Zaanstreek

Piet Keijzer: ,, Ik laat me niet aanleunen dat de communicatie altijd fout gaat.”

door: Willem Croese

ZAANDIJK – Woningen staan langer te koop dan voorheen. Ontwikkelaars trekken zich hier en daar terug uit bouwprojecten. De Rijksoverheid vraagt meer en meer financiële bijdragen van corporaties. In Zaanstad moet Parteon bezuinigen. De economische crisis laat intussen sporen achter. Ondanks alles maakt wethouder Piet Keijzer nieuwe prestatieafspraken met Zaanse corporaties.

In het najaar van 2008 heeft de gemeenteraad de Woonvisie tot 2020 goedgekeurd. Niet ieder jaar worden prestatieafspraken gemaakt, dit jaar wel, aangevuld met een uitvoeringsprogramma. Nu gaat het onder andere over het aantal te bouwen woningen, het onderhoudsprogramma en de energieprestaties. Piet Keijzer bespreekt dit alles met de gemeenteraad. ,,Het wordt de eerste keer in deze vorm, omdat de Woonvisie zich hiervoor leent. De vorige afspraken zijn nog sterk verdund, want veel verder dan aanbiedingsafspraken over het aantal te verhuren woningen kwam het niet. Daar komt dus verandering in.”

Boekhoudregels

De belangrijkste spelers in het veld van de woningbouw zijn de corporaties. Zij bezitten ruim 45 procent van de woningen in Zaanstad en zijn de grootste bouwers in de gemeente. De wethouder is over dit laatste tevreden. ,,Het hangt ervan af waarmee je het vergelijkt. De bouwproductie zakt ontzettend in, terwijl in de Stadsregio Amsterdam alles redelijk op peil blijft. Zaanstad doet het op dat niveau behoorlijk.”
Sinds 1 januari 2008 zijn de boekhoudregels voor corporaties veranderd. Volgens Piet Keijzer wordt veel scherper dan voorheen gekeken of die instanties nog wel financieel gezond zijn. Veel corporaties kampen echter met geldgebrek. De verkoop van huurwoningen loopt ver achter, waardoor minder geld binnenkomt voor de bouw van nieuwe sociale woningen. Daarnaast zijn de Vogelaarheffing, de vennootschapsbelasting en de kredietcrisis spelbrekers.
,,Hoe je het ook wendt of keert, de euro kun je maar één keer uitgeven. Parteon is vier miljoen kwijt aan Wouter Bos in plaats van dat bedrag te kunnen investeren in Zaanstad. De corporaties krijgen nu te veel tegelijk voor hun kiezen. Lokaal hebben wij daar veel last van. Mijn maten zijn op dit moment meer de corporaties dan het Rijk.”

Bezuinigingen

Bezuinigen moet Parteon. Piet Keijzer kent de financiële situatie van deze woningbouwcorporatie al een tijdje. Hij zegt de aangekondigde bezuinigingen te begrijpen, alhoewel de oorzaken volgens hem niet alleen bij de landelijke financiële maatregelen liggen.
,,Parteon heeft een relatief slecht onderhouden bezit, dus is het meer geld kwijt aan beheer en onderhoud van de woningen. Ook hier geldt een terugslag in de verkoop van bestaand bezit. Op een aantal plekken zijn projecten niet goed ingekocht en de bedrijfskosten zijn te hoog.”
Een slecht beleid van Parteon wil de wethouder deze situatie niet noemen. Een belangrijke oorzaak is volgens hem dat er veel tijd verloren gegaan is door de vele fusies, die Parteon de laatste jaren heeft gehad. ,,Ze hebben onderschat wat er gebeurt als je dergelijke fusies aangaat. Het zijn nu eenmaal ingewikkelde klussen.”

