h

SP en D66 op de bres voor kunst en cultuur in de Bruynzeelloods

14 juni 2012

SP en D66 op de bres voor kunst en cultuur in de Bruynzeelloods

Het valt niet mee om de Bruynzeelhallen, waar afgelopen weekend de kunstbeurs ARTzaanstad werd gehouden, met het openbaar vervoer te bereiken. Maar toen ik dat afgelopen zaterdag vanuit Krommenie probeerde, werd ik wel voor mijn inspanningen beloond. Zeer verschillende soorten kunst dwongen er bewondering (soms ook verwondering) af. Er werd zelfs gewerkt aan een enorme mandala, een Tibetaanse schildering op de grond, gemaakt van gekleurd zand, die wordt uitgeveegd als hij klaar is. Als symbool van de vergankelijkheid van alles, vermoed ik.

Door Carla Schuddeboom

Over de vergankelijkheid van de cultuur als het aan sommige politieke partijen ligt ging een geanimeerd debat tussen politici van D66, SP en VVD, waaraan ook de directeuren van het Kunstcentrum en het Zaantheater, Isabella de Jong en Piet de Koning, deelnamen.

Autolozen over het hoofd gezien

‘Er rijdt een bus!’ riepen de welmenende mensen om mij heen, toen ik hun weer eens wees op de slechte bereikbaarheid met het openbaar vervoer van een Zaans evenement. Inderdaad, er bleek een klein buurtbusje te rijden vanaf het station Zaandam. Waar overigens lang niet alle belangstellenden voor eindbestemming Hembrugterrein (ook zo’n plek!) in konden. ‘Volgende busje over een uur’, riep een niet meer zo jonge vrijwilliger achter het stuur vermoeid. Ik mocht nog net, staande, mee omdat ik niet zo ver hoefde. De rest moest ik vervolgens lopen (een stevig half uurtje over een bedrijventerrein). Ik heb het er graag voor over, daar gaat het niet om, maar ik blijf me erover verbazen met hoeveel gemak de autolozen over het hoofd worden gezien door plannenmakers en organisatoren.

Kunst en cultuur zijn geen linkse hobby’s meer

Waar ik onder andere voor kwam was het debat met landelijke en plaatselijke politici en een paar plaatselijke bestuurders uit de kunstwereld. Boris van der Ham (nog heel even kamerlid voor D’66 en voormalig acteur) en Hans van Leeuwen ( ex SP- kamerlid en zelf kunstenaar) bleken elkaar daar in heel veel opzichten goed te kunnen vinden. Dat gold trouwens ook voor de twee aanwezige gemeentelijke politici, Gemma Kwantes (D66) en Sonja van Elmpt (SP). Ze waren vooral blij dat de ‘cultuurbarbaren zichzelf uit het torentje hadden onderhandeld’(Hans van Leeuwen). ‘Leve de linkse hobby’s’ voegde die daaraan toe. Waarop de rest van het gezelschap zich natuurlijk beijverde om uit te leggen dat kunst en cultuur van iedereen zijn. Gelukkig wint dat idee weer terrein, ook bij de burgemeester van Aalsmeer, die de VVD vertegenwoordigde in het debat. De BTW moest volgens alle drie de partijen voor alle kunsten weer terug naar 6% (Nu zijn de beeldende kunsten daarvan uitgezonderd, waardor bijvoorbeeld de gemeentelijke kunstuitleen, die niet wordt gesubsidieerd, in de problemen dreigt te komen). In het SP programma is dit punt intussen opgenomen.

Ook over het belang en de waarde van kunst en cultuur waren zij het erg eens. Kunst als de afdeling ‘onderzoek en ontwikkeling’ van de maatschappij. De plek waar nieuwe ideeën worden geboren en nieuwe inspiratie wordt opgedaan, waar op dat moment misschien nog geen vraag naar is. Hans van Leeuwen: ‘De overheid is er voor wat de markt laat liggen. De kost gaat in dit geval altijd voor de baat uit. In de kunsten creëert het aanbod de vraag, en niet andersom.’ Hier was wel een verschil van mening met de VVD burgemeester, die vond dat particulieren en bedrijfsleven wel degelijk een grotere rol kunnen spelen zodat er minder subsidie nodig is. ‘Waarom wordt wat ondernemers willen toch altijd meteen commercieel gevonden’, vroeg hij zich af.

Kijk vooral naar de beginners en de kleine instellingen

Maar Boris van der Ham was het in grote lijnen wel met de SP collega eens. Op een aantal terreinen zal er altijd geld bij moeten volgens hem. Neem de Nederlandse filmindustrie. Die bloeit als nooit tevoren, maar het taalgebied is gewoon te klein. En het mag ook niet zo zijn dat alleen de grote en beroemde instellingen geld krijgen en de kleintjes en beginnende kunstenaars verdwijnen, wat nu aan het gebeuren is. Misschien moet er juist meer naar de grote musea en het concertgebouw worden gekeken bij de bezuinigingen, want die vinden wel heel makkelijk sponsors.

Sonja van Elmpt wees erop dat de gemeente de gaten die de landelijke overheid en de provincie laten vallen nooit kan opvangen. Het komt er toch vooral op aan dat er in de rijksbegroting voldoende geld wordt uitgetrokken voor kunst en cultuur. Gemma Kwantes signaleerde echter bij onze gemeente een gebrek aan interesse. Het ging haar niet om geld, maar om ambitie (of het gebrek daaraan). Zaanstad geeft bovendien relatief weinig uit aan kunst en cultuur, vergleken bij andere grote gemeenten.

De waarde van cultuur, daar zijn de meesten het wel over eens, maar niet over het investeren in cultuur. Uiteindelijk gaat het toch altijd weer over geld, aldus Hans van Leeuwen.. Daar wrong inderdaad de schoen. Boris van der Ham wees erop dat er in het gedoogkabinet niet alleen is bezuinigd, maar buitenproportioneel is bezuinigd op cultuur (nog afgezien van de rancune die zich uitte in termen van subsidie infuus en dergelijke)

Dat was de Aalsmeerse burgemeester niet met hem eens. Ér blijft nog genoeg subsidie over en er moet nu eenmaal bezuinigd worden. Ook Aalsmeer heeft ondanks de bezuinigingen zijn museum, zei hij trots (waarschijnlijk een historische tuin, volgens een aanwezige Aalsmeerder die lang na moest denken) ‘Kunsteducatie, het betrekken van jongeren bij kunst en cultuur , dat is toch wel het minste?’vroeg Gemma van D66, met enige hartstocht. ‘Dat schiet er in Aalsmeer bij in’ reageerde de VVD woordvoerder, en dat vindt hij ook een veel te grote verantwoordelijkheid voor een gemeente. Waar Sonja van Elmpt ervoor pleitte om vooral de kunsteducatie overeind te houden - zodat ook jongeren die niet van huis uit kunst en cultuur met de paplepel krijgen aangeboden wat meer meekrijgen in het leven - legde de VVD burgemeester die verantwoordelijkheid graag bij de mensen zelf. Als die minder belastingen hoeven te betalen en meer overhouden dan kunnen ze daar zelf voor kiezen. Over degenen die sowieso niets overhouden had hij het niet.

U bent hier