Zaanstreek

De SP heeft de jaarstukken van de gemeente Zaanstad doorgenomen en een groot aantal technische vragen gesteld. Wij gaan even aan deze vragen voorbij in de verwachting dat wij deze wederom bij de Voorjaarsnota kunnen stellen én dat in de Voorjaarsnota meer duidelijkheid in klare taal wordt gegeven. Desalniettemin hebben wij vandaag toch nog een paar opmerkingen.

Tekst: Patrick Zoomermeijer - fractievoorzitter SP Zaanstad

Allereerst het accountantsverslag. Tijdens het Zaanstad Beraad van 19 mei gaf de SP al aan dat de voorgestelde verbeterpunten door het college in z'n geheel zouden moeten worden opgevolgd. De brief van het college van 19 mei stelt ons op dit punt gerust. Het college gaat z'n best doen om tijdig aan de verbeterpunten uit het accountantsverslag te voldoen. Of dat volledig zal lukken, is de vraag, maar de SP is tevreden met de voorstellen van het college.

Wij zijn direct bereid aan te nemen dat het college zijn uiterste best heeft gedaan om een gelikt jaarverslag af te leveren. De SP vindt dat dit bovenmatig gelukt is. Maar vaak hebben wij zelfs het idee dat de dingen mooier voorgesteld worden dan zij zijn. Een paar voorbeelden:

    • Heel komisch vinden wij het dat beweerd wordt dat mensen vanuit de bijstand begeleid worden naar een broodbaan (dat is een goede zaak) en vervolgens naar een 'droombaan'. De vraag hoeveel mensen uit de bijstand naar een 'droombaan' zijn doorgegroeid door uw begeleiding kunt u vervolgens niet beantwoorden. Sterker nog, de ‘droombaan’ wordt PR-talk als u letterlijk antwoord: “Er wordt niet bijgehouden hoeveel mensen worden bemiddeld naar hun droombaan.” U wilt dus niet eens weten wat het resultaat van uw eigen streven is. De SP lijkt het gewoon de bedoeling dat u waarmaakt wat u belooft!
    • Een zin als: "Mantelzorgers zijn van onschatbare waarde. Zij verdienen waardering" valt wat ons betreft in de categorie: "Wij applaudisseren vanavond om acht uur voor de zorgverleners." Leuk bedoeld, maar dit type waardering is nogal gmakkelijk. De SP zegt: boter bij de vis! De mantelzorgers worden, denken wij, graag gewaardeerd met méér dan de bewering dat zij van onschatbare waarde zijn.
    • Als u zegt zuinig met de natuur te willen zijn, dan denken wij onmiddellijk: hoe valt dat te rijmen met de 57.000 kilo ammoniak die Olam cacao jaarlijks de lucht inblaast? Het is de nummer vijf wat betreft ammoniak-uitstoot van Nederland. Van Nederland! Wat gaat u daar aan doen? En we denken aan de 14 miljoen in de spaarpot omdat u per se wilt meewerken aan een provinciale  snelweg dwars door het groen. En dat u hockeyvelden en een clubgebouw wilt toestaan naast een Natura 2000-gebied, ten koste van miljoenen. En het warmtenet in Zaandam-Oost: dan denken wij aan de biomassacentrale. Een zeer omstreden vorm van warmtevoorziening, die eigenlijk door niemand gewenst wordt. Misschien kunnen we met dit gedrocht, deze ‘greenwashing’, beter niet meer te koop lopen!

Dan zijn er nog andere punten die gelukkig niet verbloemd worden, maar de SP wel zorgen baren:

