Zaanstreek

,,Dit is geweldig. Hier doen wij het voor.”

Tekst en foto's: Willem Croese

ZAANSTREEK – In het hele land zijn SP'ers op stap onder het motto 'Buurten in de buurt'. Zij bellen bij buurtbewoners aan en delen de SP 'ZO' krant uit. Er wordt gesproken over de buurt tot en met wereldse zaken. Individuele leden van de partij gaan ook op pad voor de SP Zaanstreek website. Wethouder Piet Keijzer bijt het spits af voor deze serie.

IJs op de Zaan

Op de hoek van de Guisweg en de Lagedijk in Zaandijk komt Piet Keijzer volgens afspraak aan. Diep weggedoken in zijn winterjas en met een muts op het kale bolletje loopt hij over straat. Het is ijskoud. De wethouder kiest voor het buurten in Oud-Zaandijk, want hij vindt het daar divers. Historie, oud- en nieuwbouw, bedrijven en buurtinitiatieven zijn een aantal smaakmakers voor zijn rondgang.

Julianabrug

Op de steiger van hotel-restaurant Sans Pareil kijken wij naar de vorderingen van de nieuwe Julianabrug. De peilers staan fier in het water van de Zaan. De Julianabrug krijgt al de vorm, die de bedenkers hiervan voor ogen hebben. Het ziet er indrukwekkend uit.

Julianabrug in aanbouw

De provincie Noord-Holland is de opdrachtgever. ,,Als Zaanstad hebben wij invloed gehad door onder meer het verkeer op een juiste manier aan te laten sluiten. Voorlopig brengt een pont toeristen naar de overkant en terug, zodat de Zaanse Schans toegankelijk blijft”, vertelt Piet Keijzer.

Er is nogal wat commotie ontstaan bij Zaandijkers over palen die in het water komen te staan. Daar moeten boten aanmeren als zij wachten voordat brugwachters doorvaart verlenen. Buurtbewoners zijn hier niet blij mee, want zij vinden de palen afsteken ten opzichte van de prachtige oever met Zaanse woningen. Na de buurtprotesten is het nog niet helemaal duidelijk waar en hoe de palen geplaatst worden.
Intussen ruimen werklui hun gereedschappen op en zij sluiten de deuren van de schaftkeet. De werkdag zit er op. Ook wij gaan verder en steken de Lagedijk over naar een oudere buurt in Zaandijk.

Karl Marxstraat

In de Karl Marxstraat blijft de socialist Piet Keijzer stil staan. Hij wijst naar de woningen. Het zijn kleine eengezinswoningen met vuurrode dakpannen. In het midden van de straat is een plantsoen. Het ziet er aller vriendelijkst uit.
,,Hier wordt gekeken naar de kwaliteit van de woningen. Ze zijn zo'n tachtig jaar oud. De vraag is of die huizen nog dertig of veertig jaar meekunnen. Woningbouwcorporatie Parteon onderzoekt dit.”
Nu staan in de straat een winkel en een woonhuis leeg. Die panden worden door de corporatie als eerste bekeken. De uitslag is bij de wethouder nog niet bekend, maar volgens Piet Keijzer kunnen de bewoners met een gerust hart in de Karl Marxstraat blijven wonen.

Karl Marxstraat – Zaandijk

De jaarprogramma's van woningbouwcorporaties worden door Piet Keijzer en zijn medewerkers nageplozen of ze voldoen aan het voorgenomen beleid van Zaanstad. Een keer per kwartaal heeft de wethouder overleg met de corporaties om te kijken wat de stand van zaken is.
Op de vraag of Piet Keijzer vanuit zijn functie druk kan uitoefenen op de prestaties van die corporaties antwoordt hij: ,,We hebben goed overleg en de nieuwe prestatieafspraken, als uitwerking van de Woonvisie, zijn in aantocht. In mijn periode heb ik nog geen een keer bij het ministerie aangeklopt. Als bijvoorbeeld Parteon onvoldoende zou presteren, kan ik naar de minister stappen. Die laat dan vervolgens een onderzoek doen naar de klacht, maar zover is het dus gelukkig niet gekomen.”
Even verderop passeren wij een blok koopwoningen waarvan bewoners jaren geleden zelf hun funderingen hebben laten herstellen. Voor de funderingsonderzoeken van de gemeente worden losse woningen niet meegenomen, alleen blokken woningen. De reden hiervan is dat het effectiever is om een heel blok te controleren.

Tuinen

Tuinen Gortershof - Zaandijk

Bij bejaardenwoningen van het Gortershof stuiten wij op een piepklein complex met tien volkstuintjes. Met groot genoegen kijkt Piet Keijzer hiernaar. ,,Kijk het is nu winter, dus dan is het hier kaal. Je moet je voorstellen wanneer het zomer is, dan staan de bloemen in bloei en de groenten zijn zichtbaar. Buurtbewoners zijn actief bezig. Het leeft dus. En het is een aardig voorbeeld hoe deze manier van tuinieren kan. Lekker dicht bij de deur.”

