Zaanstreek

,,Het lijkt wel alsof het centrum van Zaandam grote puisten krijgt”

Tekst en foto's: Willem Croese

ZAANSTREEK – In het hele land zijn SP'ers op stap onder het motto 'Buurten in de buurt'. Zij bellen bij buurtbewoners aan en delen de SP 'ZO' krant uit. Er wordt gesproken over de buurt tot en met wereldse zaken. Individuele leden van de partij gaan ook op pad voor de SP Zaanstreek website. Deze keer is SP Zaanstad-raadslid Rob Poldner aan de beurt.

Hijskranen Inverdan - Zaandam

Aan de eettafel in zijn keuken mijmeren Rob Poldner en ik over de bijna vijfentwintig jaar dat wij elkaar kennen. Het is net geen oude-mannen-praat, maar wel leuk. Na de koffie starten wij het buurten in het centrum van Zaandam. Sinds 1983 woont Rob Poldner in de Russischebuurt.

Woningnood

,,Het is bijzonder om in het centrum te wonen, terwijl het hier zo rustig is. Er is weinig verkeer. Wij hebben bijvoorbeeld genoeg parkeerplaatsen, dit komt door het 'belanghebbenden' parkeren. Een parkeerkaart kost 54 euro per jaar en wij mogen maximaal twee auto's per adres neerzetten”, vertelt de SP'er.
De Czaar Peterstraat lopen wij uit en gaan daarna linksaf de Jasykoffstraat in. Bij de Tolstoistraat stopt Rob Poldner en wijst naar huisnummer 43. In 1970 heeft hij dit huis gekraakt. Zijn gezin staat dan op straat. De kraak wordt niet traditioneel uitgevoerd met een koevoet.
,,Nee, de sleutel kreeg ik van de vorige bewoner. Wij troffen heel veel achtergelaten troep aan en ruimden het op. Slechts een maand konden wij hier wonen, want op last van de burgemeester moest wij er uit.”
Wekenlang staan artikelen in de krant over het lot van Rob Poldner's gezin. Vooral de PSP en de CPN hebben zich hard gemaakt voor deze zaak in de Zaandamse gemeenteraad. Drie maanden zwerft Rob Poldner met vrouw en kind rond. Zij overnachten onder meer in een politiecel en in het CPN-kantoor aan de Nicolaasstraat, totdat een flat voor hen vrij komt in Kogerveld.
,,Toen heette het woningnood en nu een tekort aan betaalbare woningen. Ik vind dit laatste modern gepraat. Een groot verschil is er niet, want je zal maar degene zijn die te weinig geld heeft om een huis te kopen. Dan ben je aangewezen op een betaalbare huurwoning en daar is een tekort van.”

Grootgrutter

Aan het einde van de Jasykoffstraat is een sloot vlak voor de Hogedijk, die vroeger gebruikt is als open riool. Het water staat nu stil. Volgens Rob Poldner gaat het gemaal een keer per dag aan om de sloot door te spoelen, maar ondanks alles stinkt het en drijft veel bagger in het water.

Sloot tussen Hogedijk en Jasykoffstraat - Zaandam

Wij lopen verder via de Hogedijk richting de Provincialeweg en stuiten op het hoofdkantoor van Albert Heijn. Al vindt de SP'er het pand heel mooi, hij zegt het een maatje te groot vinden voor Zaanse begrippen. ,,Misschien valt dat straks weg, wanneer de vernieuwing van het centrum klaar is.”
Voor de werkgelegenheid in Zaanstad is Rob Poldner blij dat Albert Heijn niet naar elders is gegaan. Volgens hem moet zo'n bedrijf de roots in de gaten houden.
,,De producten, het vermogen en het personeel komen allemaal uit de Zaanstreek. Albert Heijn kan wat terugdoen voor de Zaankanters. Wij zijn trots en het bedrijf is trots op ons.”

Hoofdkantoor Albert Heijn - Zaandam

Wie vroeger bij een bedrijf als Albert Heijn kwam te werken had een goede baan met opleiding. In de jaren tachtig worden echter de bedrijfsscholen gesloten. Het SP-raadslid betreurt dit, want investeren in opleidingen en werkgelegenheid is volgens hem een must.
,,Mensen moeten een goede kans krijgen op een baan. Het stomste wat je als bedrijf kunt doen, is personeel eruit knallen. Zeker nu in crisistijd, want je gooit menselijk kapitaal weg. En dat heb je straks weer hard nodig, anders begin je weer van voor af aan.”

Omgekeerde bouwfraude

Op de Provincialeweg overstemt het geluid van zowel het verkeer als dat van de Inverdan bouwactiviteiten. Wij moeten zelfs luid praten om elkaar te verstaan. Ter hoogte van hotel Inntell kijkt Rob Poldner vol bewondering naar de nieuwbouw.
,,Hier wordt hard gewerkt. Het nieuwe hotel krijgt al vorm. Ik vind het een bezienswaardigheid vanjewelste. De kunst is overigens dat er een verbinding tussen het centrum en het station komt over de Provincialeweg heen. Vooral over het spoor is een specialiteit van NS-Poort en uitgerekend dat bedrijf laat het nu afweten.”

