Zaanstreek

Door Roland van Braam zijn namens de SP-fractie in februari vragen gesteld op grond van artikel 51 van het Reglement van Orde voor de gemeenteraad van Zaanstad, betreffende het afstaan van vingerafdrukken ter verkrijging van een paspoort of identiteitskaart.
Het college heeft deze vragen inmiddels beantwoord.

Inleiding antwoorden

Vanaf 21 September 2009 worden vingerafdrukken opgenomen in de Nederlandse reisdocumenten.
De vingerafdrukken komen in de decentrale reis- documentenadministratie van de autoriteit die het reisdocument afgeeft. Zodra de centrale reis- documentenadministratie, bedoeld in artikel 4a van de Paspoortwet gereed is worden de vingerafdrukken uit de decentrale reisdocumentenadministratie overgebracht naar de centrale reisdocumentenadministratie (artikel 65, derde lid, van de Paspoortwet). De centrale reis- documentenadministratie bestaat nog niet. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) werkt wel aan de vorming daarvan. In de gemeente Zaanstad worden de vingerafdrukken momenteel decentraal opgeslagen in het Reisdocumenten Aanvraag en Archief Station (RAAS).

Vraag 1

Zijn de burgers van Zaanstad ervan op de hoogte gesteld dat er een wettelijke verplichting is tot het afgeven van vingerafdrukken die op 21 September 2009 is ingegaan. Zijn de inwoners tevens op de hoogte dat de vingerafdrukken worden opgeslagen en door allerlei instanties kunnen worden geraadpleegd? Zo nee, bent u bereid de inwoners uitgebreid te informeren voor welke doeleinden deze gegevens worden opgeslagen?

Er is door het Ministerie van BZK huis aan huis een folder verspreid met de informatie over de nieuwe reisdocumenten met vingerafdrukken. Ook zijn er diverse TV-spots van Postbus 51 verschenen.
In de folder staat dat de vingerafdrukken worden opgeslagen in de decentrale reisdocumenten- administratie. De vingerafdrukken worden tot nu toe alleen nog maar decentraal opgeslagen door gemeenten, ambassades en de Marechaussee voor het afgeven van reisdocumenten. Uitsluitend de autoriteiten, instellingen en personen die belast zijn met de uitvoering van de Paspoortwet kunnen toegang krijgen tot de vingerafdrukken die in de reisdocumentenadministraties zijn opgeslagen. Dit zijn bijvoorbeeld:
• Gemeenten
• Nederlandse ambassades en consulaten
• De Koninklijke Marechaussee (grensbewaking).
Zij mogen de gegevens alleen gebruiken voor hun taak in verband met de uitvoering van de Paspoortwet. Vingerafdrukken mogen dus niet worden afgegeven aan opsporingsambtenaren.
Wanneer de gegevens centraal worden opgeslagen en kunnen worden gebruikt door een beperkt aantal andere autoriteiten, instellingen en personen zullen wij de burgers van Zaanstad, in een brief die ze ontvangen enkele weken voordat het reisdocument gaat verlopen, informeren over het gebruik van vingerafdrukken.

Vraag 2

Wat is de informatie die de gemeente Zaanstad geeft aan bewoners wanneer deze geen vingerafdrukken willen afgeven? Is het dan nog mogelijk om een paspoort of identiteitsbewijs te verkrijgen? En wat zijn de wettelijke mogelijkheden om tegen het afgeven van vingerafdrukken in beroep te gaan?

De medewerker van de afdeling Klantcontact Burgerzaken van de gemeente Zaanstad kan de burger die geen vingerafdruk wil afgeven niet helpen bij het aanvragen van een reisdocument.
Het is niet mogeiijk een paspoort of identiteitskaart aan te vragen zonder het afgeven van vingerafdrukken. Er is een wettelijk voorschrift waarvan niet kan worden afgeweken. Indien de burger toch een aanvraag wil doen wordt namens de burgemeester de aanvraag buiten behandeling gesteld. De aanvraag voor het reisdocument is immers niet compleet en de burger heeft nog de mogelijkheid een complete aanvraag in te dienen. Het buiten behandeling stellen van een aanvraag is geen besluit Op de vraag of de burger nog wettelijke mogelijkheden heeft om tegen het afgeven van vingerafdrukken in beroep te gaan kunnen wij nu nog geen antwoord geven. Wij wachten onder meer de uitspraak van de rechter af die het beroep behandelt van de Utrechtenaar die een procedure startte bij de rechtbank Utrecht omdat hij weigerde zijn vingerafdrukken in de databank te laten opnemen.

Vraag 3

Hoe veilig is het systeem waarin de gegevens met betrekking tot de vingerafdrukken in worden opgeslagen? Maakt de gemeente Zaanstad gebruik van een eigen of van een centraal opslagsysteem?

Het systeem waarin de vingerafdrukken worden opgeslagen is het Reisdocumenten Aanvraag en Archief Station (RAAS). Dit station is eigendom van het Ministerie BZK, Agentschap Basisadministratie Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR) en in beheer bij Sagem Identification. Het RAAS is aanwezig op de afdeling Klantcontact Burgerzaken en wordt gebruikt voor het aanvragen van reisdocumenten bij Sagem Identification en het decentraal opslaan van gegevens die bij de aanvraag van reisdocumenten noodzakelijk zijn. De gegevens worden via een beveiligde lijn verzonden aan Sagem Identification. Het RAAS is alleen toegankelijk voor de medewerkers van de afdeling Klantcontact Burgerzaken die door middel van een eigen toegangspas met toegangscode geautoriseerd zijn door BPR en Sagem Identification voor het gebruik van het RAAS voor de afgifte van reisdocumenten. In het beveiligingsplan Reisdocumenten van de gemeente Zaanstad zijn random het proces van reisdocumenten beveiligingsmaatregelen opgenomen die de veiligheid moeten waarborgen.
Alle wettelijke voorschriften random de beveiliging worden nageleefd. Deze voorschriften worden jaarlijks geevalueerd en eens in de drie jaar vindt er een controle vanuit het Ministerie van BZK plaats.

Vraag 4

Hoe gaat de gemeente om met identiteitsfraude en hoe worden slachtoffers van identiteitsfraude door de gemeente Zaanstad bijgestaan?

De afdeling Klantcontact Burgerzaken heeft in meerdere werkprocessen procedures opgenomen ter voorkoming van identiteitsfraude. Wanneer er een poging tot fraude wordt ondernomen of fraude wordt gepleegd schakelt de medewerker van de afdeling Klantcontact Burgerzaken in alle gevallen hulp in van de politie. De medewerker doet aangifte.
Burgers die slachtoffer zijn van identiteitsfraude en contact opnemen met de gemeente Zaanstad worden doorverwezen naar het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI). Slachtoffers van identiteitsfraude kunnen per 1 december 2008 terecht bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude, dat is ondergebracht bij het Agentschap BPR. Hier worden gedupeerden ondersteund en geadviseerd.