Zaanstreek

Piet Keijzer: 'Geruzie in Den Haag leidt alleen maar af’

Door: Willem Croese

ZAANDIJK – Om 4300 huishoudens met een inkomen tot 120 procent van het minimuminkomen te dienen zullen de Zaanse woningbouwcorporaties conform de ‘prestatieafspraken’ 660 woningen per jaar moeten aanbieden. Wonen wethouder Piet Keijzer verwacht deze afspraken rond eind januari namens het College te kunnen ondertekenen.

Het college van Burgemeester en Wethouders heeft de afspraken goedgekeurd die Piet Keijzer met de woningbouwcorporaties heeft gemaakt. Zo’n twaalf procent van de Zaanse bevolking leeft van een inkomen tot 120 procent van het minimumloon. Totaal zijn dit 7400 huishoudens waarvan 3100 een eigen woning hebben.
De overige 4300 gezinnen zijn aangewezen op huurwoningen die betaalbaar voor hen moeten zijn. De garantie is afgesproken dat 60 procent van 1100 woningen ieder jaar beschikbaar moeten zijn voor de doelgroep.
,,Als je die 660 woningen per jaar kan aanbieden als corporatie dan is iemand met een smalle beurs gemiddeld één keer in de zes a zeven jaar aan de beurt om te verhuizen. Driemaandelijks bekijken wij het aanbod en het verloop van de inschrijvingen en jaarlijks evalueren we samen met de corporaties . Deze gegevens krijgt het Huurders Overleg Zaanstreek (HOZ) ook. Mochten de genoemde aantallen niet gehaald worden dan ga ik als wethouder volgens afspraak, het gesprek aan met de corporaties. Het HOZ heeft overigens ook positief geadviseerd op de aanbiedingsafspraken’’, zegt Piet Keijzer.

Winstbelasting

Haagse plannen wijzen uit dat woningbouwcorporaties vanaf volgend jaar ‘winstbelasting’ moeten betalen. Piet Keijzer vindt dit een raar verhaal: ,,Het ene moment moeten corporaties zorgen voor maatschappelijke zaken, zoals buurtvoorzieningen en prachtwijken. En het andere moment zegt politiek Den Haag dat een corporatie een gewoon commercieel bedrijf is. Ik vind dit niet bij elkaar passen. Je moet juist zorgen dat het vermogen van zo’n corporatie lokaal besteed wordt’’.
De eventuele gevolgen van de invoering van winst- en vennootschapsbelasting kunnen extra huurverhogingen zijn en nog meer huurwoningen verkopen om geld te genereren voor de lokale bouwplannen die er zijn. ZVH en Parteon willen volgens de wethouder Wonen dolgraag in Zaanstad investeren.
Piet Keijzer: ,,Plattelandscorporaties zijn vaak schathemelrijk. Zij hebben een enorm bezit en vaak nul aan investeringen of activiteiten. Pak dan de corporaties aan die weigeren armlastige corporaties bij te staan. In grote steden hebben de corporaties het zwaar. De winstbelasting vind ik een foute centralistische manier van besturen. Heb vertrouwen in de gemeenten en de lokale inzet van lokale corporaties’’.
De wethouder stelt dat het nog geen gelopen koers is, want de meerderheid van de corporaties is tegen de plannen van de minister. Hij spreekt wel de vrees uit dat corporaties uit het bestel zullen stappen om in dat geval commerciële bedrijven te worden.
,,Als gemeente heb je dan helemaal niks meer te vertellen. Ik wil zaken doen met de corporaties. Het geruzie in Den Haag leidt alleen maar af’’, zegt Piet Keijzer hierover.

Investeren

De wethouder neemt het op voor de Zaanse woningbouwcorporaties. De Zaandamse wijk Poelenburg neemt hij als voorbeeld. In een periode van tien jaar wordt door de deelnemende corporaties en de gemeente samen 260 miljoen euro geïnvesteerd.
Woningen worden gesloopt. Er komt nieuwbouw en de openbare ruimte wordt opgeknapt. Toch staat de sfeer onder druk sinds Poelenburg een ‘prachtwijk’ werd. Het kabinet heeft een veertigtal Nederlandse wijken deze titel gegeven met als doel extra investeringen te doen waarmee zo’n wijk beter wordt.
,,Minister Vogelaar komt langs met 34 miljoen uit de portemonnee van een ander en er is landelijk meteen ruzie’’, zegt Piet Keijzer naar aanleiding van de reacties door de corporaties.
Om de prachtwijken te realiseren wordt een extra financiële impuls geëisd. Volgens de Zaanse wethouder zeggen de corporaties terecht dat zij naast de investeringen in de wijken niet nog eens extra geld willen afdragen aan het Rijk. Piet Keijzer rekent op de corporaties als zij extra moeten investeren in het sociaal programma.