    • Zo verbazen wij ons er nog steeds over dat het maar niet lukt om minimahuishoudens te bereiken die recht hebben op regelingen en voorzieningen, maar daar geen gebruik van maken. Enerzijds begrijpen wij dat sommige mensen niet in hun waardigheid aangetast willen worden, anderzijds denken wij dat er nog steeds niet voldoende inspanningen gepleegd worden om de regelingen en voorzieningen op de goede plek te krijgen. Wij willen er geen spaarpot aan overhouden en wij nemen aan dat u dat ook niet wilt.
    • Hoe kan de inhuur derden, en dat zijn dus niet eens vele tijdelijke contracten, maar de duur ingehuurde expertise in het stadhuis maar niet onder de Roemernorm van 10% die geldt voor de Rijksoverheid komt? In FTE’s bedraagt de inhuur derden nu 12,6%, dus één op de acht is inhuur. Maar in loonkosten is dit zelfs meer dan 15%, want ingehuurde krachten zijn door de in het verleden wegbezuinigde en sowieso relatief kleine ambtenarenapparaat in Zaanstad duurder dan de gemiddelde ambtenaar. Dit is de SP al zeker 10 jaar een doorn in het oog, en ook dit college laat het gebeuren.

Omdat de SP een constructieve partij is die sociale alternatieven heeft en zich het lot van de Zaankanter aantrekt, hebben we ook een voorstel gedaan. Dat is ons amendement voor steun aan de buurthuizen, de lokale culturele sector en de voedselbank. Daarvoor kregen we de afgelopen weken veel aandacht en sympathie, zowel hier binnen het stadhuis als bij onze inwoners en de betreffende instellingen. We hopen dan ook op brede steun vanavond!

Met ons amendement willen we het zogenaamde rekeningresultaat, het positieve saldo, anders besteden. Wij vinden dat - collegeakkoord of niet - er dit jaar geen 0,6 miljoen uit het rekeningresultaat naar het investeringsfonds hoeft. Dat kan wel even wachten, zeker gezien de stand van het investeringsfonds, dat met tientallen miljoenen en stilgevallen projecten.

We hebben nu als gemeente een taak die meer urgent is, namelijk het verzachten van de gevolgen van de coronacrisis! Wij dienen dan ook dit amendement in, waardoor het rekeningresultaat beter besteed wordt. We denken dat het leggen van een pleister op de grote verliezen die geleden worden door de verenigingen, de buurthuizen en de cultuursector ook aan Zaanstad is. Zij verliezen inkomsten terwijl de vaste lasten vaak doorgaan.

U hebt allemaal de brandbrief van de SP gelezen en de antwoorden op de technische vragen over het Zaantheater. De situatie is zó ernstig dat het niet past om te wachten op reddingspogingen van het Rijk of de provincie. Wij moeten nú handelen en dan hopen dat de verenigingen, de buurthuizen en de cultuursector niet alsnog omvallen. Laten we onze verantwoordelijkheid nemen: het is goed besteed geld, want het verdient zich terug in werkgelegenheid, minder zorg, minder eenzaamheid, meer contact, hopelijk meer geluk. Buurthuizen zijn bijvoorbeeld ook plekken waar nu niet gebruikte armoedevoorzieningen kunnen worden aangeboden en mantelzorgers concreet steun kunnen krijgen. Allemaal broodnodig: nu en ná deze crisis!

En daar hoort de voedselbank ook bij, hoe verschrikkelijk ook dat het is dat die in een rijk land moet bestaan, door de oneerlijke verdeling van vermogen en inkomen na decennia neoliberale politiek. De voedselbank heeft het nu ook zwaar en daarom moeten we die ook ondersteunen. Omdat de Nederlandse agrarische sector momenteel overschotten heeft van groenten, aardappelen en vlees moet de verse aanvoer uit de agrarische sector komen. Voor de aankoop van houdbare producten heeft de voedselbank onze steun dringend nodig.

Vandaar ons amendement om eenmalig de 6 ton overschot in te zetten voor een ‘sociaal noodfonds’, zoals ik het nu maar even noem.

Dat het college eerder deze week aangaf enige culturele instellingen te helpen, is goed nieuws! Het Zaantheater en Filmhuis de Fabriek krijgen tot 1 september uitstel van huurbetaling. En subsidie over 2019 wordt eerder uitbetaald het Zaans Museum, het Zaantheater, FluXus, De Fabriek, de stichting Monet in Zaandam, het Zaans Toneelhuis Theatermijn en De Groote Weiver. Dit claimt de SP toch een beetje als het resultaat van onze brandbrief! Door ons voorstel zullen deze maaregelen geen gat slaan in onze begroting. Perfect!

Voor de rest spreken we elkaar nader bij de behandeling van de Voorjaarsnota.