Zaanstreek

Door: Willem Croese

Zaandam – Een flink aantal jaren kende men in Nederland diverse regelingen van gesubsidieerd werk voor hen die langdurig uit het arbeidsproces zijn en weinig kansen hebben om zelf de kost te kunnen verdienen. Een van de bekendste regelingen was de zogenaamde ‘Melkert-baan’, vernoemd destijds naar de toenmalige minister van Sociale Zaken Ad Melkert (PvdA). De opvolger hiervan werd de Instroom- en Doorstroombaan (ID).
Minister Aart Jan de Geus (CDA) heeft hier een eind aan gemaakt sinds 1 januari 2006. De lokale overheden, zoals de gemeente Zaanstad, moeten de afschaffing van de ID banen uitvoeren en regelen. De wethouder Sociale Zaken van Zaanstad, Piet Keijzer (SP), heeft er zijn handen aan vol en de instellingen met ID baners ook.

Piet Keijzer betreurt het feit dat deze vorm van gesubsidieerde arbeid afgeschaft is en dat alle ID-ers in oktober hun ontslag aangeboden krijgen met ingang van 1 januari 2007. De gemeente Zaanstad heeft het ontslag een jaar weten uit te stellen, zodat bedrijven en instellingen die ID-ers in dienst hebben de tijd hebben kunnen nemen om oplossingen te vinden voor de toekomstige werklozen.
De wethouder heeft sinds zijn aantreden in het nieuw Zaans college (april 2006) vele gesprekken gevoerd om te komen tot creatieve oplossingen voor het probleem, al zal niet iedereen gebruik kunnen maken van de plannen die in de maak zijn. In de maand september hoopt Piet Keijzer met de ‘Zaanse Trajectbanen’ een alternatief te kunnen bieden voor een deel van de ID-ers.
“Met de Zaanse Trajectbanen wil ik mensen wel een kans geven, maar deze banen zijn dan echt tijdelijk. Een bedrijf kan, als ze iemand in vaste dienst nemen, maximaal twee jaar subsidietoeslag krijgen voor een trajectbaan. Zo kunnen mensen weer werkervaring opdoen en is het mogelijk dat mensen die als trajectbaner aan het werk zijn, een vaste baan krijgen,” aldus Piet Keijzer.
“Je kunt toch niet bijvoorbeeld een 62 jarige ID-er op straat zetten. Wij zullen hiervoor individuele oplossingen moeten zoeken. Een probleem voor hele kleine organisaties is, dat zij dreigen om te vallen als hun ID-ers vertrekken. Daarvoor moet ook vóór 1 oktober duidelijkheid komen,” gaat de wethouder Sociale Zaken verder.

Stichting Welsaen

De Stichting Welsaen, bekend van onder andere de buurthuizen en peuterspeelzalen, heeft 33 ID-ers in dienst. De ID-ers bij Stichting Welsaen werken als groepshulp op de peuterspeelzaal, als assistent-beheerder in het buurtcentrum of als administratief medewerker. Ook deze ID-ers krijgen hun ontslag aangezegd.
Om de druk op te voeren en te strijden voor het behoud van de ID banen is Stichting Welsaen een handtekeningenactie begonnen. Intussen heeft er ook een gesprek plaatsgevonden tussen wethouder Piet Keijzer en Willem Draaisma van Stichting Welsaen.
“Wij hebben gesproken over de opvang van de ID-ers,” zegt de wethouder en veel meer wil hij daar nog niet over kwijt met in zijn achterhoofd dat de Zaanse Trajectbanen en de oplossingen voor ID-ers nog in de Zaanse gemeenteraad besproken moeten worden.

Buurthuis De Kolk

Buurthuis De Kolk beheerder Michiel van Hooft (55) kan over de aanstaande gevolgen van het verdwijnen van de ID-ers meepraten. “Bij Stichting Welsaen zijn er totaal 33 ID-ers, waarvan er 14 facilitair werk doen en 19 in de peuterspeelzalen. In ons buurthuis zijn er drie ID-ers. Twee facilitair en één voor de peuterspeelzaal.”
Wanneer de ID-ers weg moeten valt er voor zijn buurthuis 50 procent van het assistent beheerschap weg.