Verkoop

Het bestand van het aantal huurwoningen wordt steeds kleiner. Op landelijk niveau wordt de norm 80 procent verkoop en 20 procent huur gehanteerd. In Zaanstad heeft het college de norm 70/30 afgesproken. De praktijk is dat corporaties huurwoningen verkopen. Hier is weinig belangstelling voor, dus de inkomsten zijn lager dan verwacht.
Piet Keijzer: ,,Dat laat zich voor een deel ook wel verklaren en heeft een relatie met de situatie van de zittende bewoners. Als jij voor een huur van 350 euro per maand in een woning zit en je krijgt deze te koop aangeboden dan is de prijs al snel 120.000 euro. Reken maar uit wat je er dan maandelijks voor moet betalen. De lasten stijgen fors en daar past men voor.’’
Een andere manier om geld te verkrijgen als woningbouwcorporatie is projectontwikkeling. Naast de sociale huurwoningen worden ook woningen voor de verkoop gebouwd. Bij de één zit winst en bij de ander moet geld bijgelegd worden. Overwaarde van het woningbezit maakt het dat corporaties nog meer geld in handen kunnen krijgen.
,,Voor één vrij verkochte huurwoning bouwt men drie nieuwe sociale huurwoningen terug en die leveren op termijn weer meer op dan dat zij ooit gekost hebben. In die zin krijg je een zelf financierend fonds bij een corporatie, dus dan hebben ze het Rijk helemaal niet nodig’’, aldus de wethouder.

Achterstand bouwproductie

De Zaanse woningbouwcorporatie Parteon heeft laten weten achterstand te hebben in de bouwproductie. De wethouder Wonen spreekt over een dip qua omvang van bouw voor 2007 en 2008. De jaren 2005 en 2006 waren volgens hem extreem goede jaren.
,,Parteon haalt dit jaar nog geen honderd woningen. Ook binnen Inverdan blijft de productie behoorlijk achter. Zo is het geld bijvoorbeeld voor de Rosmolenwijk het probleem niet, maar de voorbereidingen van de plannen en het verstrekken van de vergunningen wel. Een vergunning voor de luchtkwaliteit ligt al een jaar in Den Haag. Je hebt meteen een jaar vertraging waar je als Parteon en Zaanstad niets aan kunt doen’’, concludeert Piet Keijzer.

Hoogbouw

Binnenstedelijk woningen bouwen is een lastig fenomeen, want de hoeveelheid beschikbare grond is beperkt en duur. Toch moeten mensen wonen. Hoogbouw is voor Piet Keijzer één van de andere vormen qua bouw.
Samen met zijn ambtenaren heeft hij de zogenaamde ‘Hoogbouwnotitie’ geschreven, een afwegingskader waaraan initiatieven kunnen worden getoetst en waarbij ook een duidelijke rol voor omwonenden is weggelegd.. In het kader is vastgesteld hoe hoog de gebouwen mogen zijn en waar zij al dan niet gebouwd kunnen worden.
De nieuwe ondergrens van hoogbouwplannen is 12 meter hoog met vier bouwlagen. Alles wat daar bovenkomt moet voorzien zijn van een lift en valt onder het Afwegingskader Hoogbouw. Er is geen bovengrens.
,,Kijk naar de historische bouw in de Zaanstreek. De Saentower 68 meter, de Conrad 70 meter, de voormalige gashouders 65 meter en Zwaardemaker 60 meter. Kortom de maximale ‘historische’ hoogte is rond de 70 meter. Gebouwen hoger dan dit is niet iets wat je op voorhand gaat doen. Gebouwen moeten passen in het gebied, dus geen hoogbouwinitiatieven in Westzaan maar wel in Zaandam’’, zegt Piet Keijzer.