Zaanstreek

,,Ik ben een mooi weer visser.”

Tekst en foto's: Willem Croese

ZAANSTREEK – In het hele land zijn SP'ers op stap onder het motto 'Buurten in de buurt'. Zij bellen bij buurtbewoners aan en delen de SP 'ZO' krant uit. Er wordt gesproken over de buurt tot en met wereldse zaken. Individuele leden van de partij gaan ook op pad voor de SP Zaanstreek website. Deze keer is Franck van Eeten aan de beurt.

Poldergebied – Westzaan

Zijn tongval verraadt een Brabants accent. Niet vreemd, want Franck van Eeten komt uit Den Bosch. Ruim dertig jaar woont hij in de Zaanstreek, waarvan meer dan de helft in Westzaan. In de gang van zijn woning is op 4 maart 1935 een marmeren steen ingemetseld met de tekst: 'De eerste steen gelegd door de diakenen van de Waterlandsch Doopsgezinde Gemeente'.

Eerste steen – Westzaan

Zijn studeerkamer is de voormalige spreekkamer van de dominee, een van de prachtige ruimtes die het pand kent. Alle slaapkamers hebben een slot op de deur, behalve die van het dienstmeisje. Zij sliep vroeger boven op zolder in de kleinste kamer.

Riolering

Het Bourgondische leven is Franck van Eeten kennelijk niet helemaal vreemd, want hij geniet van een praatje met een kop koffie en niet te vergeten een sigaartje. Terwijl de dikke rookpluimen sierlijk in kringetjes omhoogdraaien tot niets belt hij met de gemeente Zaanstad. Er zijn rioleringsproblemen.
,,Verstand heb ik hier niet van, maar iemand van een rioolreinigingsbedrijf zei dat vermoedelijk het hoofdriool is verzakt en nu komt het water bij mij omhoog. De gemeente heeft toegezegd het probleem op te lossen.”
Om te kunnen buurten in Westzaan is de benenwagen ondoenlijk qua afstanden. Franck van Eeten geeft de voorkeur aan zijn auto, want fietsen zit voor hem er niet meer in. Zijn gezondheid speelt parten. De dagen brengt hij grotendeels door met rusten, lezen en vissen.

Woningbouw

Met zijn auto rijden wij de Watermolenstraat in. Franck van Eeten opent het elektrisch raam en wijst rechts van ons naar de wijk 'De Kromme Reef'. ,,Ongeveer tien jaar geleden opgeleverd. Allemaal koopwoningen”, vertelt hij met een cynisch lachje.

Woonwijk De Kromme Reef – Westzaan

,,Toen Westzaan nog een zelfstandige gemeente was, werden hier nog sociale huurwoningen gebouwd. De PvdA en de CPN hadden de meerderheid in de gemeenteraad. Sinds het bestaan van Zaanstad heb je hier voornamelijk koopwoningen.”
Ons gesprek gaat verder over de verkoop van huurwoningen. Volgens Franck van Eeten zijn corporaties schatrijk, maar hun kapitaal zit in stenen. ,,Er zal wel wat op de bank staan. Nooit genoeg om nieuwe huurwoningen te bouwen. Je moet wel verkopen om de financiering rond te krijgen.”
Jongerenhuisvesting in het dorp is een groot probleem. Veel kinderen die hier opgegroeid zijn wijken uit naar andere delen van Zaanstad, omdat volgens Franck van Eeten de woningen voor hen niet te betalen zijn in het dorp.
,,Voor gewone mensen wordt het steeds moeilijker om in Westzaan te wonen. Het is een elitair dorp geworden. Het VVD-gehalte is hoog. Ik zou een meer gemengder bevolking willen zien. De enige gekleurde kinderen die ik hier ken zijn geadopteerd. Waarom zouden bijvoorbeeld allochtonen zich hier niet kunnen vestigen?”
Franck van Eeten wil niet dat Westzaan een nieuw Blaricum wordt. Het neoliberalistische tijdperk gebruikt naar zijn mening de toverformule van dure huizen bouwen. Wanneer de markt het moet doen krijg je onvoldoende sociale woningbouw en dat vindt hij ronduit slecht.

Natuurgebieden

Van de polders geniet de Westzaner enorm. In het natuurgebied De Kromme Reef komt hij wel eens met een bootje. ,,Het is heel rustig en vlak. Volgens mij bestaan er plannen om dit gebied te laten verbrakken met zout water. Deels wordt het moeras. Nu zijn er nog enkele boeren, maar die verdienen in dit gebied natuurlijk geen stuiver.”

Watertoren Nauernasevaart - Westzaan

Wij rijden door naar de Naurenasevaart. Aan de Westzaanse kant van het water staan wij stil. Als herkenningspunt is de watertoren aan de Vaartdijk duidelijk zichtbaar. Franck van Eeten waardeert het gebruik van de toren als kantoor, al ziet hij hierin liever woningen. De grote moderne ramen vindt hij minder geslaagd. ,,Maar zo worden karakteristieke panden wel behouden.”
Fietsers, wandelaars en hardlopers halen hun hart op langs de vaart, ook vissers vertoeven daar regelmatig. Franck van Eeten haalt graag met een hengel in zijn hand grote brasems en snoekbaarzen uit het water. ,,Ik ben een mooi weer visser. Vanaf zestien graden zit ik pas aan de waterkant.”

