Zaanstreek

Door: Willem Croese

Zaandam – Een tiental Zaanse SP’ers nam woensdagavond de moeite om naar de Inverdan informatiewinkel te gaan op de Gedempte Gracht. Zij hebben zich laten voorlichten door Lourens Loeven, programmamanager Inverdan. Nog anderhalf jaar geleden heeft de SP Zaanstad als eerste ‘speerpunt’ in het verkiezingsprogramma staan dat Inverdan stopgezet moet worden. Tijdens de collegeonderhandelingen is gebleken dat de partij voor voldongen feiten stond, maar heeft wel aanzienlijk minder kantoorruimte afgedwongen.

Zaanse SP'ers in Inverdan winkel
Foto: Willem Croese

De gemeente Zaanstad stelde aan de hand van onderzoeken dat de gemiddelde Zaankanter het centrum van Zaandam niet bijzonder vindt. In de jaren zestig en zeventig verdwenen oude Zaanse panden door sloop of naar de Zaanse Schans. Hiervoor in de plaats kwamen nieuwe gebouwen die geheel afstaken met het Zaanse imago. Rond 1993 begon men met de bouw van de huidige paviljoens op de Gedempte Gracht. Vijf jaar later echter begon men al plannen te maken voor het toekomstige Inverdan. Het moet een ‘eigenzinnig centrum van de Zaanstreek’ worden. Het nieuwe stadhuis, maar ook hotel Inttell krijgen Zaanse gevels. Levensgrootte gevels zelfs. Zo zou het Zaanse karakter terug moeten keren volgens de plannenmakers.

Ruimte

Circa 160.000 m2 kantoren stonden aanvankelijk gepland voor Inverdan. “Het was een zeepbel die doorgeprikt is,” zegt Lourens Loeven hierover. In de huidige plannen staan 44.000 m2 kantoren en 25.000 m2 stadhuis getekend. Volgende week gaat de eerste paal de grond in voor het nieuwe stadhuis.

Inverdan maquette
Foto: Willem Croese

Ruim 15.000 m2 winkelruimte wordt gecreëerd. Een nieuwe winkelier wordt de Duitse wit- en bruingoed gigant Mediamarkt. De contracten met de huidige winkeliers in de paviljoens op de Gedempte Gracht lopen af. Alle panden zijn inmiddels door de gemeente Zaanstad opgekocht. Intussen wordt een ‘uitplaatsingbeleid’ gevoerd teneinde de winkeliers uit te kopen. De paviljoens die leeg komen te staan worden met kortlopende contracten ingevuld door dumpwinkels.
In het gebied Inverdan worden ongeveer 2700 woningen gebouwd, waarvan 33 procent sociale woningbouw. De rest is koop van zowel laag- als hoogbouw. “Er is een behoefte aan grotere woningen. Geen twee kamers, maar wel vijf kamers,” aldus Lourens Loeven.

Water

Water in de ‘Gedempte Gracht’ wordt door een aantal SP’ers gezien als onzin. “Dit wordt een zootje. De straat ligt nu al bezaaid met patatzakken en andere viezigheid,” aldus één van de SP leden tijdens de informatiebijeenkomst. Het schoonhouden van de gracht en de naaste omgeving is een zorg. Lourens Loeven weet te melden dat momenteel het ‘basisniveau’ gehanteerd wordt voor het reinigen en wanneer het water er is het ‘intensieve niveau’.
Dat er water komt staat vast. Dit heeft de Zaanse gemeenteraad al drie keer besloten. Om de Zaanse bevolking inspraak te geven organiseerde de gemeente vijf ‘werkateliers’ waar men ideeën kon aandragen. Volgende week woensdag worden de lokale suggesties in boekvorm gepresenteerd aan ontwerper Simon Sprietsma die vervolgens hiermee aan de slag moet, zolang het water, de Zaanse identiteit en er ruimte is voor verblijf overeind blijven staan.
De bouw van de gracht zal als laatste gebeuren om de processen niet in de war te schoppen. “Alles moet tegelijk klaar zijn. Dit is de kracht van het plan, maar ook de kwetsbaarheid,” stelt Lourens Loeven.

Kritisch

In het jaar 2003 werd het Masterplan voor Inverdan door de gemeenteraad goedgekeurd, behalve door de toenmalige SP Zaanstad fractie. Men vond Inverdan te duur, zeker voor zo’n armlastige gemeente Zaanstad dat op de rand stond van faillissement. Voor de SP’ers werd Inverdan in plaats van een speerpunt een pijnpunt al zegt de fractie over de ontwikkelingen ieder half jaar zeer kritisch te staan met name tegenover de financiële kant van het verhaal.
Intussen zijn de SP fractieleden en de SP wethouder Piet Keijzer gewend aan het feit dat Inverdan onomkeerbaar is. De SP leden nog niet helemaal. Zij zijn kritisch over de enorme ingrepen in het stadshart van Zaandam dat weer het stadshart zou moeten worden van Zaanstad. Wordt het een financieel debacle?
Lourens Loeven zegt dat het huidige college een reële begroting heeft voor de plannen. De investeringen zullen circa 625 miljoen euro zijn, waarvan 400 miljoen door privaatgeld en 225 miljoen euro van de gemeente Zaanstad. Door grondverkoop hoopt de gemeente geld te incasseren, waarna nog zo’n 64 miljoen euro zelf opgebracht moet worden. Volgens Lourens Loeven kost Zaanstad Inverdan 6 miljoen euro per jaar.