Zaanstreek

Piet Keijzer: ,,Zorg dat het imago van de Rosmolenwijk goed blijft en neem daarvoor soms een onredelijk verlies op een bouwplan.”

Door: Willem Croese

ZAANDIJK – Langzaam maar zeker lijkt de nieuwbouw in Zaanstad te stagneren. De projecten, die al in de steigers staan worden afgemaakt. Ontwikkelaars en corporaties hebben plannen genoeg voor de komende jaren, maar tegelijkertijd zijn er problemen met de financieringen. Een aangepast programma is noodzakelijk, waarin wethouder Piet Keijzer ook zijn rol speelt.

Braakliggend terrein Luikse Hoven

In het Keijzerlijk Gesprek 'Woningbouw op schema' van 25 januari zegt de wethouder dat alles naar wens verloopt. De productie voor dit jaar is een half jaar later nog steeds haalbaar. Nieuwe projecten worden echter niet gestart, op een paar kleine uitzonderingen na. Ook de grote klappers in Inverdan komen nog niet uit de verf. Geen rooskleurig beeld voor de naaste toekomst en toch wordt op allerlei fronten hard gewerkt de huizenbouw vlot te trekken.

Problemen

,,Het loopt wel een beetje door, maar niet in het tempo dat je zou willen in stukken zoals in Inverdan bij de Overtuinen en de Eilanden. Het is ook hoogst onzeker wanneer de bouw start aan beide zijden van de Provincialeweg”, vertelt Piet Keijzer.
De economische recessie versterkt de vertragingen volgens de wethouder. De meeste projecten zijn ontstaan op het hoogtepunt van de markt en daar is flink de klad in gekomen. Opdrachtgevers zeggen over te weinig geld te beschikken om door te gaan. Ook particuliere huizenkopers aarzelen en komen moeilijk aan kredieten van de banken, waardoor de verkoop daalt.
Corporaties ZVH en Parteon hebben onlangs al aan de bel getrokken. Zij redden nieuwbouw niet zonder hulp van de overheid. Voor het in Zaanstad veel kleinere Rochdale ligt de problematiek grotendeels hetzelfde, ware het niet dat deze corporatie weinig projecten in de pijplijn heeft zitten.

Financiële status

Volgens de wethouder wringt de schoen onder andere voor welke prijs corporaties grond in hebben gekocht en welke woningen je moet bouwen om minstens op nul uit te komen. ,,Dit met de gedachte dat koopwoningen deels huurwoningen zouden financieren. De financiële situatie is voor corporaties verslechterd door de invoering van de zogenaamde Vogelaarheffing, vennootschapsbelasting en de beoordelingscriteria van het Centraal Fonds. Het Waarborgfonds heeft de grens opgetrokken naar 260.000 euro per woning, waardoor wel meer geld geleend kan worden.”
Eén op de vier woningbouwcorporaties in Nederland heeft een lagere financiële status gekregen. Gezond is de A-status, maar als je ongezond dreigt te raken en toch een beetje licht ziet aan het einde van de tunnel krijg je de B1-status. ZVH is weer terug in de beste situatie. Parteon daarentegen heeft een slechtere positie en wil pas bouwen wanneer voldoende woningen verkocht zijn.

Overheidshulp

Het moment is daar om als overheid in te grijpen en de woningbouw financiële impulsen te geven. Vanuit Den Haag is een pot van 395 miljoen euro beschikbaar gesteld. In drie delen komt dat geld naar de gemeenten. Vóór 15 juli moet Zaanstad inschrijven om in aanmerking te komen voor een deel hiervan.
Wethouder Piet Keijzer gaat voor vijf Zaanse projecten. Welke dat zijn kan hij nog niet zeggen, omdat hij met de ontwikkelaars en corporaties in onderhandeling is hierover. Uiteraard doet hij mee aan de Rijksregeling, alhoewel hij niet blij is met de hoogte van de bedragen waarmee gewerkt wordt.
,,Als je 5000 euro steun vraagt voor een woning sta je hoger dan 6000 euro. Ik vind dit van de zotte, want het is een marktkoopmanmentaliteit. Ik begrijp wel dat je met zoveel mogelijk euro's bouwvakkers aan het werk wilt houden, maar als je voor een project 1000 euro per huis vraagt gaat het toch wel door. Het is geen gokken. Verder moeten wij zorgen dat er geen geld voor deze regeling verloren gaat, want anders gaat het terug naar de minister van Financiën en is het weg uit de volkshuisvesting.”
Alleen degenen die vóór 25 maart een bouwvergunning hebben gekregen en dit jaar gaan bouwen kunnen in aanmerking komen voor de regeling. Daarbij moet aangetekend worden dat het alleen bedoeld is voor koop- en huurwoningen boven de liberalisatiegrens.

