Zaanstreek

Boos was zij toen de Zaanse vertelde over haar ervaring met de gemeente Zaanstad in het kader van de Participatiewet oftewel de Bijstand. Om onder de mensen te blijven, werkritme op te doen en zich dienstbaar op te stellen voor de medemens helpt deze dame bij een organisatie waarvan de naam hier onvermeld blijft. Van het Sociaal Wijkteam kreeg zij toestemming om dit zogenaamde vrijwilligerswerk te doen. Na het ontvangen van veertig euro onkostenvergoeding werd de vrouw voor dit bedrag gekort op haar uitkering middels een strenge brief van de Zaanse overheid met als gevolg een hoop geharrewar.

Tekst: Willem Croese

De Participatiewet (1) werd op 1 januari 2015 ingevoerd als opvolger van de Wet werk en bijstand (WWB), Wet sociale werkvoorziening en Wajong door staatssecretaris Jetta Klijnsma (2) tijdens het kabinet Rutte-II (VVD en PvdA). In feite was het een bezuinigingsmaatregel om zo min mogelijk mensen met een uitkering te hebben en hen op een goedkope manier elders aan het werk te krijgen waarvoor werkgevers zelfs subsidies ontvangen. Het beleid verschilt per gemeente afhankelijk van de politieke kleur die de desbetreffende colleges hebben. Er komt een evaluatie over de Participatiewet om te zien of deze werkwijze echt succesvol is of niet (3).

Dat de wet geen groot succes is blijkt uit de vele ervaringen die bijvoorbeeld bijstandsgerechtigden hebben. En al helemaal niet als het begrip ‘vrijwilligerswerk’ aan de orde komt. Hoezo vrijwillig? Werken zonder loon of zoals de Amsterdamse Bijstandsbond stelt ‘dwangarbeid’ is zeker uit den boze. Je kunt niet iemand dwingen om vrijwilligerswerk te doen. Vrijwilligerswerk  doe je geheel vrijwillig, dus uit eigen beweging. De oorspronkelijke vorm van dit soort werk is bijvoorbeeld de vrijwilliger die bij de voetbalclub achter de bar koffie inschenkt of de lijnen op het veld uitzet.

Terug naar de Zaanse vrouw die zoals gemeld met goedkeuring vrijwilligerswerk doet en toch gekort wordt op haar uitkering na onkostenvergoeding, dit laatste kwam aan de orde toen zij haar bankafschriften volledig moest laten zien aan een gemeenteambtenaar alsof er geen vertrouwen is. Iemand die niet een bijstandsuitkering krijgt kan tot vijftienhonderd euro belastingvrij een onkostenvergoeding krijgen, maar o wee als je toch het minimum van het minimum krijgt dan is het over en sluiten. En het vrijwilligerswerk dat zij uitvoert behoort echt betaald werk te zijn, maar door bezuinigingen is daar ook al geen spraken van.

Stel je toch voor dat de Zaanse wethouder Sociale Zaken Natasja Groothuismink en haar ambtenaren het roer eens omgooien in plaats van straffen mensen werkelijk belonen met een volwaardig loon en onkostenvergoeding zoals het ook kan.

(1) – https://nl.wikipedia.org/wiki/Participatiewet
(2) – https://nl.wikipedia.org/wiki/Jetta_Klijnsma
(3) – https://www.eerstekamer.nl/kamerstukdossier/uitvoering_en_evaluatie