Hotel Inntell in aanbouw - Zaandam

Aan het einde van langdurige onderhandelingen ligt er een contract, dat niet getekend wordt door de spoorwegen. ,,Als je zover bent met elkaar, diskwalificeert NS-Poort de eigen onderhandelaars door niet akkoord te gaan. In mijn ogen heeft de gemeente wel goed onderhandeld. Wat NS-Poort doet lijkt een soort omgekeerde bouwfraude. Ze zeggen niet verder te willen, behalve als Zaanstad miljoenen euro's extra uit de knip haalt. Op deze manier loopt de gemeente inkomsten mis en kan er voorlopig een deel van de woningen in het centrum niet gebouwd worden.”

Grote puisten

Achterom hotel Inntell komen wij bij het NS-station, daar zijn de contouren van het nieuwe gemeentehuis duidelijk zichtbaar. Stukken beton maken het geheel tot een gebouw dat enorm groot is. Wij kijken als leken naar de nieuwbouw.
Rob Poldner: ,,Het lijkt wel alsof het centrum van Zaandam grote puisten krijgt. Ik kan mij voorstellen dat Zaankanters dit overvalt. Het is zo groot in relatie tot de omgeving. Wel even wennen.”

Zaanse Golf - Zaandam

Een stukje verderop staat de Zaanse Golf en aan de overkant van de Provincialeweg de Sociale Verzekeringsbank, ook al van die immens grote panden. Voor Rob Poldner doet het zeer stads aan.
,,Je moet weten dat er nog meer van die kantoorpanden zouden komen. Toen wij als SP onderhandelden over deelname aan dit college was voor ons vermindering van kantoorruimte een belangrijke voorwaarde. Wij willen meer woningen in dit gebied en dat gaat nu gebeuren.”

Autoluw

Op de hoogte van kapper Ruhland kijken wij de vernieuwde Stationsstraat in. Het wegdek is niet geasfalteerd, maar met klinkers belegd. Ook de stoep heeft steentjes in plaats van de vierkante stoeptegels.

Stationsstraat - Zaandam

Het autoverkeer wordt in de stad ontmoedigd, vandaar dat de Stationsstraat een dertig kilometer zone is geworden. Ruim twee jaar geleden heeft Rob Poldner gepleit voor een nachtelijk inrijverbod van vrachtwagens door de straat. De bewoners klagen in die tijd in verband met overlast van het zware verkeer. Ondanks het bouwverkeer lijkt het nu aanzienlijk minder druk.

Informatiecentrum

Willem Mandjes is medewerker van het Informatiecentrum Inverdan op de Gedempte Gracht. Samen met een collega staat hij ongeveer elfhonderd bezoekers per maand te woord.
,,Steeds meer mensen komen hier, want ze zien de bouw vorderen. De reacties zijn zeer positief. Ouderen hebben veel negatieve veranderingen in de stad meegemaakt en zijn daarom behoudend. De middenmoot wacht het allemaal af en de jeugd vindt het prachtig hoe de stad wordt.”

Maquette Inverdan - Zaandam

De meest gestelde vraag is hoe de 'gracht' op de Gedempte Gracht schoon gehouden wordt. Het toekomstige water vraagt volgens Willem Mandjes veel aandacht. Om zwerfvuil tegen te gaan komt er meer budget. Onlangs zijn om te beginnen grotere vuilnisbakken op straat gezet.
,,Wanneer de gemeente de gracht goed schoon houdt verwacht ik dat het publiek ook eerder de neiging heeft om netjes te zijn.”
Rob Poldner bekijkt de Inverdan maquette, terwijl een videofilm een indruk geeft hoe de Gedempte Gracht over enkele jaren zal zijn. Winkels, terrasjes en niet te vergeten de gracht zelf schuiven in de beelden voorbij.

Gokken en drank

Na dit bezoek lopen wij verder richting de Damstraat, waar Casino Flamingo is gevestigd. Rob Poldner geeft toe dat het pand mooi is geworden, maar hij is en blijft een tegenstander van gokhuizen. Al is de meerderheid van de gemeenteraad hiervoor, de SP-fractie heeft tegen de komst van casino's gestemd.

De Dam - Zaandam

Vlakbij de Dam eten wij een broodje shoarma. Het plein noemt Rob Poldner een rustpunt in de stad, behalve 's nachts. ,,Dan is het niet altijd even gezellig. Door het vele drankgebruik loopt het vaak uit op rottigheid. Van mij mogen de cafés eerder dicht.”

Na afloop van het buurten zegt Rob Poldner: ,,Ik zou nog veel meer willen laten zien in het centrum en erover vertellen.” Toch keren wij ieder huiswaarts, want de tijd is voorbij gevlogen.