Zaanstreek

Wethouder Piet Keijzer wil de 'oude' ambachtschool terug

door: Willem Croese

ZAANDIJK – De economie draait goed in de regio Amsterdam ten opzichte van de voorgaande jaren. Zaanstad profiteert hiervan mee, al zit deze gemeente volgens wethouder Piet Keijzer een tikje onder het gemiddelde. De Zaanse werkgelegenheid neemt toe. In de afgelopen twee jaar zijn er circa 1800 banen bijgekomen in de stad.

,,In 2005 hadden wij in Zaanstad ongeveer 49.000 banen. De groei naar 51.000 komt grotendeels uit het extra werk van de kleine bedrijven en heel opmerkelijk uit de bouw. Amsterdam begint langzamerhand vol te raken, maar wij hebben genoeg ruimte op de bestaande bedrijventerreinen en de nodige oude gebouwen waar ondernemers graag vanuit willen opereren. Door hen één op één te begeleiden boekt de gemeente succes”, legt de wethouder uit.

Dienstverlening

Onbekend maakt onbemind. Reden genoeg voor de Zaanse bestuurders om bij wijze van spreken de ondernemers aan de hand te nemen en hen te laten zien wat de kansen en mogelijkheden zijn. Door samenwerking tussen het Centrum Werk en Inkomen (CWI), uitkeringsinstantie UWV en de afdeling Sociale Zaken worden mensen die uit het arbeidsproces zijn geraakt vanuit één aanspreekpunt geholpen.
,,Als werkzoekende krijg je een intakegesprek. Hier wordt niet alleen gekeken naar werkervaring, maar ook naar andere vaardigheden en wat men in de vrije tijd heeft gedaan. Zo krijg je een beter zicht op wat iemand kan. Van daaruit wordt iemand bemiddeld naar werkgevers toe. Ook voor langdurig werklozen geldt dit. Wij komen steeds dichterbij de mensen die heel lang zonder werk zitten. Hier wordt meer aandacht aan besteed”, zegt Piet Keijzer.

Toonkamermodel

Een flink deel van de Zaanse werkgevers wil graag mensen aan het werk helpen die geruime tijd niet gewerkt hebben, maar er is ook een behoorlijk aantal ondernemers die dat niet doet. Zij hebben geen enkele verplichting om hier iets mee te doen.
Landelijk is de zogenaamde 'no-risk polis' beschikbaar gesteld. Slechts vier procent van de circa 30.000 polissen zijn werkelijk gebruikt door werkgevers om minder goed bemiddelbare mensen aan het werk te krijgen. De vrijblijvendheid waarmee ondernemers met dergelijke maatregelen omgaan bevalt wethouder Piet Keijzer niet.
,,Ik zou het niet gek vinden als iedere werkgever een aantal extra procenten vennootschapsbelasting moet betalen hiervoor. Zij kunnen dit bedrag terugverdienen door werknemers aan te nemen uit de categorie van langdurig werklozen of mensen met bijvoorbeeld een WSW-indicatie (Wet Sociale Werkvoorziening). Zulke afspraken kunnen alleen landelijk geregeld worden. Als gemeente kunnen wij bedrijven niet verplichten deze mensen aan te nemen. Wel gebruiken wij het 'toonkamermodel' door als gemeente te laten zien wie beschikbaar is voor de arbeidsmarkt.”

Harde kern

In de Bijstand blijft een harde kern van mensen over waar de lokale overheid zich extra voor moet inzetten. De wethouder vindt bijvoorbeeld dat de arbeidsparticipatie van vrouwen hoger kan. Een aantal van hen spreekt slecht tot geen Nederlands. Zodra de inburgeringscursus is afgerond zijn ook deze vrouwen beschikbaar voor de arbeidsmarkt.
,,In deze groep Zaankanters willen de bedrijven en de gemeente graag investeren. Het gemakkelijke deel van de voorraad werkzoekenden hebben wij gehad. Voor de rest moeten wij ons meer inspannen”, stelt Piet Keijzer.
Een ander probleem waar de wethouder tegenaan loopt is het feit dat er meer arbeidsgehandicapten in Zaanstad zijn dan het landelijk gemiddelde. De grote hoeveelheid mensen die een WAO uitkering heeft is volgens hem te 'danken' aan de oude industrie.
,,Deze mensen werden in de WAO gedumpt als een soort afvloeiingsregeling. Nu zitten wij met de nasleep hiervan. Natuurlijk heb je ook veel mensen die werkelijk niets meer kunnen. Die verdienen een fatsoenlijke uitkering en ondersteuning. Zij krijgen nu te vaak herkeuringen die nergens op slaan. Ineens worden deze WAO'ers genezen verklaard. Het is te idioot voor woorden.”