Risico's

Het gerucht dat Parteon pas eind 2010 gaat bouwen wordt door de wethouder enigszins ontzenuwd. Om te beginnen is hij in gesprek met deze corporatie over de Luikse Hoven en Koning Davidstraat in Zaandam. De verwachting is dat eind dit jaar, begin volgend jaar op deze twee locaties gestart wordt met de bouw van nieuwe woningen. ,,Wij kijken of het daar niet opgeknipt kan worden in delen door huurwoningen te plaatsen. Helemaal hard zijn de afspraken nog niet”, vult Piet Keijzer aan.

Kale vlakte Koning Davidstraat

Intussen is de sloop van complete straten aan de gang in de Rosmolenwijk. Hoe lang daar lege vlaktes blijven is nog onbekend. In Poelenburg gaan de plannen vooralsnog gewoon door met een enkele kleine wijziging, zoals gebruikelijk bij dergelijke activiteiten. Momenteel worden de risico's bekeken voor deze wijk en waar nodig zal de gemeente beoordelen in hoeverre de helpende hand geboden kan worden, zodat het voor de corporaties wel te behappen is.

Werkgelegenheid

Als zaken gedaan zijn kunnen bouwvakkers weer aan de slag. Een goed gebruik is ieder jaar om voor de 'bouwvak' projecten op te leveren en na deze vakantie met nieuwe te beginnen. Geschat wordt dat in het najaar 50.000 tot 100.000 bouwvakkers in Nederland op straat komen te staan door een te kort aan werk.
Op lokaal niveau probeert Zaanstad met het funderingsherstelpotje van 4,5 miljoen euro investeringen te stimuleren van particulieren. Piet Keijzer begrijpt dat het slechts een klein deel is qua werkgelegenheid voor Zaanse bouwvakkers. Het vlottrekken van bouwprojecten is volgens hem nodig, maar als je bijvoorbeeld 1000 huizen realiseert en er slechts 200 verkocht worden heb je alsnog een probleem.
Vandaar dat veel van dergelijke zaken via de 27 grootste gemeenten gaan. ,,Wij moeten heel goed weten wat er landelijk speelt. Verder moeten wij kijken wat de provincie doet en welke instrumenten wij als gemeente kunnen inzetten. Anders gaat het niet. Probeer niet om vanuit Zaanstad de wereld te redden, want dat is in deze situatie wel een erg hoge ambitie.”

Herstructurering

De hamvraag bij herstructurering van wijken is en blijft wie de regie heeft. Zijn dat de opdrachtgevers, bewoners, gemeente of een combinatie hiervan? Piet Keijzer stelt dat het afhangt van wie het grootste belang heeft en dat kan volgens hem wisselen. Hij geeft de Slachthuisbuurt en de Kleurenbuurt in Zaandam als voorbeelden.
,,Tot vorig jaar zomer liep het goed. Wij hadden op afstand de kaders uitgezet, maar nu het net als bij veel andere projecten financieel vastloopt ben je erbij voor het belang van bewoners en de school in de buurt. In de Kleurenbuurt houden wij ons ook bezig met het zwembad, de sporthal en een school.”

Sloop hoek Rosmolen- en Kopermolenstraat

Ondanks de dramatische woningmarkt gelooft Piet Keijzer in wijken als Poelenburg en de Rosmolenwijk waar de komende jaren veel te doen is. Hoe lang het duurt weet niemand, maar zeker is dat de crisis op enig moment achter ons ligt. Poelenburg maakt volgens hem een sprong vooruit, zodat de vastgoedprijzen stijgen en Zaanstad enig risico kan nemen. ,,Zorg bijvoorbeeld ook dat het imago van de Rosmolenwijk goed blijft en neem daarvoor soms een onredelijk verlies op een bouwplan.”