Zaanstreek

Tweede Kamerlid Henk van Gerven hekelt huidige ziektekostenstelsel tijdens openbare avond Wormerland

De openbare avond van SP Wormerland met als onderwerp de kabinetsplannen voor het komende jaar leek heel even aan een zijden draadje te hangen: Tweede Kamerlid voor de SP Renske Leijten kon niet komen vanwege verplichtingen elders. Gelukkig werd een goede vervanger gevonden. Henk van Gerven, woordvoerder Zorg van de Tweede Kamerfractie van de SP, hield een duidelijk betoog over de zorg in Nederland, de plannen van het kabinet, en hoe het beter kan (en moet). Hieronder een verslag.

In de jaren 80 van de vorige eeuw ontstond een nieuwe golf van liberalisme: het neo-liberalisme. De val van de muur zorgde ervoor dat veel mensen dachten dat het socialisme had gefaald en er een nieuwe koers moest worden gevaren. De marktwerking werd heilig verklaard. In de jaren 90 besloot het paarse kabinet dat zelfs de zorg aan vermarkting toe was. Daardoor zou het niet alleen goedkoper maar ook beter worden. In 1996 werd de Zorgverzeringswet (ZVW) ingevoerd.

Goedkoper

De uitvoer van de ZVW werd in handen gelegd van particuliere zorgverzekeraars; niets meer of minder dan schadeverzekeraars die zo veel mogelijk winst willen maken en dus zo weinig mogelijk willen uitkeren. Door de marktwerking zou er volgens het paarse kabinet onderlinge concurrentie ontstaan en hierdoor zouden de premies omlaag gaan. Niets bleek minder waar: de premies zijn gigantisch gestegen en de premieverschillen tussen de zorgverzekeraars zijn nihil. De markt is inmiddels voor 90 % in handen van de vier grootste maatschap-pijen (waaronder Achmea, Agis en CZ).
Veel onderdelen van de zorg zijn inmiddels overgeheveld naar de aanvullende verzekering, zoals fysiotherapie en tandartskosten. De premie van deze aanvullende verzekering (die vooral erg belangrijk is voor chronisch zieken) stijgt met 8 % per jaar. Dit is veel meer dan de gemiddelde inkomensstijging. En daarnaast is er ook nog een eigen risico ingevoerd.

Ter compensatie is de zorgtoeslag ingevoerd. Maar hierop wil het kabint nu juist fors gaan bezuinigen in verband met de huidige crisis. Vooral de lagere inkomens worden hiervan de dupe. En dat terwijl de zorg voor veel mensen nu al onbetaalbaar is geworden. Het aantal mensen dat hun premie niet meer kan betalen en dus onverzekerd rondloopt is het afgelopen jaar gestegen met 16 % en het jaar daarvoor met 25 %! Dit is echter geen reden om de ZVW nog eens goed onder de loep te nemen; men is nu zelfs van plan om gedwongen te gaan incasseren en daarbij een boete te heffen van 30 %. Van een kale kip kun je blijkbaar toch nog veren plukken.

Beter

De invoer van de marktwerking geeft artsen en ziekenhuizen de kans om zo hoog mogelijk te declareren. De salarissen stijgen de pan uit: vrij gevestigde specialisten verdienen twee keer zo veel als specialisten in loondienst. Hun inkomen ligt zo'n 100.000 euro boven dan de “Balkenendenorm”. Ziekenhuizen moeten vervolgens bezuinigen en dit gaat weer ten koste van de kwaliteit. Er is in de ziekenhuizen maar één afdeling die groeit: de administratie.

Keuze(on)vrijheid

Een ander groot voordeel van het nieuwe ziektekostenstelsel was volgens het paarse kabinet de keuzevrijheid: zelf kiezen waar en door wie je je laat behandelen. Maar de meeste mensen hebben hier helemaal geen behoefte aan, zij willen gewoon goed geholpen worden door een arts of een ziekenhuis bij hen in de buurt.
De zorgverzekeraars proberen op hun beurt de patient juist steeds meer te sturen: je moet naar de arts of het ziekenhuis waar de verzekeraar een contract mee heeft; als je maar binnen 45 minuten in een ziekenhuis kan zijn, dan is dat goed genoeg. En laat je je toch nog ergens anders behandelen, dan vallen de kosten van de behandeling bijvoorbeeld onder je eigen risico of je moet een deel zelf betalen.

Eén voordeel

Zelfs aan de ZVW zit wat de SP betreft toch nog één voordeel: het verschil tussen ziekenfonds- en particuliere patienten is weggevallen en daarmee de de voorkeursbehandeling van particulier verzekerden.

Tegenvoorstel

De SP heeft een tegenbegroting gemaakt (te lezen op internet, www.sp.nl) en heeft naar aanleiding van de kabinetsplannen de volgende voorstellen ingediend: één ziektekostenstelsel (de WMO verdwijnt), premie naar draagkracht en over alle belastingschijven, een nominale premie van 30 euro per maand en afschaffing van het eigen risico en de zorgtoeslag.
Uiteindelijk is het de bedoeling dat de particuliere ziektekostenverzekeraars verdwijnen en dat de regeling weer regionaal en door de overheid uitgevoerd wordt. De organisaties moeten kleiner en bereikbaarder worden. Alle dokters en specialisten gaan weer in loondienst werken en gaan 30 % minder verdienen. Voor dat geld kunnen dan weer 30 % meer specialisten aangenomen worden. De wachtlijsten zullen hierdoor verdwijnen.
Het kabinet heeft de voorstellen van de SP resoluut afgewezen.

Marktdenken

Toch ziet Henk van Gerven nog een lichtpuntje. Het geloof in de markt is volgens hem niet alleen bij de bevolking maar zelfs in de Tweede Kamer op z'n retour. Bovendien is ook het Centraal Plan Buro tot de conclusie gekomen dat de marktwerking in de zorg niet werkt. Hoe lang zal het nog duren voordat men in Den Haag de juiste stappen zet? In de tussentijd roept Henk iedereen op om aktie te (blijven) voeren tegen misstanden in de zorg, grote en kleine.