Michiel van Hooft
Foto: Jolanda Hoogendoorn

Michiel van Hooft: “Er wordt een zware wissel getrokken, want dan zullen wij als vaste krachten nog meer en harder moeten werken om de klappen op te kunnen vangen. Het alternatief zou kunnen zijn om het buurthuis weer open te stellen met vrijwilligers, maar dat mag niet van de wet.”
De wettelijke eisen voor het beheren van een buurthuis zijn vandaag de dag hoog. Bijvoorbeeld degenen die bardiensten draaien moeten hiervoor een diploma hebben, enzovoorts.
Volgens Michiel van Hooft zullen de activiteiten van het buurthuis vooralsnog geen hinder ondervinden door het wegvallen van de ID-ers met uitzondering van activiteiten zoals klaverjassen en sjoelen. Voor de laatste soort activiteiten ziet hij nog geen oplossingen.
Ook zou je bij kookcursussen voor kinderen problemen kunnen verwachten, want bij eventuele ongelukken tijdens het koken zijn er geen mensen beschikbaar die een gewond kind kunnen behandelen of om naar het ziekenhuis te brengen.
Medewerkers op een commerciële manier in dienst nemen ziet Michiel van Hooft niet zitten, want hiermee zouden de prijzen voor de activiteiten omhoog gaan. “Je jaagt dan de mensen weg, dus dan komt men niet meer,” aldus de beheerder. Bovendien is hij van mening dat het buurthuis toegankelijk moet zijn en blijven voor iedereen uit de Rosmolenwijk.
Schrijnend vindt Michiel van Hooft dat de ID-ers, die bij Stichting Welsaen zijn komen werken, mensen zijn die langdurig werkloos en onbemiddelbaar waren. “Er zitten ook mensen tussen die uit de goot kwamen. Zij hadden bijvoorbeeld een drank en drugs verleden. Deze mensen hebben veel tijd nodig gehad om het werk aan te kunnen en dat is hen hier gelukt.”
De ID-ers werken bij voorbeeld als gastheer of gastvrouw in een buurthuis met huishoudelijke taken. De buurthuisbeheerder besteedt hier veel tijd aan door veel gesprekken met de ID-ers te voeren en ook om hen te stimuleren om cursussen te volgen. Voor wat het doorstromen op deze manier betreft weet Michiel van Hooft te melden dat er bijvoorbeeld één persoon is die zijn groot rijbewijs heeft gehaald. “Die man wil nu op een ambulance rijden. Dit is ons beleid om mensen zo verder te krijgen,” zegt Michiel van Hooft.
Vrijwilligers in buurthuizen worden niet alleen door de beheerders ondersteund maar ook door agogen. Door wijzigingen in de wetgeving, wat feitelijk bezuinigingen zijn, heeft men het probleem dat één agoog in meer buurthuizen en wijken moet werken. Hierdoor komt het werk kwalitatief onder druk te staan
Michiel van Hooft vindt het ook vreemd wanneer men roept dat er meer blauw op straat moet komen, omdat jongeren meer en veel rotzooi op straat schoppen. “Je bent dan echt een stap te laat. Het is beter om van tevoren te handelen dan voorkom je deze rotzooi. Met meer blauw los je dus de problemen voor jongeren niet op. Buurthuizen kunnen een goed alternatief bieden voor jongeren.”
Het worden zorgelijke tijden voor de buurthuizen. Niet alleen daar, want ook in andere sectoren zijn veel ID-ers aan het werk. In scholen als conciërges. In de stad als stadswachten. Het is te hopen dat de oplossing die wethouder Piet Keijzer in het verschiet heeft de wonden zullen verzachten en de leefbaarheid in de stad, buurten en scholen niet verloren laat gaan.