Koerdistan, droom of werkelijkheid?

4 april 2012

Koerdistan, droom of werkelijkheid?

De vraag of Koerdistan een droom zou blijven of al een beetje werkelijkheid is zweefde boven de bijeenkomst die de SP Zaanstreek afgelopen zondag organiseerde in het gebouw van de Alevitische vereniging. Sprekers waren Tweede Kamerlid Harry van Bommel en documentairemaker Mehmet Ulgur. Koerdische liedjes werden gezongen door Ray Varli. De zaal zat bomvol. Zehra Varli van het SP afdelingsbestuur opende de middag met een toespraak waarin zij meer vertelde over de achtergronden van de Koerden.

Zehra Varli

‘Op 16 maart 1988 bombardeerden Irakese gevechtsvliegtuigen het stadje Halabja met chemische bommen. De Irakese leider Saddam Hoessein wilde de Koerden een lesje leren omdat zij tijdens de 8 jaar durende oorlog tussen Irak en Iran de kant van de Iranese vijand hadden gekozen. Waar was de wereld!? Waarom was de wereld doof!? En Blind?! Op 16 maart 1988 toen 5000 Koerden met gifgas werden vermoord?

Op initiatief van Harry van Bommel heeft een comité handtekeningen opgehaald om tot een monument te komen voor deze mensen. Op vrijdag 16 maart 2012 zijn er meer dan 2500 handtekeningen aangeboden in Den Haag. Of het monument er ook komt hangt af van van de Haagse Gemeenteraad.

En dan nu DE KOERDEN…
Wie zijn de Koerden?
De Koerden wonen vooral in Turkije, Syrië, Irak, Iran en in de vroegere Sovjet-Unie. Het is een van de grootste volkeren (veertig miljoen mensen) die een eigen taal en cultuur hebben maar geen eigen staat. Aan het begin van de 20ste eeuw, toen het Ottomaanse Rijk werd opgedeeld, was in het verdrag van Sèvres (1920) autonomie voor Koerden voorzien, met de mogelijkheid tot onafhankelijkheid na enkele jaren. Hiervan is niets terechtgekomen! Op 24 juli 1923 is het verdrag van Lausanne ondertekend door Europese mogendheden en de Turkse Staat. Dit verdrag, dat de grenzen van het moderne Turkije vastlegde, repte met geen woord over de Koerden!!!

De herkomst van de Koerden is niet geheel duidelijk. De Koerdische taal behoort tot de noordwestelijke tak van de Indo-Iraanse talen en is daarmee verwant aan de taal van de oude Meden en de Parthen. Op wat grotere afstand is het ook verwant aan het Perzisch. Net als alle Indo-Iraanse talen is het Koerdisch onderdeel van de Indo-Europese taalfamilie, net als bijv. Engels, Frans en Nederlands.
In de 7e eeuw hebben de meeste Koerden zich bekeerd tot de Islam. Circa 90% is moslim, een heel klein deel is christelijk.
Nog steeds zijn de Koerdische gebied erg achtergesteld vergeleken bij de rest van de landen waartoe zij behoren. In Turkije is het percentage analfabeten bijvoorbeeld 3x zo hoog als in het westen van het land. het BNP is een stuk lager en de zuigelingensterfte is veel hoger. In de Turkse grondwet wordt tot op heden geen melding gemaakt van de Koerden. Gebruik van het Koerdisch bij officiële gelegenheden is verboden en tot 1991 was het zelfs helemaal verboden Koerdisch te spreken. Vooral onder druk van Europese mensenrechtenorganisaties en het Turkse verlangen om het lidmaatschap van de Europese Unie te verwerven werden hun en andere minderheden in Turkije toch langzaam meer vrijheid toegestaan . ZOGENAAMD!

Wat willen de Koerden?
Het Koerdische volk is wel drie keer zo groot als het Nederlandse, maar de Koerden hebben nergens een erkende status. Na de omverwerping van Saddam in Irak hebben de Koerden in Irak hun eigen regering gecreëerd, maar dit geldt nog steeds niet voor de Koerden woonachtig binnen de grenzen van Turkije, Syrië en Iran. Hun idenditeit wordt genegeerd, hun taal ontkend, hun cultuur mag zich niet ontwikkelen en eigen organisaties zijn verboden.
De Koerden willen allereerst dat ze als volk worden erkend en zij willen in de landen waarin ze leven in de grondwet vastgelegde rechten. Ze als gelijkwaardig burgers worden behandeld. Ze willen vrijelijk hun eigen taal kunnen spreken en hun cultuur ontwikkelen. Ze willen met hun Koerdische Identiteit academisch onderwijs kunnen genieten en zich kunnen organiseren. De Koerden willen hun eigen bestuur creëren. Op basis van democratische autonomie willen ze het rechtssysteem van Turkije Iran en Syrië herinrichten. Zonder de grenzen en de structuur van de landen waarin ze leven te veranderen, willen ze een vorm van eigen bestuur creëren. Ze willen niet verdwalen in een vreemde taal en cultuur.
Daarnaast behoren de Koerden in de meeste landen en regio’s waar ze leven tot de armste bevolkingsgroepen. Centrale overheden investeren vaak minder in het onderwijs, gezondheidszorg en de lokale economie in streken waar veel Koerden wonen. Net zoals Katholieken in Noor-Ierland sociaal en economisch werden achtergesteld door de onderdrukkende Britse overheid en de protestanten.
De Koerden willen dus niet alleen culturele bevrijding, maar ook sociale en economische veranderingen! Want zonder een eind aan armoede en uitbuiting blijft ongelijkheid bestaan en zal onderdrukking een terugkerend probleem blijven. Dat is ook de socialistische boodschap van en voor de Koerden voor het hele regio van het Midden-Oosten: gezamenlijke actie tegen economische uitbuiting en culturele en politieke onderdrukking. Over landsgrenzen heen, met Koerden in andere regio’s. Binnen landen samen met andere onderdrukte groepen als Armeniërs of Alevieten en tegen alle vormen van onderdrukking, zoals bijvoorbeeld van de vrouwen.

Koerdistan… Droom of realiteit? Zolang er onderdrukking is zal dat een droom blijven, maar wanneer men beseft dat inmiddels meer dan 40 miljoen mensen in feite statenloos zijn, en hen daarom hun democratische rechten toekent, dan zou het wel eens realiteit kunnen worden.

Harry van Bommel