Zaanstreek

Piet Keijzer: ,,Minder mensen deden in 2008 een beroep op voorzieningen, terwijl er meer geld is uitgekeerd.”

Door: Willem Croese

ZAANDIJK – Armoede bestrijden is een speerpunt van wethouder Piet Keijzer. Om te weten wat de effecten van het beleid zijn is in 2006 de eerste 'armoedemonitor' uitgekomen en die van 2008 enkele maanden geleden. Uit de gegevens blijkt dat armoede in de gemeente met tien procent is afgenomen. Voor de SP-wethouder is dat nog geen reden om tevreden achterover te leunen.

,,Met dit beleid moeten wij doorgaan”, bepleit hij. De toekenninggrens is opgetrokken naar 110 procent van het sociaal minimum, waardoor meer mensen gebruik kunnen maken van aanvullende gemeentelijke maatregelen die Zaanstad kent. De afdeling Sociale Zaken zet in op een hoger bereik.

Maximaal gebruik

De gemeente vervult een belangrijke rol in het bestrijden van armoede. ,,Wij worden geacht de mensen te kennen die een laag inkomen hebben, zoals in de bijstand en bij kwijtscheldingen van gemeentelijke belastingen. Ik wil dat die groep meer gebruik maakt van de voorzieningen die er zijn”, aldus Piet Keijzer.
Ongeveer 90 procent van de Zaankanters die rond moeten komen van de 110 procent is ook daadwerkelijk bekend. Voor landelijke begrippen is dit volgens de wethouder een 'extreem' hoog percentage. Deze groep krijgt automatisch het minima ABC boekje toegestuurd, waarin alle mogelijkheden staan beschreven.
Eind 2008 is een armoedeconferentie in Zaanstad georganiseerd met zelforganisaties, die belangrijke sleutelfiguren zijn en de mensen in buurten en wijken kennen. Ook op die manier hoopt men nog intensiever mensen te attenderen op de nodige voorzieningen.

65-plussers

De Rijksoverheid bemoeit zich niet hiermee, want de lijnen vanuit een gemeente zijn korter dan die vanuit Den Haag. Piet Keijzer: ,,Het Rijk legt de basis en de gemeente vult aan. Zaankanters moeten hier niet om vragen, maar het moet ze aangeboden worden. Vorig jaar zijn wij op zoek gegaan naar 65-plussers. Het bijzondere was dat nog geen tien procent van hen gebruik heeft gemaakt van de maatregelen. Degenen die niet gereageerd hebben zijn nog een keer benaderd. Sommigen wilden niets en anderen zagen al dat zij niet in aanmerking kwamen. Een ander deel van de AOW'ers gaf aan zich te schamen om de handen op te houden. Toch vind ik dat je als overheid de mogelijkheden moet blijven aanbieden, want arm zijn is al beroerd genoeg.”

Armoedemonitor

Op initiatief van het huidige college is in 2006 de eerste armoedemonitor opgesteld. Meten hoe de situatie is in Zaanstad is de achterliggende gedachte. In 2007 is de armoede niet gepeild, want de beleidsmakers vinden dat genomen maatregelen de tijd moeten krijgen zich te ontplooien. Begin dit jaar is de versie van 2008 uitgekomen.
Opvallend is dat tien procent minder mensen in armoede verkeert en dat het gebruik van de maatregelen in financiële zin is toegenomen met 25 procent. De wethouder durft de stelling aan dat sinds 2006 de armoedeproblematiek met 35 procent is verbeterd. ,,Minder mensen deden in 2008 een beroep op voorzieningen, terwijl er meer geld is uitgekeerd.”

Verhoging

Dankzij de inzet van Piet Keijzer is het percentage verhoogd naar 110 procent van het minimumloon. ,,Nu wil ik de discussie aangaan of het niet 120 procent moet worden.”
Tijdens begrotingsbesprekingen in de gemeenteraad heeft de SP-fractie een motie ingediend om te onderzoeken of het percentage verhoogd kan worden. Afgesproken is om de armoedemonitor van 2008 af te wachten, want op basis van die bevindingen kan gekeken worden of er echt mogelijkheden zijn.
De wethouder is er zelf nog niet helemaal over uit. ,,Met het budget van 'nu' verdun je de kansen voor de groep die dit het hardst nodig heeft. Je krijgt de politieke discussie; help je een kleinere groep zeer goed of een grotere groep minder.”
Een budgetverhoging zit er voorlopig niet in. In barre tijden van oplopende werkloosheid dreigt een budgetoverschrijding. Behoud van bestaande regelingen is al een hele toer. Piet Keijzer wil dat het armoedebeleid een aantal jaren mee kan gaan, want 'met het ene jaar zus en het andere zo is niemand gebaat'. De armoedemonitor 2008 is de gemeenteraad ter kennisname aangeboden en nog niet besproken.

Kwetsbare groepen

Negen procent van de Zaanse huishoudens leeft van een inkomen tot 110 procent. De harde kern bestaat echter uit 5100 huishoudens die van een inkomen tot 105 rondkomen. Van die groep leeft 35 procent van de bijstand. Al doet de gemeente er alles aan, toch verwacht de wethouder hierin weinig postitieve beweging. Bij de 28 procent AOW'ers blijft het eveneens onveranderd. De resterende categorie van 37 procent heeft inkomsten uit andere bronnen.
Van deze mensen is Piet Keijzer benieuwd naar de redenen waarom zij zulke lage inkomsten hebben. ,,Het kan te maken hebben met een parttime baan of door beperking van kinderopvang. Er zijn ook mensen die bewust kiezen voor een deeltijd baan waardoor zij een laag salaris hebben.”
Nederland kent ongeveer 75.000 werkloze jongeren tot 27 jaar. Als gevolg van de crisis en de vele schoolverlaters verwacht Den Haag na de zomervakantie een verdubbeling van het aantal. De Zaanse wethouder van Sociale Zaken is hiervan op de hoogte. Hij vindt dat de gemeente er alles aan moet doen om jongeren perspectief te bieden.
,,Als jongeren één of twee jaar aan de kant staan kost het daarna enorm veel moeite om ze aan de gang te krijgen. Via 'verloningstrajecten' kunnen zij bij werkgevers aan de bak met loonsubsidies. Over enkele jaren zijn werknemers hard nodig bij bedrijven.”
Onder het allochtone deel van de bevolking is de werkloosheid 26 procent en dat is volgens de wethouder erg veel. ,,Lage opleiding en de taal niet goed spreken hebben hiermee te maken. Inzetten op de Nederlandse taal vergroot de kansen, maar geeft nog geen garantie voor werk.”

Door de crisis is toename merkbaar voor schuldsanering. Om de vaart in de afhandeling van dergelijke saneringen er in te houden is een extern bureau ingeschakeld. Met extra medewerkers wordt voorkomen dat wachttijden oplopen. Het Meldpunt Betalingsachterstanden is een samenwerkingsverband tussen gemeente, nutsbedrijven en woningbouwcorporaties dat deze maand start. Alles wordt er aan gedaan om mensen bij te staan en voor zover mogelijk uit hun benarde situaties te halen.