Zaanstreek

door: Rob Poldner - SP Zaanstad fractievoorzitter

De gemeenteraad heeft de afgelopen weken intensief gesproken over de brandweer Zaanstad. De organisatie op historische gronden is niet langer haalbaar door het dalende aantal vrijwillige brandweerlieden, het feit dat hierdoor sommige kazernes overdag gesloten moesten blijven en andere kazernes extra belast moesten worden. Dit kon vaak niet anders dan door het inschakelen van beroepsmensen.

Zaanstad heeft de grootste vrijwillige brandweerkorps van Nederland. En dat willen we zo houden. Echter er zijn nu 13 kazernes verdeel over heel Zaanstad en die zijn niet langer te bemensen zonder steeds meer terug te vallen op meer beroeps brandweerlieden.
Daarom is er een nieuwe organisatiestructuur opgesteld door de brandweer zelf en deze is doorgerekend door een deskundig bureau.
Dit betekent dat er uiteindelijk 8 kazernes open zullen blijven, dus dat een aantal kazernes ook dicht zullen gaan. Dit geeft veel pijn bij die vrijwilligers die jarenlang hun taken hebben uitgevoerd vanuit deze plekken. Deze mensen blijven liever op hun vertrouwde locatie hun werk doen. Zoals gezegd is dat niet meer mogelijk, de ontwikkelingen van de afgelopen jaren dwingen de gemeente om tijdig maatregelen te nemen om de veiligheid van alle inwoners in Zaanstad te garanderen.
De SP heeft met een aantal partijen geprobeerd om de kleine spuitwagen voor het gebied Krommeniedijk te behouden. Maar uit beantwoording van de burgemeester en de brandweercommandant is ons duidelijk geworden dat de klein spuitwagen wel iets eerder ter plekke kan zijn, maar dat zij bij een brand altijd moeten wachten totdat de grotere tankautospuit aanwezig is.
Als de gemeenteraad met deze motie zou regelen dat de kleine spuitwagen altijd eerder aanwezig is, dan creëert de raad hiermee de situatie dat brandweermensen bloot gesteld worden aan het dilemma: een brandend huis ingaan of wachten op de tankautospuit. De verantwoordelijke raad mag dit niet legitimeren door middel van regelgeving per motie. De 4 coalitiepartijen die deze motie hebben ingediend hebben vanwege deze argumentatie de motie niet ter stemming ingediend.
Het reorganisatieplan van de brandweer Zaanstad en het dekkingsplan werd door de raad aangenomen. De gemeenteraadsfractie van de SP heeft voorgestemd.

Hierna volgt de gemeenteraadsbijdrage van de SP fractie.

