Zaanstreek

Waarheen met de Zaanse SP?

Door: Carla Schuddeboom

‘De SP is in Zaanstad in snel tempo van een protestpartij een bestuurspartij geworden.’ stelt Rob Swart goedkeurend vast in het Noordhollands Dagblad vorige week wanneer hij het scheidend SP-raadslid Rob Poldner interviewt. Deze ontwikkeling valt niet te ontkennen. Maar is de SP er daardoor op vooruit gegaan? In de ogen van de kiezers niet. Van de vijf zetels zijn er nog drie over. Hoe dit komt weten we niet, maar het verlies aan stemmen is wel een feit.

De Zaanse SP heeft de afgelopen tijd inderdaad laten zien dat de partij kan besturen. Na een roerige periode in de Zaanse politiek heeft er een stabiel en bekwaam college geregeerd, waar de SP een bijdrage aan heeft geleverd. Dit college heeft ook best wat voor elkaar gekregen, bijvoorbeeld qua woningbouw en op milieugebied. Maar met de Zaanse SP is het niet goed gegaan.

Ik denk zelf dat we langzaam maar zeker het contact met de idealen en het gedachtegoed van de partij zijn kwijt geraakt. Dat begon vrijwel onmiddellijk, toen de SP-fractie instemde met het afmeren van de bajesboten in onze gemeente. Toentertijd waren daar nog argumenten voor. Het regime op deze boten zou vriendelijker zijn dan elders en de gemeenteraad zou een vertegenwoordiger krijgen in de commissie van toezicht om daarop toe te zien. Ook zouden er geen uitgeprocedeerde asielzoekers op de boten komen. Beide afspraken met de Dienst Justitiële Inrichtingen werden niet nageleefd. Het regime is even slecht als elders, de gemeenteraad heeft er geen controle op en er zitten wel uitgeprocedeerde asielzoekers. De SP heeft uiteindelijk haar instemming met de aanwezigheid van de bajesboten ingetrokken, maar dat had toen geen enkel effect meer.

Het instemmen met de verkoop van de Nuonaandelen was wat betreft het afstand nemen van de SP een dieptepunt. Het is immers één van de redenen van bestaan van de SP om zich in te zetten voor het behoud van collectieve voorzieningen en nutsbedrijven in gemeenschapshanden. Daarin is de SP vrijwel uniek. De partij haalde juist alles uit de kast om de energiebedrijven te behouden, toen de Zaanse SP in meerderheid voor verkoop van de aandelen stemde.

Het ging daarbij niet in de eerste plaats om het redden van het sociale beleid. Zaanstad is door het beleid van voorgaande colleges diep in de schulden geraakt en het Nuongeld was dringend nodig om iets aan de achterstanden in het onderhoud van de openbare ruimte (wegen, brugggen, pleinen enz.) te doen. Anders zou de gemeente zelfs onder curatele van de provincie kunnen komen en een ‘artikel 12’ gemeente worden, was de vrees. Dat gevaar werd even afgewend

Maar het tekort op de begroting ligt nog steeds in het verschiet. Ook het sociale beleid is niet echt veilig gesteld. Het is de afgelopen collegeperiode zeker op een redelijk goed niveau gebleven, maar vergeleken met andere gemeenten kan het nog stukken beter, zo wees een recent FNV onderzoek uit. Bovendien komen er grote bezuinigingen op alle gemeenten af en het is maar de vraag hoe dit beleid overeind blijft in de komende college periode. Nuon en de andere energiebedrijven zijn verkocht, dat is niet meer ongedaan te maken, maar voor een goed sociaal beleid zal flink strijd geleverd moeten worden. Onder andere door de SP.

Het is goed om in staat te zijn tot besturen. Maar dat is alleen verstandig als je werkelijk een verschil kunt maken als SP. De PvdA en GroenLinks zijn heel achtenswaardige partijen. Maar niemand zit te wachten op nog een PvdA of nog een GroenLinks. De SP moet behalve bestuurspartij ook weer actiepartij durven zijn, die opkomt voor haar socialistische idealen en voor de belangen van de mensen die het minst te vertellen hebben.