Bouwen naar behoefte óf wie is de woningmarkt meester?

27 februari 2010

Bouwen naar behoefte óf wie is de woningmarkt meester?

Door: Piet Keijzer, wethouder

“Laat de woningbouw maar aan de markt over”, roepen vele rechtse graaiers in de vastgoedsector. Het resultaat kunt u dagelijks aanschouwen bij de honderden hectaren verloederd bedrijfsterrein, miljoenen vierkante meters leegstaande kantoren en de vele onverkochte nieuwbouw woningen. Van die vrije markt, daar komt dus helemaal niks van terecht. Als de druk op de woningmarkt zo hoog is als in de regio Groot Amsterdam, dan past daar een sterkere marktregulering bij. Het is naar mijn mening bitter noodzakelijk om naast aantallen, ook soort en kwaliteit van woningen als gemeenten hard met elkaar af te spreken. De zuidzijde van de Stads Regio Amsterdam (SRA) bouwt al decennia lang een te laag percentage sociale huurwoningen. Aalsmeer bijvoorbeeld bouwt al jarenlang minder dan 10 %, soms zelfs niet 1 %. Het is eigenlijk een schande.

Afspraken in de SRA

Als wethouder Wonen heb ik binnen de SRA en in mijn contacten met het ministerie van VROM, al meermalen aangedrongen op een stevige ingreep door het ministerie. De woningmarkt is sterk regionaal en mensen met een smalle beurs moeten ook in onze regio voldoende keuze hebben waar ze willen wonen. Amsterdam bouwt het percentage sociale huurwoningen af en er vindt een overloop plaats naar de omringende gemeenten. Nu zijn Zaanstad en Purmerend de belangrijkste opvanggemeenten. De overige SRA gemeenten blijven aanwijsbaar achter. Soms kunnen ze niet, soms willen ze niet en soms bepaalt de toevallige samenstelling van een gemeentebestuur of er aandacht is voor betaalbare huurwoningen.

Voorgestelde maatregelen

Uitgaande van afdwingbare afspraken en nieuwe financiële instrumenten is mijn voorstel is het volgende:

Iedere gemeente heeft een actuele Woonvisie, die 10 jaar vooruit kijkt en tweejaarlijks wordt geactualiseerd. De SRA zorgt voor een overkoepelende Woonvisie voor de gehele SRA.

De SRA zorgt voor harde en afdwingbare productie- afspraken met gemeenten, provincie en VROM over minimale en maximale aantallen woningen in soort en kwaliteit.

Er komt op de schaal van de SRA een financieel arrangement waarbij een verevening van kosten en opbrengsten tussen gemeenten en verevening in de tijd mogelijk wordt. Een regionaal Grondbedrijf zou hier in kunnen voorzien.

Er komt een aanpassing van het grondbeleid, in de vorm van nieuwe nationale wetgeving die het gemeenten mogelijk maakt om grondspeculanten te belasten, wanneer zij verworven locaties (grond of gebouwen) te lang opgebruikt laten liggen. Een soort van leegstands- belasting, die oploopt in de tijd. Daarmee ontstaat een extra financiële druk, die voorkomt dat lege plekken in de stad te lang ongebruikt blijven.

Wat doet Zaanstad er aan?

In januari 2009 is de Woonvisie 2020, Zaans Mozaïek, door de gemeenteraad unaniem vastgesteld. Deze Woonvisie is opgesteld door vele betrokkenen uit de bouwwereld en in die zin hebben zij de visie letterlijk mee gemaakt. Duidelijker dan voorheen is nu per wijk of buurt aan te geven wat er ontbreekt op de woonladder. Op 15 januari 2010 zijn met de Zaanse corporaties prestatieafspraken voor de komende 2 jaar ondertekend.

De Ruimtelijke Structuur Visie, met daarin gebieds- profielen per buurt, is als voorlopig concept gereed en zal dit voorjaar door de gemeenteraad worden vastgesteld. In de komende bestuursperiode zal het gemeentebestuur veel eerder en veel duidelijker kaders gaan stellen naar ontwikkelaars toe en daarbij aangeven wat er maximaal mogelijk en minimaal wenselijk is op een individuele locatie. Vervolgens kan binnen die kaders het overleg met de buurt gaan plaatsvinden over de wijze van invulling.

Daarmee kan het succes van de bewonersparticipatie bij de herontwikkeling locatie Bannehof in Zaandijk en de Kleurenbuurt in Zaandam worden voortgezet. En zijn de bewoners en de gemeente weer meester op de woningmarkt en wordt bouwen naar behoefte steeds meer werkelijkheid in Zaanstad.

Zaanstreek

STEUN
DE SPWORD NU LID!