Familiehuis

Vanaf aanlegsteigers bekijken wij het verzorgingshuis Lambert Melisz. Als het moet ziet Franck van Eeten er niet tegenop om in dit huis te wonen, maar zijn voorkeur is een 'familiehuis'. ,,In Dresden ken ik een familie die zoiets heeft. Wat zou ik graag met mijn kinderen en kleinkinderen onder één dak leven. Dan kan ik als opa een stukje van de zorg voor mijn kleinkinderen overnemen. En als ik een griepje heb krijg ik van hen een glaasje jus d'orange.”

Lambert Melisz – Westzaan

Tegenwoordig is het niet meer zo vanzelfsprekend dat ouderen in verzorgingshuizen terechtkomen. Met diverse vormen van hulp kunnen zij langer in de oude woning blijven. Franck van Eeten erkent echter de haperingen in de thuiszorg. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) wordt niet in iedere gemeente even goed uitgevoerd.
,,Mijn broer is wethouder voor Groen Links in Arnhem en is daar verantwoordelijk voor de Wmo. Hij zegt dat de verslechteringen niet door de Wmo komen, maar wel door de gemeenten die het uitvoeren. Je kunt het beter doen dan het was. Volgens mij is dat waar. Bezuinigen doen zij zelf.”

De Kwaker

Voordat wij naar het dorpshuis rijden laat Franck van Eeten de begraafplaats van Westzaan zien. Grote bomen omringen het terrein, daarbuiten zijn weilanden. Wij lopen een stukje over het grindpad. ,,Zo mooi en rustig. Je bent echt even in een andere wereld. De vogels fluiten. Prachtig, maar in de verte hoor je constant het verkeer.” Wij gaan verder.

Begraafplaats – Westzaan

In juni 2006 is het dorpshuis De Kwaker zelfstandig geworden. Voor die tijd maakt het deel uit van Stichting Welsaen. Gemeentelijke bezuinigingen en beleids- wijzigingen van Welsaen zijn dan redenen voor sluiting.
,,Dat was tegen het zere been van de Westzaners”, zegt beheerster Marianne Katee. ,,Met een paar honderd man hebben wij trammelant gemaakt tijdens een raadsvergadering. Een aantal raadsleden werd wakker. Na twee jaar onderhandelen zijn wij zelfstandig verder gegaan. Parteon werd de eigenaar van het pand en daar ben ik blij mee, want de gemeente had het onderhoud laten versloffen. Nu wordt De Kwaker opgeknapt.”
Marianne Katee werkt als zzp'er (zelfstandige zonder personeel). Op deze manier zijn er weinig kosten en risico's. Verder zijn veel vrijwilligers actief. ,,Toen het nog van Welsaen was hadden wij drie barvrijwilligers en nu 65.” Lokale verenigingen huren de ruimte voor hun activiteiten. Het dorpshuis zelf richt zich vooral op jongeren. Door met pasjes te werken worden degenen die rottigheid willen uithalen geweerd.
,,Nu hebben wij een flinke groep over de vloer. Ik heb maling aan het systeem van welzijnswerkers en kan daardoor prima door één deur met de jongeren. Dat hoef je niet uit een boekje te leren.”

Muziekles De Kwaker – Westzaan

In de grote zaal geeft Fluxus leraar Marcel de Hoop keyboardles aan Gitta en JB. De jongedames beleven veel plezier door muziek te maken. Voor het derde jaar hebben zij les. Speciaal voor ons speelt het duo een stukje. Na ons warm applaus verlaten wij het dorpshuis.

Horizonvervuiling

Door het polderlandschap rijden wij richting Hoog Tij. Een harde wind weerhoudt ons niet om te zien wat er allemaal voor ons ligt. Franck van Eeten begrijpt de noodzaak van bedrijventerreinen, want mensen moeten toch ergens hun geld verdienen. Toch pleit hij voor het opknappen van oude terreinen in plaats van nieuwe maken.
Recht voor ons zien wij de oranje kranen van Ceres. ,,Het is toch godverdomme geen gezicht. Zeer doet het aan de ogen. Pure horizonvervuiling”, zegt Franck van Eeten. Rechts van ons ligt de vuilstortplaats Nauerna. De afvalberg wordt in de loop van de jaren hoger en hoger. ,,Je zult er naast wonen. Afval moet je toch kwijt en als je het hier niet wilt dan zal het ergens anders moeten. In Afrika dumpen vind ik niks. Wij moeten ons eigen vuil opruimen.”

Visstek – Westzaan

Om het buurten af te ronden rijdt Franck van Eeten over polderwegen terug naar zijn huis. Onderweg wijst hij de meest fantastische visplekken aan. Thuis drinkt hij koffie en rookt sigaren. Wij babbelen nog wat na over de rondrit.