Zaanstreek

Op de debatavond 'wonen' (hier de foto's) in de Lindenboomzaal op 13 februari was Paulus Jansen verhinderd omdat hij in de Tweede Kamer moest debatteren over het akkoord dat eerder die dag door de regering met enige oppositiepartijen was gesloten. In zijn plaats gaf de Zaanse SP-fractievoorzitter Patrick Zoomermeijer een inleiding over het SP-standpunt over de verhuurderheffing en het akkoord:

Tot het akkoord van vandaag had het kabinet van VVD en PvdA alles in gereedheid gebracht om de sociale huisvesting de nek om te draaien. De woningcorporaties moesten gezamenlijk twee miljard euro per jaar betalen aan nieuwe belastingen. Minister Blok wilde de huren laten stijgen tot wel 6,5 procent per jaar, bovenop de inflatie. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat veel woningcorporaties hierdoor failliet kunnen gaan, tenzij de huren worden opgeschroefd naar het wettelijk maximum. Maar ja, kan je dan nog spreken van sociale huurwoningen of is het dan gewoon huisjesmelken?

De woningcorporaties zijn in het verleden niet allemaal zuinig omgesprongen met het geld van de huurders. Door de crisis en mede door vele miskleunen - denk aan Vestia - en topsalarissen - denk aan Rochdale - zit de sociale huursector in de knel. Met de huurbelasting van Blok komt de volgende klap. Corporaties schrappen noodgedwongen steeds meer nieuwbouw- en renovatieprojecten. Bijvoorbeeld in de Kleurenbuurt of in Poelenburg. Elke week gaan er bouwbedrijven failliet, ook in Zaanstad, zoals Kakes dat meer dan eeuw bestond. Het aantal ontslagen bouwvakkers, verhuizers en installateurs loopt al in de tienduizenden.

De bouwsector drijft voor een groot deel op de opdrachten van de woningcorporaties. Als die opdrachten opdrogen, zoals nu gebeurt, zijn de gevolgen enorm. De teller die de SP bijhield tot het akkoord van vandaag, gaf aan dat mogelijk 8.000 betaalbare woningen de gebouwd hadden kunnen worden, door deze plannen niet worden gebouwd. En dat de plannen tot bijna 14.000 nieuwe werklozen zou kunnen leiden.

SP Tweede Kamerlid Paulus Jansen zei hierover: “Per huurhuis moet 75 euro per maand extra naar de belastingpot. Zo blijft er van sociale woningbouw natuurlijk niets over. De lasten worden ook ongelijk verdeeld over Nederland. Want waar in de ene provincie de huren dreigen te exploderen, wordt nieuwbouw elders in het land stilgelegd omdat corporaties de huren juist moeten verlagen. Er voltrekt zich in hoog tempo een rampscenario. Daarom heeft de SP een haalbaar en betaalbaar alternatief uitgewerkt. We moeten bouwen, niet belasten.”

Investeren als alternatief

De SP wil een investeringsagenda om de huizen betaalbaar te houden en de bouw er weer bovenop te helpen. De twee miljard euro van de corporaties moet niet naar de belastingpot gaan, maar juist naar renovatie, nieuwbouw en energiebesparende maatregelen. Voor elke euro die een woningcorporatie wil investeren, leent de bank er vier bij. Dat betekent dat er dus voor tien miljard euro geïnvesteerd kan worden.

Over dat enorme bedrag wordt BTW geheven waardoor er weer veel geld direct in de schatkist terugkomt. De overheid hoeft geen werkloosheiduitkering te betalen aan ontslagen bouwvakkers, maar ontvangt juist inkomensbelasting. Dat is pas social return! En tegelijk worden er weer betaalbare huurhuizen gebouwd, waardoor de wachtlijsten verdwijnen. Kortom, een haalbaar en betaalbaar alternatief voor de sloopkogel van minister Blok.

Paulus Jansen zei hierover: “In de Tweede Kamer heb ik dit alternatief voorgesteld, omdat het voor huurders, corporaties en de bouw meer toekomst heeft. Maar de VVD en PvdA hebben dit geblokkeerd, omdat ze in het regeerakkoord die twee miljard euro hebben ingeboekt. We moeten ze wakker schudden; de verhuurderheffing is de dood van de sociale woningbouw.”

