Zaanstreek

SP Zaanstreek bestuurder Ed van der Bijl strijdbaar van top tot teen

door: Willem Croese

WORMERVEER – Trouw is SP'er Ed van der Bijl aan zijn woning in de Elzenstraat. Hij woont daar vanaf 1937. De Wormerveerder is 48 jaar getrouwd. Zijn werkzame leven is echter wispelturig geweest. Opkomen voor de arbeidsomstandigheden heeft hem diverse keren problemen opgeleverd. De strijdbare instelling is de reden waarom Ed van der Bijl op 72-jarige leeftijd bestuurslid is geworden van de SP Zaanstreek.

Ed van der Bijl

Ruim vier jaar geleden werd hij lid van de SP. ,,Ik was de PvdA spuugzat. In Amsterdam stond Wim Kok in de bouwkeet onze belangen te verdedigen en nu vult hij zijn zakken bij Shell.” Ed van der Bijl begon zich te informeren over de SP. Hij las het verkiezingsprogramma van de partij en kon zich hierin vinden. Het werd de eerste keer in zijn leven dat Ed van der Bijl lid is van een politieke partij.

SP bestuurder

Lokaal stemde hij vroeger KVP of CPN. ,,Ik keek altijd naar wat de wethouders doen voor de bewoners en dat verschilde wel eens per partij en periode”, aldus Ed van der Bijl. Landelijk ging zijn stem meestal naar de PvdA en een enkele keer naar de CPN. Communistisch kamerlid Marcus Bakker was iemand waar hij veel bewondering voor had, want die kwam voor de belangen op van de gewone man. Jaren later vervulde SP'er Jan Marijnissen deze rol in de ogen van Ed van de Bijl.
De Wormerveerder voelde zich snel thuis bij de SP. Hij bezocht diverse bijeenkomsten van zijn partij en ontdekte daar de strijdbaarheid die hijzelf in het verleden vele malen heeft getoond. Nadat hij door oud SP Zaanstreek voorzitter Nora Swagerman gevraagd was om zich kandidaat te stellen voor het afdelingsbestuur werd Ed van der Bijl begin 2008 gekozen als bestuurslid.
Hij heeft een rijke ervaring als bestuurder van diverse verenigingen, vooral op het gebied van de financiën. In het SP Zaanstreek bestuur beheert Ed van der Bijl de financiële beslommeringen voor de vijfkoppige fractie in Zaanstad.

Wijkoverleg

Als liefhebber van vogels richtte hij ooit de vereniging 'De Gouldamadine' op. Zeven jaar lang was hij penningmeester. Er kwam een eind aan zijn actieve lidmaatschap voor deze vereniging, omdat Ed van der Bijl stopte met het houden van vogels. De volière verdween uit zijn tuin.
,,Later kwam ik in organisaties zoals de buurtclub, de bewonerscommissie en het wijkoverleg. Ik ging mij meer bemoeien met lokale activiteiten. Zo heb ik de kar getrokken bij de sanering van de Lindenlaan in Wormerveer. Dit was namens het wijkoverleg. Toen waren de opties funderingsherstel of sloop voor de woningen in die straat. Het werd sloop. Ik weet waar ik het over heb. Negentig procent is naar tevredenheid gegaan volgens de bewoners.”

Potlodenfabriek

Pas op zijn veertiende levensjaar verliet Ed van der Bijl de lagere school. Hij kon niet anders, want de oorlogsjaren '40-'45 waren de spelbrekers. ,,Ik ging naar de Bruynzeel bedrijfsschool. Daar werd ik klaargestoomd voor de vloerenfabriek, maar na drie maanden werd ik overgeplaatst naar de potlodenfabriek. Dat zag ik niet zitten, want ik moest potloden inpakken. Ik stapte naar het hoofdkantoor en vertelde dat ik weg wilde. Het probleem was dat mijn moeder een contract voor mij had getekend van vijf jaar, dus lieten ze mij niet gaan.”
Slim als dat de jonge Ed van der Bijl was zocht hij naar een oplossing voor zijn probleem. In de schaverij hing een bord met de tekst 'Verboden Te Roken'. Onmiddellijk zag hij hierin de ideale kans om van zijn contract af te komen. Bij een collega bietste Ed van der Bijl een shagje. Hij rookte het op midden in de hal. De bedrijfsleiding zag dit en gaf hem ontslag op staande voet. Precies zoals de Wormerveerder het wilde.