20080422 Zaanstad Beraad Raadsvergadering
Brandweerzorg
Voorzitter,
Er wordt al jaren gesproken over de brandweer Zaanstad. Na de vorming van Zaanstad zijn de afzonderlijke kazernes nog lang relatief zelfstandig gebleven. Brandweer Zaanstad is steeds een verzameling van delen geweest. Lang is geprobeerd om tot een goede organisatie te komen en een goede kwaliteit van brandweerzorg over de hele stad te kunnen garanderen. Daarnaast is er een steeds groter probleem ontstaan in het vinden en opleiden van vrijwilligers. Het bestaan van langdurige onderbezetting op diverse kazernes heeft geleid tot drastische maatregelen in de organisatie. De terugloop in het aantal vrijwilligers loopt van 344 in februari 2000 naar 277 in februari van 2008. Voor een optimale bezetting van alle kazernes in de oude structuur zijn 385 mensen nodig.
In 2007 werd een plan gepresenteerd waarin de consequenties van het jarenlang negeren van de signalen leidde tot een plan waarbij nog slechts 2 kazernes zouden openblijven, één in Zaanstad Noord en één in Zaanstad Zuid. Dit plan kreeg geen steun van de brandweer organisatie. De brandweer heeft vervolgens in eigen beheer een reorganisatieplan opgesteld, het plan dat in januari 2008 aan de gemeenteraadsleden is gepresenteerd. Dit plan heeft de brandweer laten doorrekenen door adviesbureau van Dijke. Vervolgens heeft de OnderdeelCommissie van de brandweer een overwegend positief advies over de reorganisatie gegeven, met een aantal kanttekeningen.
De gemeenteraad wordt gevraagd een zienswijze te geven op de structuurwijziging èn in te stemmen met de onderzoeksresultaten “steeds Paraat”.
Als het gaat om de zienswijze op de structuurwijziging stelt de SP dat het hier gaat om een noodzakelijke ingreep in de organisatie om de bezetting van 168 uur per week door vrijwilligers en beroeps mensen zo optimaal mogelijk te laten zijn. Een verantwoorde bezetting wordt al langere tijd als een structureel probleem ervaren. Bij de ene kazerne meer dan bij de andere. Deze situatie kan niet langer blijven bestaan, met alle respect voor de mensen die er wel zijn en die zich met grote zorg inzetten.
Deze brandweermensen mogen geen persoonlijke risico’s lopen doordat er onvoldoende en onzekere opkomst is om een auto uit te laten rukken. In de nu voorgestelde nieuwe structuur is het uitrukken met kwalitatief en kwantitatief voldoende mensen wel gegarandeerd. Dat geeft de zekerheid van altijd uitrukken en de zekerheid van uitrukken met voldoende getrainde mensen, waarmee de veiligheid van deze mensen ook verzekerd is.
Ook voor de inwoners betekent dit optimale zekerheid, gekoppeld aan optimale kwaliteit!
Nut en noodzaak om brandweer locaties te sluiten, dan wel te verplaatsen houden verband met het totaalplaatje van de brandweer organisatie voor heel Zaanstad.
Helaas is het {dreigen met} opstappen van vrijwilligers niet uit te sluiten als men de overstap van oud naar nieuw niet kan of wil maken. Het voorkomen van het opstappen van deze gewaardeerde krachten kan niet gerealiseerd worden door het simpelweg openhouden van een locatie. De SP is dan ook geschrokken van sommige negatieve reacties in de pers. Wij hopen dat door middel van persoonlijke gesprekken en de nieuwe kansen die er zijn binnen de nieuwe organisatiestructuur, vele vrijwilligers in dienst zullen blijven.
De SP fractie kan een positief advies geven over de voorgestelde structuurwijziging, noodzakelijk geworden door het teruglopend aantal vrijwilligers bij het grootste vrijwilligerscorps van Nederland, over de noodzaak van een verantwoorde uitruk [aantal mensen op een wagen] voor de hele stad, en last but nut least voor een goede beloning volgens de VNG norm voor de vrijwilligers, dus het kostenplaatje.
De gemeenteraad wordt gevraagd in te stemmen met het rapport “Steeds Paraat” , over de brandweerdekking in Zaanstad. Dit plan werd door de brandweer organisatie “in eigen beheer” opgesteld en geldt dus als een eigen plan. Dit in tegenstelling tot veranderplannen die opgesteld worden door externe adviesbureaus en die zich vaak kenmerken door gebrek aan steun bij de uitvoerende organisatie. Wel is het ‘eigen’ plan doorgerekend door Adviesbureau van Dijke. De resultaten liggen ter besluitvorming voor aan de gemeenteraad.
Even in het kort: als er gesproken wordt over situatie 1 dan geldt dit voor overdag en voor de zaterdag. Als gesproken wordt over situatie 2 dan geldt dit voor de overige uren en de zondag