Tuinen 'Tuinstraat' - Zaandijk

In zijn enthousiasme wandelt de wethouder naar de Tuinstraat. Achter een voormalig schoolgebouw is een plein met een flinke groenstrook. Ook hier zijn volkstuintjes. Het ziet er keurig uit. Geen rommel. De vraag is of de gemeente Zaanstad hier toestemming voor gegeven heeft.
Piet Keijzer: ,,Dit is naar mijn weten spontaan ontstaan. Je ziet dat er initiatieven zijn genomen en als het al niet goedgekeurd zou zijn moet je hier wat mij betreft alsnog formeel 'ja' tegen zeggen.” De gemeenteraad heeft op 15 januari 'nee' gezegd tegen het plan van de SP Zaanstad fractie om dergelijke tuinen te realiseren.

Ontmoetingsplek

De wethouder wijst naar de school aan de Tuinstraat. Hij vindt het een mooi gebouw dat voor andere doeleinden gebruikt wordt. Nu huren enkele organisaties klaslokalen. Parteon heeft in Wormerveer een huis beschikbaar gesteld aan bewoners als ontmoetingsplek. Piet Keijzer is een groot voorstander van zulke locaties.
,,Die ruimte wordt beheerd door de bewoners zelf. Ze organiseren allerlei activiteiten vooral voor kinderen. In kwetsbare buurten is hier behoefte aan. Als je op kleine schaal dit uitvoert wordt de leefbaarheid groter. In Koog aan de Zaan wordt het nu ook gedaan. Dit hoeft allemaal niet zo ingewikkeld te zijn.”

Drie eeuwen

Op de Lagedijk bewonderen wij de eeuwenoude huizen. Zaans groen geschilderde houten woningen en stenen villa's wisselen elkaar af. Piet Keijzer bekijkt gevel na gevel en zegt: ,,Het is gewoon mooi!”

Lagedijk - Zaandijk

De dijk ademt rust uit. Klassieke lantaarnpalen en speciale bestrating geven een extra dimensie. Je waant je in vervlogen tijden. De wethouder kan het niet laten en loopt naar een sluis waar hij over de Zaan uitkijkt. Het ijs, de molens van de Zaanse Schans en het winterse licht maken hem zichtbaar blij. Met trots zegt de Zaankanter: ,,Dit is geweldig. Hier doen wij het voor.”
Het ideaalbeeld van Piet Keijzer is dat er gebouwd wordt voor de komende driehonderd jaar, zoals ook al eeuwen lang te zien is op de Lagedijk. In de Willem Dreeslaan staat een bejaardencentrum. De wethouder denkt niet dat zo'n gebouw gemaakt is voor drie eeuwen. ,,Trouwens er is weinig verbinding met de straat. Dit kan ik overigens wel voorstellen, want anders kijkt men op een blinde muur van Pielkenrood.”

Blinde muur Pielkenrood – Zaandijk

De Zaandijker kerk is aan de andere kant van die fabriek. In vervallen staat prijkt de kerktoren boven alles uit als een oriëntatiepunt. De ramen zijn of dichtgetimmerd of ingeslagen. Al met al een armoedig beeld dat vele malen meer in negatieve zin afsteekt dan bij de rest van de buurt.

Zaandijker kerk

,,Het zou ongelooflijk zonde zijn als de kerk verloren gaat”, zegt Piet Keijzer. Nu is het pand in particuliere handen. De eigenaar wil woningen maken in de kerk. Hierachter is de laad- en losplaats van Pielkenrood en dat is een probleem in verband met geluidsoverlast. Een kant-en-klare oplossing heeft de wethouder niet, maar hij is hierover wel in gesprek met de ontwikkelaar en het bedrijf. De gemeente probeert volgens hem er alles aan te doen om die overlast te beperken.

Sfeer

De buurtwandeling gaat verder door de Prunuslaan met jaren vijftig flatgebouwen en eengezinswoningen. Piet Keijzer begrijpt heel goed dat er ook betaalbare woonruimte moet zijn voor mensen met een lager inkomen. De panden hebben onlangs een schilderbeurt gekregen en dat blikt goed.

Prunuslaan – Zaandijk

Aan de achterkant is echter het aanzien stukken rommeliger. De een heeft een strakke tuin en de ander heeft zijn tuin gevuld met oude spullen. Wij lopen door een gedeelte dat rond de jaren tachtig gebouwd is. Onder bruggetjes flitsen schaatsers voorbij. De sfeer is gemoedelijk. Een bewoner zegt met veel plezier in dit buurtje te wonen al is de overlast van hangjongeren een groot probleem. In portieken verzamelt de jeugd zich luidruchtig. ,,Ik ken mensen die 's avonds hier niet meer over straat durven”, vertelt een schaatsster.

De vrieskou heeft onze lijven stram gemaakt. Wij zijn inmiddels twee uur verder en besluiten te stoppen met het buurten. In wegrestaurant 'De Krokodil' warmen wij ons op aan de kachel. Na een heerlijke maaltijd in het etablissement rijden Piet Keijzer en ik naar buurthuis 'De Pelikaan' in Krommenie om de SP Zaanstreek nieuwjaarsreceptie bij te wonen.