Zaanstreek

Algemene Beschouwingen zijn vergaderingen van de gemeenteraad die worden gehouden om te discussiëren over de plannen die het college van burgemeester en wethouders voor de komende periode hebben gepresenteerd.

Op 8 juni 2023 werden in de gemeenteraad Algemene Beschouwingen gedaan over de Voorjaarsnota 2024-2027. 

Nu is de vraag natuurlijk: Wat is een Voorjaarsnota? Antwoord: Wat gaan we het komende jaar doen met het gemeentegeld? Daar geeft de kader- of voorjaarsnota een antwoord op. Met behulp van de laatste jaarrekening wordt eerst de huidige financiële situatie van de gemeente onder de loep genomen. Daarna worden de nieuwe prioriteiten bepaald. Het college van burgemeesters en wethouders stelt op basis van deze prioriteiten een eerste versie van de nota op. Vervolgens is de gemeenteraad aan de beurt. De raad mag wijzigingen voorstellen en nieuwe voorstellen doen. Het college werkt al deze zaken uit tot een begroting. Die begroting wordt in het najaar behandeld. Er worden dan in principe alleen nog beperkte bijstellingen gedaan binnen de eerder afgesproken kaders. Het opstellen van een goede kader-/voorjaarsnota is dus een belangrijke en uitdagende taak! 

Wat zijn de voorstellen van de SP bij de Voorjaarsnota 2024-2027? Dat is te lezen (en was te horen) in onze Algemene Beschouwingen:

Algemene Beschouwingen van de SP bij de Voorjaarsnota 2024-2027

Voorzitter, collega raadsleden,

Zoals gewoonlijk staat de Voorjaarsnota, óók die van 2024-2027, weer in het kader van wat er níet kan. Deze keer ligt de oorzaak in de onzekerheid wat er in en na het zogenaamde 'ravijnjaar 2026' staat te gebeuren. Het grandioze positieve rekeningresultaat van de Jaarrekening 2022 wordt in één keer opgeslobberd omdat het Rijk onvoldoende bijdrage doet aan het gemeentefonds. Dit raakt Zaanstad, dit raakt de inwoners. We hadden met het enorme positieve rekeningresultaat veel extra kunnen doen voor de inwoners. Nu slaan de financiële deskundigen van de gemeente weer alarm, want vanaf 2027 heeft het Rijk nog onvoldoende oplossingen geboden, onduidelijk is welke financieringssystematiek zal worden gehanteerd. En we kunnen geen rekening houden met inkomsten die we nog niet kunnen verwachten. Voor ons als raad loont het daarom om in verzet te komen. Daarvoor hebben we een motie.

De denklijnen die het college presenteert gaan allemaal wel een beetje op. We moeten immers enerzijds gaan toewerken naar een andere gemeentelijke financieringswijze nu we binnenkort - vanaf 2026 - niet meer samen met het Rijk de trap op en af gaan. Anderzijds mag verwacht worden dat het Rijk de gemeenten binnenkort uit de onzekerheid helpt. Immers de Kamermoties Van Weyenberg/ Van Dijk en Bromet/ Mohandis werden aangenomen. Als gemeenteraad van Zaanstad moeten wij in de tussentijd onze verantwoordelijkheid gaan nemen en ervoor zorgen dat er een sluitende meerjarenbegroting komt, waarbij de risico's in de komende jaren worden afgeschaald. Met onze motie gaan we helpen. We sluiten ons aan bij Raden in Verzet.

Onze spreektijd lijkt vooralsnog te beperkt om uitgebreid op de denklijnen van het college in te gaan. We hebben echter wel een aantal amendementen die de financiële nood in de komende jaren beperken. Sterker nog, deze amendementen zorgen ervoor dat er minder geld wordt uitgegeven en mogelijk dat er nog geld overblijft om een aantal andere zaken te realiseren. En wat zo mooi is: De amendementen hebben ook nog een gunstige invloed op het klimaat, de natuur en de bodemgesteldheid. Én ze raken onze armste inwoners zo weinig mogelijk. We gaan gewoon een aantal dingen definitief níet doen. We houden ermee op om hijgerig achter de onhaalbare A8-A9 aan te jakkeren, we gaan gewoon een veilige spoorwegovergang Guisweg maken (dat hadden we allang moeten doen), zónder de gewraakte ondertunneling en de nieuwe op- en afritten van de A8, en we stoppen definitief met de 24- uurs openstelling van Busbrug de Binding. Immers, het is veel slimmer om een derde ontsluiting van Westerwatering ter hoogte van de Vincent van Goghweg te realiseren. Voor onderzoek daarvoor staat dit jaar  € 220.000,- gereserveerd in het investeringsfonds.

De SP komt niet aan de sociale voorzieningen voor degenen die moeilijk het hoofd boven water kunnen houden. De SP komt niet aan onze zorg, die zo broodnodig is. De SP vindt nog steeds dat er woningen gebouwd  moeten worden, vooral voor de laagste inkomens. Wonen is een mensenrecht. En natuurlijk is de SP er vóór een socialistische samenleving. Waarschijnlijk zullen we in het kader van een andere financieringssystematiek ook maatregelen moeten nemen in het belastinggebied. En we vinden nadrukkelijk hetzelfde als het college wanneer dit zegt: "We willen een gemeente zijn waarin iedereen gelijke kansen heeft en volwaardig kan meedoen in de samenleving." Overigens vindt de SP dat 'gelijke kansen' moet worden vervangen door 'gelijkwaardigheid'. Daar willen we op inzetten. Dus áls er bezuinigd moet worden, dan allereerst op die projecten die zo weinig mogelijk weerslag hebben op de 'gewone mensen' , hun leefomgeving en hun gezondheid. En misschien moeten we (grote en winstgevende) bedrijven zwaarder belasten.

We hopen dat er op de een of andere wijze weer geld komt. De VNG vecht ervoor en de gemeente Zaanstad sluit zich hierbij aan. En als raad sluiten wij aan bij het actiecomité Raden in Verzet. En wie weet .... bij succes kunnen we op termijn wellicht weer een paar relevante verkeersprojecten gaan realiseren. Zoals verdiept spoor, zoals een betere ontsluiting van Westerkoog en Westerwatering door middel van een derde ontsluiting

Namens de fractie van de SP,

Anna de Groot