Zaanstreek

Door: Anna de Groot

Op 15 oktober nodigde de SP-afdeling Zaanstreek Emile Roemer uit om in het kader van de thema-avond zijn licht te doen schijnen over het onderwerp ‘mobiliteit’. Geen slecht idee, want als er één streek overspoeld wordt door autoverkeer, files, fijnstof en CO2, dan is het de Zaanstreek wel.
Maar niet alleen in de Zaanstreek zijn er grote problemen met mobiliteit. Inmiddels is het mobiliteitsprobleem zo groot, dat het (bijna) alle Nederlanders raakt.
Het is volgens Emile tijd dat we aan de slag gaan.

Files enzo

Er werd in de laatste jaren 21 miljard euro gereserveerd voor nieuwe wegen. Het bedrag dat gereserveerd werd voor het openbaar vervoer valt daarbij volkomen in het niet. Er is geen evenwicht. Ondertussen stijgt het gebruik van de auto, waardoor wegen steeds verder dichtslibben en blijft het openbaar vervoer ver achter.

Emile is van mening dat er – indien nodig – meer asfalt moet worden aangelegd, maar alleen als daardoor problemen worden opgelost. Soms is meer asfalt nodig om de filedruk te verminderen, soms helpt het aanleggen van meer asfalt niet. Er moet daarin selectief te werk gegaan worden.
Het aanleggen van meer asfalt tussen – bijvoorbeeld – Amsterdam en Almere heeft geen enkele zin. Immers, in Amsterdam is het wegennet niet ingericht op het verwerken van nog meer auto’s. Bij Amsterdam en andere grote steden helpt alleen meer openbaar vervoer.

Maar hoe krijg je mensen in het openbaar vervoer? In elk geval níet door mensen uit de auto te pesten door kilometerheffing. Mensen moeten verleid worden om in plaats van de auto voortaan het openbaar vervoer te nemen, ze moeten alternatieven hebben voor het gebruik van trein of bus.

kilometerheffing

De kilometerheffing is gebaseerd op het beprijzen van autoverkeer in het drukste gedeelte van Nederland en bovendien in de spits. De SP wil dat er een streep gaat door de kabinetsplannen voor een kilometerheffing, die de partij bestempelt als een filebelasting. “Zo lang er geen realistische alternatieven zijn, is het oneerlijk om mensen te treffen met hogere kosten voor het rijden in de spits in de Randstad”, zegt Emile.
De kosten moeten worden verschoven van het bezit naar het gebruik van de auto. De SP wijst de kabinetsplannen af om autorijden op bepaalde plaatsen en tijden duurder te maken, want mensen hebben vaak geen andere keuze dan het gebruik van de auto. Als mensen echt een keuze hebben, mag je voor verschillende keuzes ook verschillende prijzen vragen. Maar zolang die keuze er niet is en mensen eigenlijk verplicht in de file staan, moet je niet met een extra belasting komen. Dan beboet je eigenlijk mensen voor het jarenlange falen van de overheid om de verkeersproblemen goed aan te pakken.

Tegelijkertijd met de invoering van de kilometerheffing, zal de BPM worden afgeschaft. Auto’s worden dan 30% goedkoper, waardoor het autobezit zal toenemen. Het autobezit in Nederland zal nog meer stijgen, waardoor nog meer groen zal worden verdrongen door parkeerplaatsen. En we weten allemaal hoe groot de parkeerproblemen in de buurten soms zijn.

woon-werkverkeer

Het woon- werkverkeer per openbaar vervoer is een tijdrovende en soms nagenoeg onmogelijke zaak. Het openbaar vervoer sluit vaak niet aan bij de behoeften van mensen. Veel industrieterreinen zijn vaak niet bereikbaar per bus, zodat mensen voor het woon- werkverkeer vaak genoodzaakt zijn van de auto gebruik te maken. Door de concessieproblematiek sluiten buslijnen vaak niet op elkaar aan. Het openbaar vervoer moet efficiënter, maar hoe?
Het snelbussysteem van wethouder Yorick Haan uit Schiedam zorgt voor directe openbaar vervoerverbindingen naar werk- en woongebieden, die meer op autosnelwegen zijn georiënteerd. Deze gebieden worden door het huidige openbaar vervoer (zeer) slecht bediend. Het is een goed voorbeeld van efficiënt gebruik van openbaar vervoer in het woon- werkverkeer.

