Zaanstreek

Door achterkamertjespolitiek en luchtfietserij bewoners in de greep van politici en ontwikkelaars

door: Willem Croese

WORMER – De gemeente Wormerland heeft de ambitie om nu en in de toekomst een vitale gemeente te blijven met een aantrekkelijk aanbod van voorzieningen en een goed economisch klimaat voor winkeliers. Met deze openingszin van de gemeentelijke nieuwsbrief in de maand november 2008 is het definitief ontwerp 'Centrumplan Wormerland' gepresenteerd. De 'Bewonersvereniging Dorpscentrum Wormer' (BDW) en SP Wormerland zijn niet blij met de gang van zaken.

Dorpscentrumplan Wormer
Bron: Gemeente Wormerland

Om meer duidelijkheid te krijgen spraken vier SP'ers en twee vertegenwoordigers van de bewonersvereniging over de stand van zaken. BDW-voorzitter Ton Hogenes gaf een opsomming over de gebeurtenissen rondom de plannen van het dorpscentrum.
Hij benadrukte dat zijn vereniging niet tegen een nieuw dorpscentrum is, maar het moet volgens hem wel dorps blijven en niet stads, zoals naar zijn mening het Wormerlands college voor ogen heeft. SP'er Henk Onderwater zegt dat zijn partij op dit punt dezelfde mening heeft als de bewonersvereniging.

Hemelfietserij

Rond 1996/1997 werd reeds gesproken over een nieuw dorpscentrum. In 1999 kwam het bureau Oranjewoud met het eerste plan. Hierin werd onder meer al een ondergrondse parkeergarage voorgesteld. In de gemeentelijke bureauladen verdween Oranjewoud's plan, maar in november 2000 werd een vernieuwd plan gelanceerd door Bureau Zandvoort in opdracht van supermarkt Vomar. Het eerste dorpscentrumplan dat in Wormerland publiekelijk gemaakt werd.

Vomar Wormer
Foto: Willem Croese

Zoals het ook in de lokale 'democratie' gaat volgde in januari 2001 een hoorzitting. BDW-secretaris Jan Kesting: ,,Het plan werd weggehoond.” De ondergrondse parkeergarage en de massaliteit van gebouwen waren voor bewoners en politici de voornaamste redenen om het werk van Bureau Zandvoort naar de prullenbak te verwijzen. Henk Onderwater noemde het plan 'hemelfietserij'.

Hart van Wormer

Ton Hogenes erkende wel dat Bureau Zandvoort een visie had, want er werden vier hoeken aangewezen in het centrum die in aanmerking kwamen voor nieuwbouw. De plannen waren verdeeld in A en B aan de noordzijde van de Faunastraat en aan de zuidelijke kant met C en D.
In 2004 kwam de gemeente met een plan dat de naam 'Hart van Wormer' meekreeg. De jaren hiervoor werden in stilzwijgen nog meer ideeën ontwikkeld. In de archiefkasten van het gemeentehuis staan maquettes die de openbaarheid nooit hebben gehaald. Echter deze keer werd een plan gelanceerd waarin winkels, woningen en een multifunctionele accommodatie (MFA) verwerkt zaten.

Alternatief en gemeente plan dorpscentrum
Bron: Bewonersvereniging Dorpscentrum Wormer

Met deze mix moet de grond van de inmiddels gesloopte basisschool De Wegwijzer en de aangrenzende parkeerplaats gevuld worden, ook wel het A-plan genoemd. En B-plan werd het huidige winkelcentrum 'Plaszoom'. De 'vlekken' C en D waren geheel verdwenen uit het Hart van Wormer.
De bevolking mocht haar voorkeur uitspreken. Slechts vijfhonderdenvijftig kaartjes bereikten het gemeentehuis op een inwonersaantal van circa 14.000. Vóór het MFA-model was 58 procent en tegen de ondergrondse parkeergarage 76 procent. Ton Hogenes: ,,Niet verteld werd hoe duur alles zou worden.”