Situatie 1: de algemene dekkingsgraad is 98%. Dat is voldoende volgens de landelijke richtlijnen. Onderverdeeld: 95% binnen de normtijd, 2% meer dan 1 minuut buiten de normtijd [langer dus] en 3% minder dan 1 minuut buiten de normtijd.
Situatie 2: de algemene dekkingsgraad is 81%. 12 % = korter dan 1 minuut buiten de norm, 7 % = langer dan 1 minuut buiten de norm. In de landelijke terminologie geldt ook hier een voldoende dekking.
Als we een vergelijk maken tussen de dekkingsgraad in de oude situatie, zie het rapport “lokale brandweerdekking van oktober 2006” , zien we dat:
In 2006 reeds de conclusie werd getrokken dat: “alhoewel de dekking van de overdagsituatie in vergelijking met de landelijke normering onvoldoende scoort deze in vergelijking met het algemene beeld in andere gemeenten niet slecht is te noemen. Wel is het kritische punt bereikt dat herbezinning met betrekking tot het huidige werkmodel noodzakelijk maakt. Blz. 4”.
Het resultaat van de herbezinning ligt nu voor ons. Overall genomen gaat het hier om een structurele verbetering van de inzet van de brandweer Zaanstad.
Als we spreken over minuten meer of minder, dan spreken we gelijktijdig over aanvullende maatregelen om de meldingstijd zo kort mogelijk te houden. Hoe eerder een brand gesignaleerd en gemeld is, des te eerder is men ook ter plaatste.
Van belang is het daarom extra aandacht te besteden aan de verwerkingstijd bij de alarmcentrale: . Deze wordt gesteld op 1 minuut, maar is veelal niet realiseerbaar gebleken. Welke actie wordt ondernomen om hierin verbetering in aan te brengen?
Ook is het van belang om brandpreventie toe te passen in woningen, zoals rookmelders en brandwerend materiaal en bedrijfspanden, bijv. met sprinklers en ook hier brandwerend en brandvertragend materiaal. Ook zonder structuurwijziging van de brandweerorganisatie is dit een belangrijk gegeven.
Conclusie:
De SP maakt een onderscheid tussen de organisatie van de brandweer en dus de locatie keuze èn de knelpunten in de bereikbaarheid zoals te lezen in “steeds Paraat”.
Duidelijk is dat er een grote zorg leeft bij de inwoners van Krommeniedijk en Westzaan. En deze zorg moet ook serieus genomen worden.
Het is echter een illusie te veronderstellen dat met het openhouden van kazernes de problemen opgelost zijn.
Juist om de gesignaleerde problemen uit 2006 op te lossen is de brandweerorganisatie met dit plan gekomen.
De bestaande knelpunten zullen een aandachtspunt moeten blijven voor de organisatie en het verkleinen van de risico’s bij deze knelpunten moet een prioriteit voor de brandweerorganisatie zijn.
De raad wil hierover nadrukkelijk geïnformeerd worden.
Als vrijwilligers uit boosheid op de komende verandering hun functie neerleggen, zoals door sommige woordvoerders wordt beweerd, ja dan ontstaat er pas echt een onveilige situatie in de betreffende gebieden. Zoals eerder gezegd gaat de SP er van uit dat de brandweerlieden ook de kansen zien bij hun vernieuwde inzet.
Met betrekking tot één van de knelpunten willen wij wel extra aandacht vragen voor een tussenoplossing.
Vastgesteld is dat er in Krommeniedijk en omgeving een aantal wegen en locaties zijn die minder en moeilijker en soms helemaal niet te bereiken zijn met de grote tankautospuit. Dat deze tankautospuit een langere aanrij tijd kent alvorens deze bij de betreffende locaties zijn. Om alle objecten goed te kunnen bereiken bij brand moeten er op de situatie toegespitste oplossingen worden toegepast, zoals bijvoorbeeld het aaneenkoppelen van brandslangen. Dat deze handeling wel 13 minuten kost, bovenop de opkomsttijd van 8 minuten is een grote zorg.
Verder zijn er nog een paar overwegingen aan toe te voegen waardoor wij er van overtuigd zijn dat het behoud van de kleine spuitwagen voor het gebied vooralsnog voor de eerste uitruk en daadwerkelijke inzet tijdwinst oplevert en daarmee de veiligheid van mensen vergroot.

Wij dienen daarom samen met PvdA, CDA en GroenLinks een motie in voor het behoud van de kleine spuitwagen voor het gebied Krommeniedijk en dan met name voor die wegen waar de grote tankautospuit niet, dan wel met meer risico en vertraging kan komen.
Daarmee wordt de eerste hulp in een zo vroeg mogelijk stadium gerealiseerd.
Deze kleine spuitwagen moet dan echter wel in krommenie gestationeerd worden.