Baanstede en staat de kostenbeheersing hierdoor extra onder druk en dreigt het gevaar dat de ‘mensontwikkelkant’ van Baanstede buiten beeld raakt. Samen met de 8 andere gemeenten en Baanstede gaat Zaanstad hier de komende periode mee aan de slag.