Lege plekken

Parteon directeur Vincent van Luit heeft gezegd niet eerder te willen bouwen voordat zeventig procent verkocht is van een nieuwbouwproject. Piet Keijzer reageert nuchter op die uitspraak. ,,Tijdens de gesprekken over de prestatieafspraken wordt het wel duidelijk wat Parteon wel of niet doet. Mij gaat het niet om hoe het probleem is ontstaan, maar wel om creatieve oplossingen. Wij zullen moeten kijken in welke volgorde projecten vlot getrokken worden. Je kunt projecten bijvoorbeeld kleiner maken en alvast beginnen waar wel honderd procent is verkocht, namelijk huurwoningen. Misschien moeten wij koopwoningen niet doen. Wellicht zijn er kapitaalkrachtige corporaties uit de regio die bepaalde projecten over willen nemen.”
De meeste zorgen heeft Piet Keijzer voor lege plekken in Zaanstad. De Rosmolenwijk is nu gedeeltelijk afgesloten met hekken. ,,Het lijkt wel een spookstad. Je moet er niet aan denken dat daar de brand in gaat. Een herstructureringsgebied kun je niet jarenlang braak laten liggen. Luikse Hoven is een voorbeeld hoe het niet moet. Wij zullen daar zeker over praten met Parteon.”
De wethouder wil dat de Rosmolenwijk de hoogste prioriteit krijgt. Locaties buiten de stad moeten maar even 'op sterk water'. Doordat Parteon klem zit vindt Piet Keijzer het terecht om de aandacht ook te verleggen naar bestaand bezit qua onderhoud. Wanneer een corporatie niet aan het bouwbesluit voldoet kan de gemeente pas dwingen om te renoveren.
,,Maar dan ben je wel heel erg ver weg. Als het niet goed gaat met Parteon gaat het met een deel van de stad ook niet goed. Reden genoeg om de contacten te intensiveren en pogen er samen uit te komen.”

Te grote broek aan

Of Parteon een te grote broek heeft aangetrokken is voor Piet Keijzer geen vraag die er toe doet, want volgens hem staat het tempo van bouwen los van de omvang die deze corporatie kent. Hij dicht Parteon ook geen monopoliepositie toe.
,,Al zijn ze de grootste, ZVH is op dit moment koploper qua bouwproductie in Zaanstad. Bovendien bezitten ZVH en Rochdale samen 10.000 woningen in de gemeente. Parteon heeft 17.000 stuks. Ik vind de ideale grootte van een corporatie tussen de 5.000 en 10.000 woningen. Dan blijven de lijnen tussen de directie en de huurders kort en daar ben ik een groot voorstander van. Des te groter je bent, des te ingewikkelder wordt het om goede contacten te onderhouden.”

Zeggenschap

Bewonerscommissies moeten de hoofden boven water zien te houden in deze situatie. Ook de Bewonersraad van Parteon heeft het niet altijd makkelijk. Op 11 maart heeft die raad in De Tulp in Zaandam een bewonersvergadering georganiseerd met onder andere als agendapunten 'sloop en nieuwbouw'. Van de 150 aanwezigen zijn er na de pauze 25 mensen overgebleven, waaronder zeven Parteon medewerkers. Bewoners zijn boos weggelopen, omdat zij niet tevreden zijn over de antwoorden op hun vragen over de gang van zaken in herstructureringsgebieden.
Wethouder Piet Keijzer wil hier niet veel woorden aan vuil maken, omdat hij er niet bij is geweest. Of de gemeente een andere positie moet innemen voor bewoners- participatie antwoordt hij: ,,Corporaties en ontwikkelaars sturen wij samen met het wijkmanagement aan om het gesprek met een buurt te voeren en nemen die communicatie niet over. Het Masterplan Poelenburg loopt goed. In de Rosmolenwijk is dat proces ook goed gegaan, al lopen daar de projecten niet best. Ik laat me niet aanleunen dat de communicatie altijd fout gaat.”
Toch erkent Piet Keijzer dat niet alle ontwikkelaars even goed uit de verf komen. Ze moeten volgens hem plannen maken en rekening houden met de buurt. De gemeente geeft de kaders aan waarbinnen gebouwd mag worden en faciliteert de mogelijkheden door verbindingen met bewoners te leggen.

Vast staat dat het gemeentebestuur, de ontwikkelaars en corporaties moeilijke tijden tegemoet gaan. Piet Keijzer: ,,Wij leven op dit moment in een woeste wereld, waarin een aantal zaken ongelukkig samenvallen. Dat betekent rust bewaren, nuchter blijven en bovenal samen hard werken om de bouwproductie zo goed mogelijk op gang te houden.”