In het woon- werkverkeer is sowieso veel te verbeteren om de files te verminderen. Bijvoorbeeld door flexibele werktijden en thuiswerken en door het dichter bij huis werken. Deze ideeën, allemaal verwerkt in het SP- rapport ‘Van Stilstand naar Vooruitgang’ zijn al overgenomen door de overheid.

vrachtvervoer

Met betrekking tot het vrachtvervoer moet de binnenvaart en de trein een grotere rol toebedeeld krijgen. Vrachtwagens dragen voor vijfentwintig procent bij aan de files. Het zou al mooi zijn als we een kwart van de trucks uit de spits kunnen halen door investeringen in overslagpunten voor de binnenvaart en het spoorgoederenvervoer. Dan hoeven vrachtwagens minder goederenvervoer van begin- naar eindpunt te verzorgen, en kunnen ze vooral het eindvervoer naar de plek van bestemming voor hun rekening nemen.
De binnenvaart moet meer continuïteit krijgen. Gelukkig zijn we in Zaanstad, met het project ‘Vaart in de Zaan’ al goed bezig met het stimuleren van vervoer over water.

Schiphol

In de afgelopen jaren is er een enorm wantrouwen tegen Schiphol gegroeid. Schiphol groeit maar door en komt afspraken niet na. Gemaakte afspraken over groei worden steeds verruimd. Hierom werd de zogenaamde ‘Alderstafel’ ingericht.
In het advies van de Alderstafel staan aanbevelingen voor het hanteren van een volumebegrenzing en een selectief gebruik van Schiphol voor mainport-gebonden verkeer. Dat betekent dat regionale luchthavens als Eindhoven en Lelystad een deel van het overige verkeer - vooral chartervluchten en prijsvechters - moeten opvangen. Daarbij gaat het om jaarlijks zeventigduizend vluchten.

Wat betreft geluidsoverlast op Schiphol adviseert de Alderstafel een nieuw normen- en handhavingsstelsel in te voeren. Ook moeten hinderbeperkende maatregelen, waaronder stille naderingen in de avond, worden geïmplementeerd. Daarnaast moet worden geïnvesteerd in projecten ten behoeve van de omgevingskwaliteit.

De groei van de luchtvaart zou in 2020 neerkomen op jaarlijks zo'n 580.000 vliegtuigbewegingen. Vanwege de wettelijk vastgestelde milieuruimte kiezen de partijen voor een grens aan het aantal vliegbewegingen van 510.000 per jaar. Daarvan kunnen er 32.000 in de nacht (van 23.00 tot 7.00 uur) plaatsvinden. Vanuit Lelystad en Eindhoven zullen jaarlijks 70.000 vluchten plaatsvinden.

Het goede van de Alderstafel is dat mensen de gelegenheid kregen om over Schiphol mee te praten. Ook het feit dat er innovatieve ideeën uit voortkwamen is goed. Slecht was dat inwoners en andere belanghebbenden van rondom Eindhoven en Lelystad niet aan tafel zaten. De échte discussie is echter ook weer niet aangegaan. De agenda van Schiphol wordt nog steeds bepaald door Cerfontaine & Co. Schiphol zal rond 2020 de grenzen van de groei weer gaan oprekken en tal van argumenten verzinnen om toch weer door te groeien. De Alderstafel biedt geen rechtszekerheid.

De SP moet nu een échte discussie over Schiphol afdwingen. Nederland, en daarmee Schiphol, moet keuzes maken. Schiphol kan niet ongebreideld blijven groeien. Er komt een keer een eind aan, dat snapt iedereen. Er zijn ook mogelijkheden zoals betere samenwerking met luchthavens buiten Nederland. Ook moeten we eens nagaan welke vluchten daadwerkelijk van belang zijn voor de economie, vooralsnog zijn de meeste vluchten op Schiphol bestemd voor overstappers (de zogenaamde Hub’s) en die leveren de Nederlandse economie weinig op.
Ook moet de luchtvaart duurder. Het is belachelijk dat je voor twee tientjes naar Barcelona kunt vliegen. Ook een emissie- handelssysteem zou een oplossing kunnen bieden.

Nog een keer?

De thema- avond met Emile Roemer was heel interessant. Wat ons betreft mag Emile nog een keer terugkomen om met ons verder te praten.