Socialistensafari

25 september 2021

Socialistensafari

Foto: SP / Anna de Groot

Bij zulke straatnamen likt elke socialist zijn vingers af! Evert en Anna gingen op 24 september op socialistensafari in de Rode Buurt in Zaandijk. Niet omdat we de neergang van het socialistisch gedachtegoed eens wilden zien, maar omdat in de Rode Buurt in Zaandijk iets aan de hand is. Om daar een beeld bij te hebben, moesten we de bewoners spreken.

Op 17 september deden we enquêteformulieren bij de bewoners in de brievenbussen, op 24 september haalden we de enquêtes op. En dat leverde, naast ingevulde enquêteformulieren, heel veel leuke gesprekken en veel informatie op. We spraken met huurders (één meneer woonde zelfs al 80 jaar in de Rode Buurt), met tijdelijke huurders, met antikrakers en met krakers. En met de vertegenwoordigers van de beide bewonerscommissies. En dat leverde een schat aan informatie op. Een bloemlezing: mensen vinden de informatievoorziening door Parteon slecht, mensen vinden dat ze veel te lang moeten wachten voordat er iets gebeurt, mensen klagen over de slechte service van Parteon, mensen vinden dat de woningen aan de Domela Nieuwenhuisstraat niet gesloopt mogen worden, mensen vinden dat er niet gerenoveerd moet worden, maar nieuw gebouwd. En een bewoner wist ons te vertellen dat een aantal woningen in de Rode Buurt straks geen sociale huurwoningen, maar woningen met middenhuur, zullen zijn. Door het buurten, in dit geval de socialistensafari, leert de SP de Zaankanters en hun meningen kennen!

Maar, wat is Rode Buurt en wat is er aan de hand?

In juni 1921 waren de woningen van woningbouwverenigingen Nieuw Leven en Zaandijk in de Karl Marxstraat, de Goeman Borgesiusstraat, de Domela Nieuwenhuisstraat en de P.L.Takkade in Zaandijk gebouwd en klaar om bewoond te worden. Mooie woningen en helemaal geschikt voor de Zaanse arbeiders van die tijd. De 100 jaar oude woningen zijn inmiddels niet meer helemaal van deze tijd, slecht onderhouden door woningcorporatie Parteon en een blokje woningen in de Domela Nieuwenhuisstraat is verzakt en gestut.

Sloop en nieuwbouw zou je denken! Maar dat gaat dus niet. Want de Rode Buurt is het best bewaarde tuindorp dat dóór arbeiders vóór arbeiders zelf is gebouwd. De buurt sluit in opzet, schaal en architectuur aan bij het groene plantsoen aan de P.L. Takkade/Karl Marxstraat en de oude dorpsbebouwing langs de Zaan. De Rode Buurt is door de gemeente Zaanstad aangewezen als één van de hoogst gewaardeerde cultuurhistorische buurten in Zaanstad. En dus kan er, in tegenstelling tot wat Parteon eigenlijk zou willen, niet gesloopt worden.

De gemeente Zaanstad onderhandelde met Parteon om tot een oplossing te komen. Inmiddels werd het volgende resultaat bereikt:

70 woningen (aan de Karl Marxstraat, Goeman Borgesiusstraat en de P.L. Takkade) krijgen een hoogniveau-renovatie. Deze woningen gaan minimaal naar label A en worden voorzien van nieuwetijdse voorzieningen, denk hierbij aan vloerverwarming. Ook kunnen huurders kiezen voor zonnepanelen.
26 woningen aan de Domela Nieuwenhuisstraat worden vervangen door 24 nieuwe eengezinswoningen welke BENG zijn, dat wil zeggen Bijna Energie Neutraal Gebouw. Zo gaan we de woningen gasloos maken, worden de woningen heel zuinig in verbruik en krijgen de woningen zonnepanelen op het dak. Hierdoor zijn de woningen bijna energie neutraal voor de nieuwe bewoners.

De bewoners vertelden overigens dat van de woningen aan de Domela Nieuwenhuisstraat de gevels zouden blijven staan en achter de gevels gesloopt en nieuw gebouwd zou worden.

Er zijn twee bewonerscommissies. in de Rode Buurt. De Schans van complex 130 – 131 met 75 woningen en Rode Buurt Zaandijk met 21 huizen in complex 164. Er is al een sociaal plan overeengekomen tussen bewonerscommissie De Schans en Parteon. Dat geldt niet voor complex 164, want de bewonerscommissie Rode Buurt Zaandijk wil ook de woningen in de Domela Nieuwenhuisstraat behouden.

Tijd voor de SP om de buurt in te gaan, de kwestie te onderzoeken en de buurtbewoners te spreken. Want wat de buurtbewoners willen is het belangrijkste.

Gemeenteraad

Op enig moment zullen het ontwerp van de nieuwbouw en het renovatieplan weer in de gemeenteraad aan de orde komen. Met de informatie die wij in onze socialistensafari kregen, kunnen we dan een afgewogen oordeel geven.