Zaanstreek

SP, GroenLinks en PvdA roepen kiezers op 4 juni te stemmen

Tekst en foto: Willem Croese

ZAANDAM – De Europese verkiezingen van 4 juni staan voor de deur. Het parlement in Brussel en Straatsburg is voor een groot deel van de bevolking niet altijd een swingend evenement waarvoor men massaal warm loopt. In 2004 is 39,1 procent van de Nederlandse stemgerechtigden bereid de gang naar het stemhokje te maken, de rest blijft thuis. De SP, GroenLinks en de PvdA porren de kiezers afgelopen dinsdagavond op tijdens een debat in buurthuis De Kolk.

V.l.n.r. Lilianne Ploumen (PvdA), Kosta Skliris (GroenLinks) en Jessica van Ruitenburg (SP)

De zaal was goed gevuld met belangstellenden, weliswaar allemaal uit kringen van de drie organiserende partijen met Zaanse kaderleden en politici. De lokale afdelingen van andere landelijke partijen in de Zaanstreek waren ook uitgenodigd. Zij gingen echter hier niet op in.
Niettemin namen de kandidaten Jessica van Ruitenburg (SP – 6e plaats) en Kosta Skliris (GroenLinks – 8ste plaats) het woord samen met Lilianne Ploumen (PvdA-voorzitter). Achter knalrode tafeltjes verdedigden zij hun standpunten aan de hand van een viertal stellingen. Met wat vriendelijkheden, begrip en een enkele scherpere uitspraak openden zij de avond onder leiding van PvdA-Amsterdam bestuurder Bas Huijbers.

Kansen en bedreigingen

SP’er Jessica van Ruitenburg zag in een verenigd Europa zowel kansen als bedreigingen. ,,De crisis is de wortel van het kapitalistische systeem”, betoogde zij. Het grote graaien moet volgens haar aangepakt worden en eenheid in de Europese Unie (EU) is afhankelijk van de te maken keuzes.
GroenLinks kandidaat Kosta Skliris vond dat banken en andere geldinstellingen hun eigen boontjes moeten doppen. ,,De sociale problemen in de EU nemen toe en tegelijkertijd is dit de gelegenheid om van het neoliberalisme af te komen”, was zijn insteek.
PvdA’er Lilianne Ploumen ontdekte weinig kansen. ,,Die komen pas aan de orde wanneer wij goed omgaan met bedreigingen.” De sociaaldemocratische voorzitter roemde het WWbeleid van de Nederlandse regering en dat er nog geen drastische bezuinigingen zijn om de crisis te bezweren. ,,Laat zien dat het menselijker kan.”

Lobbyisten

Het Europese bestuur en de Europarlementariërs worden in de dagelijkse praktijk benaderd door lobbyisten van diverse organisaties, overheden en bedrijven. Die groep mensen doet dit over het algemeen voor eigen belang. Jessica van Ruitenburg: ,,Er is een gebrekkig toezicht hierop. De lobby van vooral grote bedrijven is enorm, maar de belangen van werknemers zijn niet al te best.”
De SP, PvdA, GroenLinks en de Partij voor de Dieren hebben een verklaring ondertekend om niet in gesprek te gaan met ongeregistreerde lobbyorganisaties. Tijdens het Zaanse avondje Europa waren de drie gastsprekers allen ervan overtuigd dat het systeem voor verbetering vatbaar is. De huidige EU zou onvoldoende democratisch zijn.
Naar aanleiding van een vraag uit de zaal over corruptie maakte Bas Huijbers duidelijk dat in Den Haag ongeveer 200 parlementaire journalisten hun werk doen en bij het Europese parlement zijn er slechts drie Nederlandse journalisten. Volgens hem is meer publieke opinie en onderzoek noodzakelijk om onregelmatigheden tegen het daglicht te houden.

Tegenstem

,,Het klimaat houdt niet op bij grenzen. Dergelijke problemen moet je wereldwijd aanpakken”, stelde Jessica van Ruitenburg. GroenLinks-kandidaat Kosta Skliris pleitte ervoor om het klimaat juist in Europa te doen en hij lanceerde het plan van zijn partij vijf miljoen banen te creëren door onder meer duurzame energievormen in te voeren. De ingewikkelde financiering hiervan riep geen juichstemming op.
De SP vond afval geen handelswaar dat in Afrika gedumpt wordt. GroenLinks en de PvdA stemden in met die gedachte. Lilianne Ploumen zag daarom de noodzaak in van een georganiseerde tegenstem. Over eerlijke handel waren de drie partijen eensgezind en daar horen duidelijke afspraken bij.
De discussie werd iets pittiger toen de stelling over vrij verkeer in Europa aan de orde kwam. De SP wil dit meer aan banden leggen. ,,Iedereen mag komen die wil werken, maar de concurrentie van salarissen en de situaties waarin deze mensen tijdelijk werken en leven is meer dan zorgelijk”, aldus Jessica van Ruitenburg.
Volgens vertegenwoordigers in de zaal van PvdA- en GroenLinks-huize zou de SP dit onderwerp te eenzijdig bekijken. Deze twee partijen waren juist positief over het vrije vestigingsbeleid in Europa. Mensen uit armere landen zouden een kans moeten krijgen, terwijl de SP voor verbetering pleit van leef- en werkomstandigheden in hun eigen landen.

Op dit laatste verschil van inzicht na konden de drie partijen elkaar in grote lijnen vinden. De linkerkant van het Nederlands politiek spectrum in Europa zal het verschil moeten maken tegen andere krachten. De drie sprekers erkenden dat zij in De Kolk voor eigen parochies predikten en begrepen goed dat de aanwezigen hun keuzes toch al gemaakt hadden. Op straat en huis-aan-huis zullen de kiezers overtuigd moeten worden om te stemmen. Voor deze grote opgave staan de politieke partijen, die deelnemen aan de Europese verkiezingen.