Timmerman

Toch had Ed van der Bijl de passie voor hout bij Bruynzeel gekregen. Hij wilde timmerman worden. Bij het aannemersbedrijf Gebroeders Noë werd de jongeman 'krullenjongen'. Als leerling werkte hij vier jaar bij het bedrijf. ,,Vakmanschap heb ik daar geleerd. Je moest eigen gereedschap meenemen, zoals een kok zijn messenset heeft had ik mijn spullen. Ik verdiende zeven gulden per week, waarvan er vijf naar mijn moeder gingen.”
In de plaats Schoonhoven moest Ed van der Bijl zijn dienstplicht vervullen. Daar kreeg hij gedonder met de leiding. Een oudere broer had jaren daarvoor in de gevangenis gezeten wegens dienstweigering voor Indonesië. Ed van der Bijl wist niets hiervan. Hij werd overgeplaatst naar Amsterdam bij de 'kneuzen'. Vervelend vond hij het niet, want het was dichtbij huis. Bovendien moest hij wachtlopen bij Fort Krommeniedijk.
,,Na het leger werd ik timmerman bij aannemer Leguit. Zo kwam ik in de bouw terecht. Veel bazen heb ik gehad in die sector. Tijdens de wacht in mijn diensttijd studeerde ik elektronica, want dat vond ik interessant. Ik kreeg een baan in deze branche.”

Staken

Als elektricien moest Ed van der Bijl vele meters kabels leggen in de bouw. ,,Op een winterse dag kwam mijn baas met grote taaipoppen voor het personeel. Leuk dacht ik, maar toen ik mijn loonzakje opende ontdekte ik dat er tien gulden minder inzat dan normaal. Ook mijn collega's hadden dit probleem. Ik was laaiend. Wij besloten te staken. Na drie dagen kwam onze baas over de brug en wij kregen ons tekort aan salaris erbij.”
De werkgever hield later de stakingsdagen in. Ed van der Bijl had er nu helemaal genoeg van. Hij zocht en vond een andere baan. ,,Zaankanters zijn harde werkers. Met tien collega's stapte ik over naar een die bedrijf silo's bouwde. Mijn salaris ging van 60 naar 130 gulden. Daar zat gevarengeld bij, omdat wij in die grote silo's link werk deden.”

Ontslag

Na deze periode werd Ed van der Bijl oliestookmonteur bij Shell. Hij eindigde bij een Zaans verwamingsmontagebedrijf. Bij toeval betrapte hij zijn baas op handtastelijkheden bij een jonge medewerkster.
De ouders van het meisje spanden een proces aan tegen de werkgever. En de waarheid mocht niet verteld worden door Ed van der Bijl. Dat deed de Wormerveerder wel. Alles heeft zijn baas er aan gedaan om het leven zuur te maken en dat eindigde in ontslag voor de verwarmingsmonteur.
,,Ik liet mij niet alles vertellen bij die bazen. Mijn werk was goed, zoals het hoort. Natuurlijk heb ik hiervan veel geleerd”, zegt Ed van der Bijl.

Wens

Als SP'er heeft hij nog één grote wens. ,,De lange wachttijden voor een huurwoning moeten teruggebracht worden. Jongeren en starters moeten nu zo'n zeven jaar wachten. Dit kan echt niet, want ook mijn kleinkinderen willen op zichzelf wonen. De corporaties voeren het werk uit en de SP moet de politieke druk opvoeren”, eindigt Ed van der Bijl fel.