Voorbeeldfunctie

Voor kleine bedrijven is het vaak moeilijk om mensen in dienst te nemen met een arbeidshandicap, omdat er geen afdeling personeelszaken is die de werknemer in kwestie kan begeleiden en helpen. Grotere bedrijven hebben die mogelijkheid wel.
,,Ook de kleine bedrijven moet je ondersteuning geven wanneer gehandicapte mensen bij hen werken. Als Zaanstad hebben wij een voorbeeldfunctie. Afgesproken is bij de aanbesteding met schoonmaakbedrijven, die onze panden onderhouden, dat ook arbeidsongeschikten in dienst genomen moeten worden. De postbezorging door Baanstede, het inzamelen en sorteren van kleding en een deel van de groenvoorziening volgen”, vertelt de wethouder.

Stageplaatsen

Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 maakten de politieke partijen zich druk over het tekort aan stageplaatsen bij bedrijven. Leerlingen van VMBO en MBO scholen liepen vast tijdens hun opleidingen. Piet Keijzer zegt dat bij de gemeente eraan gewerkt is. In 2006 had Zaanstad slechts 25 stageplaatsen.
,,Wij zitten nu ruim in de stageplaatsen als gemeente. Ruim honderd per jaar. De afspraken met bedrijven moeten vooral uit het onderwijs komen. Zij moeten die plekken regelen”, zegt hij.

Leer-werkplicht

Het ROC pikt de uitvallers van het onderwijs eruit. Zij worden benaderd. Samen met de school wordt gekeken wat de mogelijkheden zijn voor deze jongeren. Toch blijft een groep jongeren onzichtbaar. Zij zijn niet ingeschreven bij een school en hebben geen inkomsten. Zaanstad heeft geprobeerd hen te traceren en dat is niet gelukt.
Het ministerie van Sociale Zaken heeft gemeld dat het ingewikkeld is om sluitende wet- en regelgeving te maken om deze 'onzichtbare' jongeren in beeld te krijgen. Rond de zomer hoopt wethouder Piet Keijzer meer duidelijkheid te krijgen door de komst van Aboutaleb's 'Leer-werkplicht'. ,,Nu richten wij ons op jongeren die wij kennen via het onderwijs of vanuit de WWB (Wet Werk en Bijstand).”
De snelst groeiende groep arbeidsongeschikten zijn de Wajongers. ,,Ik vraag mij af wat wij met hen moeten doen. Ze stromen te makkelijk in de Wajong (Wet Arbeidsongeschiktheidsvoorziening Jonggehandicapten ). Het verschil is klein tussen iemand die langdurig in de Bijstand zit of iemand die mogelijk een WSW-indicatie heeft. Baanstede kan uitgroeien tot een leerwerkbedrijf, waar beide groepen een plek kunnen vinden”, aldus Piet Keijzer.

Ambachtschool

De toenemende werkgelegenheid in Zaanstad vraagt om meer soorten onderwijs waar vakgerichte opleidingen gegeven worden. De Hoge School Den Bosch komt met een informatiepunt van de Hoge Agrarische School (HAS), speciaal voor de Zaanse voedingsindustrie. Dubbel is dat de Hoge School InHolland de deuren medio juni in Zaanstad moet sluiten wegens onvoldoende aanmeldingen voor de opleidingen.
Piet Keijzer: ,,Vreemd is ook dat de lokale industrie HBO'ers buiten de grenzen van Zaanstad vindt, terwijl lager opgeleide Zaankanters steeds meer buiten de stad werken. Hierin moeten wij meer evenwicht zien te vinden.”
Volgens de SP wethouder zijn er nog witte vlekken binnen de opleidingsmogelijkheden in Zaanstad. Hij pleit voor de terugkeer van de 'oude' ambachtschool. In Amsterdam zijn er vier en Zaanstad zou volgens hem de vijfde moeten krijgen. ,,Zeker gezien de toename van de hoeveelheid werk in de bouw”, zegt hij.

Anders bouwen

,,Studenten behouden voor Zaanstad kan ook in een leer-werktraject”, is de stelling van Piet Keijzer. In Inverdan wil de gemeente gebouwen plaatsen waar werken, leren en wonen samengaan. HBO'ers zouden het volgens hem aantrekkelijk gemaakt moeten worden om in Zaanstad te leven door voor hen andersoortige woningen te bouwen.
Ook voor bedrijven wil hij betere mogelijkheden maken. ,,De huidige bedrijfsterreinen omvormen tot moderne gebieden, zodat je bedrijven hier kunt behouden. Kleine zelfstandigen uit bijvoorbeeld de bouw, freelancers en starters hebben behoefte aan loodsen van waaruit zij kunnen werken. En ik denk ook aan werkwoningen en werken in woonwijken.”