Zaanstreek

FNV'er Egbert Schellenberg pakt het kapitalistische systeem aan

Door: Willem Croese

De Lissabonstrategie is in 2000 ondertekend door Europese regeringsleiders, waaronder oud-premier Wim Kok (PvdA). Europa zou 'de' concurrerende economie moeten zijn tegen die van Amerika en China. Volgens FNV Bondgenoten vakbondsbestuurder Egbert Schellenberg zijn vanaf dat moment werknemers- rechten stelselmatig aangevallen.

Egbert Schellenberg van FNV vecht voor je recht
Foto: Ron Visser

Het probleem is naar zijn mening dat sociaaldemocraten mede-ondertekenaars zijn. Bovendien is de FNV sterk verweven met de PvdA.
,,Dit geeft een spanningsveld in het goed beschermen van werknemersbelangen. Het is langer werken, meer uren per dag, de marktwerking en ga zo maar door. De FNV is nu tegen verdergaande marktwerking in de publieke sector. Terugdraaien wat al uitverkocht is wil de bond niet en ik juist wel. Helaas is dit amper een discussie." En daar wringt de schoen voor Schellenberg.

Uitdaging

De FNV top is niet altijd blij met de keuzes van de vakbondsman, maar wanneer ze hem nodig hebben weten ze de weg te vinden. ,,Als er protesten zijn voor bijvoorbeeld de pensioenen word ik wel benaderd om actiecoördinator te zijn. Aan de ene kant heeft de bond je nodig en aan de andere kant vinden ze mij vervelend.”
Het lijkt Schellenberg niet zoveel uit te maken. Sterker, hij vindt het een uitdaging om zijn stem te laten horen. Natuurlijk kijkt hij wel tot hoever zijn activiteiten kunnen gaan tegen zijn broodheer. Eén keer is hem een schriftelijke waarschuwing aangezegd, maar die is door de bond ingetrokken.

Eigen agenda

Iedereen zou wakker moeten worden, want de marktwerking is een doorn in het oog van Schellenberg. Hij noemt de uitverkoop van energiebedrijven het meest sprekende voorbeeld.
,,Tot op de dag van vandaag kan ik niet uitleggen wat je als consument daar nou aan hebt. Als je de stekker in het stopcontact steekt wil je stroom hebben en tegen een redelijke prijs natuurlijk. De energiebedrijven vallen over elkaar heen om te vertellen dat het bij hen goedkoper is. De halve eredivisie voetbal loopt met reclame van zo'n bedrijf op de borst en dat betalen wij ook”.
De Lissabonstrategie zit er bij de FNV niet goed in. Schellenberg mist de eigen agenda van de vakbeweging. De arbeidsduur oprekken tot twaalf uur per dag komt niet voor in het woordenboek van de vakbondsman. En tornen aan de pensioenleeftijd is ook al uit den boze.
De Belgische bond ABVV heeft in tegenstelling tot de FNV wel standpunten op papier staan. Aanvallen van neo-liberalen of werkgevers beantwoorden ze stelselmatig door barricades op te werpen met diverse acties. Volgens Schellenberg hoort dat ook zo te gaan in het belang van werknemers.

Staking

In 2003 is het eerste centraal akkoord bereikt met een zogenaamde nullijn. De tegenprestatie is om de lijst met verslechteringen niet door te voeren. Het pensioen- dossier wordt dan doorgeschoven en leidt in 2004 tot het Museumpleinakkoord, dat vertaald moest worden naar bedrijfsregelingen.
Het hele traject maakt Schellenberg van dichtbij mee. Zijn taak is om in 2005 te heronderhandelen over de pensioenregeling bij bedrijven. Het plooien hiervan is door werkgevers niet altijd toegejuicht.

Egbert Schellenberg
Foto: Ron Visser

,,Door vier dagen te staken bij Shell kregen wij het wel afgedwongen. Op dat moment ben je als FNV'er een spin in het web. Je staat midden in de wereld van werknemers en industrie. Veel bondscollega's hebben ook die passie. Degenen die het niet hebben houden het niet vol.”

Babbels

De vakbeweging is volgens de FNV'er iedere keer op deelonderwerpen de discussie aangegaan met werkgevers en het kabinet, maar scoort onvoldoende.
,,In de Sociaal Economische Raad (SER) gaat het FNV federatiebestuur aan de babbel. Ze zeggen tegen voorgenomen plannen te zijn. Nu hebben ze bijvoorbeeld twaalf dingen, waarvan er elf van tafel gaan. Eentje geven ze dus weg en dan zegt de vakbondstop rustig dat het goed gedaan is. Later moeten wij alles uit de kast trekken om dat verloren punt fatsoenlijk af te sluiten. Zo ging het ook met de pensioenen.”
Om de vakbondsbobo's wakker te schudden is de steun van werknemers belangrijk. Duidelijk moet zijn hoe het systeem werkt, zodat er een meer inhoudelijke discussie op gang komt.

Denktank

Uit onvrede is het comité 'FNV vecht voor je recht' ontstaan. Om sturing te geven aan de FNV is binnen het comité een denktank gevormd, met mensen die verbonden zijn met de vakbond en die ook de nodige politieke bagage hebben. Toch wil Schellenberg benadrukken dat de groep politiek ongeorganiseerd is. Het zijn alleen FNV-leden. Regelmatig komt het gezelschap bijeen om de actualiteit binnen Europa te bespreken en standpunten in te nemen.

,,Wij kijken ook naar wat de FNV doet. In nieuwsbrieven lezen ruim 700 mensen onze meningen. Het bereik is overigens groter, want mensen sturen het bericht door naar familie, vrienden en bekenden.” Op de website www.fnvvechtvoorjerecht.nl kunnen belangstellenden zich hiervoor inschrijven.

Politiek

Zijn maatschappijvisie doet vermoeden dat Schellenberg politieke ambities heeft. Voor de gemeenteraads- verkiezingen in Rotterdam is hij zelfs door de SP gevraagd op de lijst te staan, maar hier wil de FNV'er niets van weten.
De programma's vindt hij niet links genoeg. De SP Europa verkiezingscampagne 'Minder Brussel' is volgens hem slap geweest. Een socialistisch Brussel is zijn ideaal en dat is wat anders dan minder Brussel. Een socialist is naar zijn volle overtuiging een internationalist.
,,De uitspraak van Jan Marijnissen dat Ahmed Aboutaleb en Nebahat Albayrak een dikke plus verdienen wanneer ze het paspoort van hun geboorteland inleveren gaat mij echt te ver. Het interesseert mij geen ruk hoeveel paspoorten iemand heeft.”
Schellenberg vindt het een gemiste kans dat de SP geen pleidooi heeft gehouden voor een openbare bank toen de ABN-AMRO en Fortis forse bedragen ontvingen om door te kunnen gaan. De Belgische PvdA is hier wel een voorstander van en de vakbonden van de Zuiderburen hebben dit in hun programma overgenomen.

Gekscherend noemt Schellenberg zich conservatief, wanneer het gaat om de bescherming van rechten voor werknemers. En radicaal, omdat hij een stap verder zegt te gaan dan de gevestigde partijen om het kapitalistische systeem aan te pakken.