Akkoord brengt nauwelijks verbetering

Vandaag werd een akkoord bereikt in de traditie van het Kunduz-coalitie. Dit na de rare move van het CDA dat de regering niet aan een meerderheid wilde helpen in de Eerste Kamer. Maar net als vorig jaar met de Kunduz-coalitie, zijn de oorspronkelijke plannen niet wezenlijk veranderd.

Het akkoord van vandaag, van de gelegenheidscoalitie van VVD, PvdA, D66, ChristenUnie en SGP, heeft een vernietigende uitwerking op huurders en op de sociale woningbouw in Nederland. Emile Roemer zei daarover vanmiddag: “De gelegenheidscoalitie blaast de huursector gewoon op. De huren gaan enorm omhoog, corporaties moeten huurwoningen verkopen en de heffing voor corporaties wordt amper verlaagd. Huurders zijn de dupe van dit akkoord.”

De SP vreest dat huurders de rekening gaan betalen van het gesloten akkoord. Voor lage- en middeninkomens verandert er met dit akkoord bitter weinig. Zij zien hun huur stijgen tot 4 procent voor mensen met een huishoudinkomen van 43.000 euro. Voor inkomens tussen 33.614 en 43.000 euro wordt de maximale huurverhoging 2 procent en onder de 33.614 gaat de huur maximaal met 1,5 procent boven inflatie omhoog.

De verhuurderheffing die corporaties moesten ophoesten in 2017 was 2 miljard, maar wordt met dit akkoord nog steeds 1,7 miljard. De SP begrijpt niet waarom D66, ChristenUnie en SGP zich voor dit handjeklap hebben laten lenen. Het akkoord geeft Blok de gelegenheid voor 1 maart de huurverhogingen door te voeren die naar de staatskas moeten vloeien. Dit plan is amper een verbetering van het voorstel zoals het er vorig week al lag.

Natuurlijk zijn er ook lichtpuntjes te zijn in dit akkoord. Zo blijft het puntensysteem leidend voor de bepaling van de hoogte van de huur, in plaats van de opgeblazen WOZ-waarde. Er wordt wat meer geld vrij gemaakt voor huurtoeslag voor de allerlaagste inkomens. Het BTW-tarief op renovaties gaat tijdelijk omlaag. Maar de kern van de plannen, namelijk dat corporaties flink geld moeten ophoesten en dat huurders meer gaan betalen, blijft overeind.

D66, ChristenUnie en de SGP hebben de huurder geen dienst bewezen. Als ze zich echt zo druk zouden maken over de huurexplosie die nu gaat plaatsvinden, dan hadden ze net als de SP dwars voor dit plan moeten gaan liggen. Wij vrezen dat het wantrouwen van veel mensen in de politiek hierdoor zal groeien. Het lijkt niet uit te maken welke partij er regeert: huurders zijn in alle gevallen de klos.

Actie!

Om de sociale huisvesting te redden is actie nodig. Want nu lijkt het erop dat de het kabinet alleen haar beleid verandert als de VVD-leden boos zijn. Minister Blok zei in de Tweede Kamer dat de huurheffing absoluut door moet gaan. Daarom is de SP op verschillende plekken in het land bezig met het opzetten van acties, zoals het ondersteunen van de bewoners in de Havenbuurt in Zaandam. En zijn wij bezig met de voorbereiding van grote landelijke acties. Sluit je aan en doe mee!

De standpunten van de SP:
• De hypotheekrenteaftrek wordt gegarandeerd en in de komende tien jaar gemaximeerd, tot 350.000 euro hypotheekschuld.
• De gemiddelde huurstijging van corporatiewoningen hoort niet hoger te zijn dan de inflatie
• Sociale huurwoningen worden alleen gesloopt als uit onafhankelijk onderzoek blijkt dat dit bouwtechnisch noodzakelijk is of als permanente leegstand dreigt.
• Wijken worden gemengd, jong en oud, allochtoon en autochtoon, rijk en arm. Door een huisvestingswet krijgen gemeenten meer mogelijkheden om wijken te mengen
• Wij maken een begin met een omvangrijke bouw van sociale huurwoningen om het woningtekort in Nederland tegen te gaan.