Zaanstreek

Door: Meriç Esin

Sinds medio december 2009 zijn de Tekel-arbeiders in Turkije massaal in verzet tegen (de gevolgen van) het genomen besluit om de tabaksverwerkende divisie van het voormalige staatsmonopolie Tekel te privatiseren. Ten gevolge van dat besluit dreigen de arbeiders hun werkzekerheid, vaste arbeidsovereenkomsten, huidig loon- en arbeidsvoorwaardenniveau en andere opgebouwde rechten en verworvenheden te verliezen.

De Hoge Raad voor Privatisering, raadsvoorzitter premier Erdoðan en zijn AKP-regering hebben tot privatisering van het monopolie besloten en willen de arbeiders nu de garantieloze en anti-juridische ‘4C’-regeling door de strot duwen. In deze regeling is bepaald dat alle huidige vaste arbeidsovereenkomsten van de Tekel-arbeiders vernietigd zullen worden en de arbeiders daarvoor in de plaats, als zij zouden willen, voor een periode tussen vier en elf maanden tijdelijk elders tewerkgesteld zullen kunnen worden. En dan zouden zij gedurende deze periode slechts een derde tot maximaal de helft van het loon gaan verdienen dat zij tot nu toe verdienden. De ‘4C’-regeling brengt een drastisch inkomensverlies, verlies van werkgarantie, sterke reductie van omvang, inhoud en niveau van de arbeidsvoorwaarden, werkloosheid en armoede voor de arbeiders met zich mee. Bovendien druist de ‘4C’-regeling in tegen de ILO-normen, internationale overeenkomsten en grondwet van Turkije

Ondertussen had de Hoge Raad, bij welke de procedure inzake de 4C-regeling liep, verklaard, dat er bijna zeker op maandag 1 of dinsdag 2 maart een beslissing over de regeling uitgesproken zou worden. Vanmiddag kwam het ervan en de Hoge Raad bracht zijn beslissing naar buiten. Deze houdt het volgende in:

--De acceptatietermijn van de 4C-regeling (die slechts 1 maand van duur was) zal met 8 maanden verlengd worden

--Het staat de Tekel-arbeiders vrij om hun verzet nog gedurende 8 maanden voort te zetten

--Over 8 maanden kan en mag iedere Tekel-arbeider de 4C-regeling als nog accepteren

--Gedurende de komende 8 maanden hebben de Tekel-arbeiders recht op schadevergoeding ten gevolge van arbeidsverlies. Deze vergoeding bedraagt 1100,- Turkse Lira’s per maand. (Globaal omgerekend komt dit bedrag neer op ruim 550,- Euro.)

De arbeiders hebben met instemming kennis genomen van de beslissing van de Hoge Raad omdat zij nu niet meer gedwongen zijn om uiterlijk binnen een maand individueel het aanbod van de 4C-regeling te accepteren dan wel te weigeren. Bovendien is met de beslissing de dreiging van het gebruik van politiegeweld tegen hen, in ieder geval voor de duur van 8 maanden en in ieder geval formeel, opgeheven.

Op 1 maart 2010, de dag waarop de Hoge Raad zijn beslissing uitsprak en naar buiten bracht, verklaarde voorzitter M. Türkel van voedingsbond TEKGIDA-ÝÞ, dat de tijd aangebroken zou zijn om de Tekel-strijd over het hele land te spreiden. Daarvoor zouden de verzetstenten in Ankara afgebroken moeten worden om ze vervolgens in verschillende steden overal in het land weer op te zetten. De grote meerderheid van de Tekel-arbeiders stemde daarmee in. In de middag van 2 maart 2010 werden de tenten afgebroken en begonnen de arbeiders huiswaarts te bewegen.
Voorzitter M. Türkel verklaarde in een persconferentie bovendien dat de acties tot 1 april 2010 gestaakt zullen worden. M. Türkel: “Op 1 april 2010 komen de Tekel-arbeiders weer terug naar Ankara om voor de duur van een nacht een zitactie te houden, de stand op te maken en hun verdere strijdroute te bepalen.”.