Zaanstreek

Op de raadsvergadering van 17 juni stemden alleen de SP en de Partij voor Ouderen en Veiligheid (POV) tegen het collegevoorstel voor een afzet- garantieregeling voor onverkochte woningen. De afzetgarantieregeling is goed bedoeld, maar pakt verkeerd uit. Projectontwikkelaars krijgen de garantie dat hun dure woningen, waar geen vraag naar is, toch worden verkocht. Daarvoor stelt de gemeente Zaanstad zich garant. In ruil daarvoor bouwen ze dan ook ‘goedkopere’ (maar niet persé sociaal geprijsde) woningen. Daarmee dekt Zaanstad het ondernemers- risico van de projectontwikkelaars af, die dan mogelijk bouwen voor leegstand... De SP denkt dat we nu even niet ‘duur’ moeten bouwen, maar vooral betaalbaar. En dan beter garant kunnen staan voor woningbouw door woningcorporaties zonder winstoogmerk, met meer aandacht voor sociale woningbouw.

Bijdrage van fractievoorzitter Patrick Zoomermeijer namens de SP in het raadsdebat:

"In de analyse van het voorstel wordt gesteld dat potentiële kopers afhaken omdat zij minder vertrouwen hebben in hun financiële toekomst en wachten tot hun huidig huis verkocht is, dan is het volkomen begrijpelijk dat de potentiële kopers zo handelen. Maar als er wordt gesteld dat ze hun financiering niet rondkrijgen, dan ligt dat aan de banken. Nog maar kort geleden verschaften de banken onverantwoord hoge hypotheken die bij hebben gedragen aan de huidige crisis, en nu zijn ze naar de andere kant doorgeslagen en blijven ze op hun geld zitten. Van cowboypraktijken naar knieperigheid. Dat is een probleem dat wij niet op kunnen lossen, daarvoor moet de landelijke overheid orde op zaken stellen in de bankensector. Een schone taak voor de nieuwe regering, waar ongetwijfeld meerdere van de hier in raad vertegenwoordigde partijen deel van uit zullen gaan maken. Wat de SP maar wil zeggen is: het probleem dat we hier zien is groter dan Zaanstad en het is aan ons en dan met name de partijen die deel uit gaan maken van de regering om niet met lapmiddelen maar met een integrale oplossing te komen. De SP heeft daar wel suggesties voor, zie ons Themakanaal Wonen.

Als we vervolgens kijken naar het concrete voorstel, dan staat dat vol met aannames en verwachtingen waarbij de SP twijfels heeft. Wie zegt dat de de woningen, indien verhuurd, na maximaal zes jaar alsnog worden verkocht? Is er nagedacht over wat er wordt gedaan als er woningen na zes jaar nog niet zijn verkocht? Blijft de BKZ-dochter dan eeuwig bestaan?

En als de huur zo hoog mogelijk wordt, dragen we dan niet bij aan het reeds bestaande overschot aan dure huurwoningen? Zie de leegstand in De Salamander.

En zijn de beoogde koopprijzen ook niet te hoog? Ook de vraag naar dure koopwoningen is ingestort, zoals in Saendelft. Als de vrije markt, die door sommige hier in de raad vertegenwoordigde partijen zo wordt bejubeld als “Haarlemmerolie voor al uw problemen”, er niet in slaagt om 70% van de woningen verkocht te krijgen, waarom zou de gemeente dat wél lukken? Hersteld de woningmarkt voor duurdere woningen zich wel op zo’n korte termijn?
Wat als het plan in duigen valt en de BKZ-dochter failliet gaat, zijn we dan misschien door afzonderlijke BV-constructie weliswaar niet financieel, maar toch wel moreel verantwoordelijk voor een dergelijke kapitaalvernietiging? We zien dus veel onzekerheden.

Maar uiteindelijk gaat het hier om een politieke discussie met maatschappelijke consequenties. De politieke vraag is of je de marktwerking in de woningbouw wil stimuleren of dat je maatregelen wil treffen om het basale recht op “een dak boven je hoofd” wilt realiseren.

De SP gaat natuurlijk voor de menselijke maat en dus voor het recht op een woning. Dat lijkt tegenwoordig haast vloeken in de kerk te zijn, maar dat is waarvoor SP hier in de raad zit en waarvoor woningcorporaties ooit waren opgericht. Het idee dat projectontwikkelaars volkshuisvestelijke doelstellingen hebben, is domweg niet waar. In dit voorstel worden ze zelfs worden gestimuleerd om nóg meer dure koop- danwel dure huurwoningen te bouwen waar nu duidelijk geen vraag naar is. Nu geef je een totaal verkeerde prikkel aan de markt. We zitten hier niet om marktpartijen te sponsoren!

De SP ziet dat er een toenemend tekort aan betaalbare woningen is in Zaanstad. Met name huurwoningen, maar ook koopwoningen. De gemiddelde wachttijd voor een huurwoning is nu zo’n 7 jaar en groeit. De markt voor dure huur en koop is aan de andere kant ingestort. Wat is er dan logischer dan te bouwen naar de werkelijke behoefte? Waarom kan de gemeente niet garant staan voor de bouw van betaalbare huur- en koopwoningen, in samenwerking met woningcorporaties? Die zijn beter te sturen op hun sociale doelstelling, in plaats van projectontwikkelaars die in eerste instantie winst moeten maken. Ook met zo’n doelstelling zouden net zoveel banen worden gerealiseerd, alleen zijn de woningen wél betaalbaar voor bijvoorbeeld de bouwvakkers die ze bouwen.

Wij kunnen ons in het voorstel dus niet vinden. De SP ziet meer in de oprichting van een organisatie, en ja dat kan ook een gemeenschappelijk woningbedrijf zijn, die wél volkshuisvesting als doel heeft."