Geen vertrouwen

Voor de Wormerlanders was dit genoeg. Het 'Comité Leefbaar Dorpscentrum' werd opgericht. Begin 2008 werd het comité omgevormd tot de huidige Bewonersvereniging Dorpscentrum Wormer (BWD), zodat de bewoners een officieel rechtspersoon hebben.
De comitéleden moesten wel, want de ervaringen met de lokale overheid werden steeds slechter. Naar aanleiding van het gemeentelijk onderzoek werd in januari 2005 een 'klankbordgroep' voor het MFA-model in het leven geroepen. Zeventien mensen gingen aan de slag, maar al vrij snel bleek volgens BWD dat enkele leden van die groep afspraken maakten met wethouder Peter Roos (GroenLinks) in het voordeel van zichzelf en buiten medeweten om van de rest.
Jan Kesting noemde dit achterkamertjespolitiek: ,,De notulen werden gemanipuleerd, want de voordelen van de gemeente werden breed uitgemeten en de nadelen niet.” Rond februari 2007 werd de klankbordgroep opgeheven zonder dat de leden hierover officieel op de hoogte gesteld waren. Ook was projectleider Tissingh volgens de BWD'ers niet voor rede vatbaar.
,,Het vertrouwen was toen volledig zoekgeraakt. Diep teleurgesteld ben ik dat weinig gehoor gegeven werd aan de wensen en creatieve inbreng van burgers. De volksvertegenwoordigers schoten echt te kort”, reageerde Henk Onderwater fel.

Beleggingen

Al zei verantwoordelijk wethouder Peter Roos naar de Wormerlanders te luisteren, de verhoudingen tussen de gemeente en bewoners raakten ernstig verstoord. Het werd nog feller toen Dekamarkt bekend maakte een 2100 vierkante meter supermarkt te willen bouwen op vlek A. De concurrent Vomar had de gebouwen en grond grotendeels gekocht van het winkelcentrum Plaszoom, vlek B.

Winkelcentrum Plaszoom
Foto: Willem Croese

De gemeente had geen geld voor nieuwbouw en kon de beleggingsinvesteringen van Deka goed gebruiken, want het centrumplan moest budgettair neutraal zijn. Uiteindelijk gaf de gemeenteraad het college van burgemeester en wethouders fiat om te handelen. En dit deed voor de bewonersvereniging BWD de deur dicht.

Alternatief plan

Vanaf 2004 gaf eerst het comité en later de bewonersvereniging oplossingen om het dorpscentrum een facelift te geven. Op negen mei 2007 presenteerden deze bewoners een alternatief plan, met als belangrijkste kenmerken; een ruim en groen dorpscentrum en niet een stadshart, een circa 2200 vierkante meter dorpsplein en niet een stadspleintje van 800 vierkante meter, bovengronds parkeren en niet ondergronds, bouwkosten van circa vijf miljoen euro en niet vijftien miljoen euro, snellere bouwtijd en minder vertragende procedures.

Protestspandoek bewoners Wormer
Foto: Willem Croese

,,Spontaan kregen wij zestienhonderd steunbetuigingen na onze actie 'bevolkingsraadpleging', zonder dat wij hiervoor veel moeite hebben gedaan”, vertelde Ton Hogenes trots.
Het braakliggende terrein van De Wegwijzer en de parkeerplaats van plan A worden voorlopig niet bebouwd. Plan B kan ook niet verder, want ruim 240 bezwaren tegen de bouwplannen moeten nog behandeld worden en Vomar heeft juridische stappen aangekondigd.

Voormalig schoolterrein De Wegwijzer
Foto: Willem Croese

SP Wormerland onderschrijft volledig de stellingen van de Bewonersvereniging Dorpscentrum Wormer. ,,Garanties geven om het Hart van Wormer te stoppen kan niet meer, want daarvoor zijn al teveel beslissingen genomen. Wel kijken wij hoe veranderingen in de plannen te maken zijn”, aldus Henk Onderwater.