Zaanstreek

De algemene verkiezingen in Turkije werden gehouden op 12 juni jl. Op deze datum werden door stemgerech- tigde inwoners (opkomst 90%) van Turkije een nieuw parlement gekozen. De AKP (Gerechtigheids- en Ontwikkelingspartij) werd zoals verwacht de grote winnaar van de parlementsverkiezingen in Turkije. Maar links won ook!

Door Burhan Dogan (SP-raadslid) en Sebahattin Dogan (SP-lid)

De andere grote winnaar was namelijk de verkiezingsalliantie “Arbeid, Democratie en Vrijheid”, bestaande uit linkse, socialistische, pro-Koerdische arbeiderspartijen en maatschappelijke organisaties, die als onafhankelijke kandidaten deelnamen aan de verkiezingen. Deze tactiek werd hoofdzakelijk gebruikt door BDP (Partij voor Vrede en Democratie) om de kiesdrempel van 10% te overschrijden. Hun aantal steeg van 21 (in 2007) naar 36 zetels, een knappe prestatie.

Maar de vraag is: Hoe is het mogelijk dat een conservatieve partij die een neoliberaal economisch beleid voert drie keer op rij met een steeds hoger percentage wordt gekozen?

Er zijn aantal redenen hiervoor. Ten eerste de pro-Europese koers van de AKP, haar voorstellen om de democratie uit te diepen en de grondwet op termijn te veranderen, zorgden ervoor dat ze sterke steun kreeg van de intelligentsia van Turkije. Daarnaast had de AKP zeer goede banden met islamitische welzijnsorganisaties. De Fetullah-Gülen beweging (met scholen, NGO’s en bedrijven) stond pal achter de AKP. Maar het staatsapparaat was nog steeds in handen van de “Kemalisten” (grote industriëlen, het leger, hogere ambtenarij, rechters)

Hoewel de AKP zich voordeed als een volkspartij, voerde zij strikt het beleid uit van het IMF. De banken werden gezond gemaakt, de inflatie teruggedrongen. Dat heeft natuurlijk een prijskaartje. Dit werd betaald door de ambtenaren en de arbeiders. Maar dankzij de steun van de liefdadigheidsorganisaties en het politiek systeem (alles is gecentraliseerd vanuit de top van de macht) verloor AKP iets van haar krediet bij arbeiders en de ambtenaren, maar groeide haar aanhang in de krottenwijken en op het platteland, in de conservatieve gebieden.

In de twee maanden voor de verkiezingen werden 2500 BDP-leden gearresteerd. De Hoge verkiezingsraad sprak een veto uit tegen diverse BDP-kandidaten, dat na massale demonstraties binnen een paar dagen werd teruggedraaid. Fascistische groeperingen probeerden met gewelddadige aanvallen de campagne van de BDP te belemmeren.

Dat de BDP (verkiezingsalliantie “Arbeid, Democratie en Vrijheid”) ondanks deze intimidatie een historische overwinning boekte, toont opnieuw aan dat een vreedzame oplossing van de Koerdische kwestie bovenaan de politieke agenda staat. Met 36 parlementariërs kan de BDP haar eisen van regionale autonomie, onderwijs in eigen taal en vrijlating van duizenden gearresteerde Koerdische politici nog meer kracht bij zetten. Daarnaast heeft PKK-leider Öcalan continu via zijn advocaten aan de staat en de regering concrete voorstellen gedaan op het gebied van de Koerdische kwestie.

Een ander agendapunt voor de nieuwe regering is het invoeren van een democratische grondwet die de - door de militairen ingestelde - repressieve grondwet van 1982 moet vervangen. Aangezien de oppositiepartij CHP (Republikeinse Partij) en MHP (Ultra-Nationalistische Partij) niets zien in een werkelijk democratische grondwet, heeft de regering hiervoor de steun van de 36 kandidaten (verkiezingsalliantie “Arbeid, Democratie en Vrijheid”) nodig en moet ze de Koerden erkennen als burgers met gelijke rechten.

De AKP zal daarbij waarschijnlijk opnieuw aarzelend te werk gaan en proberen de noodzakelijke democratische hervormingen te beperken. Toch is bijna met zekerheid te stellen dat de AKP ook kiezers heeft gehaald uit de rechts-nationalistische MHP. De weken voor de stemming was er immers een verharding in de toon van de AKP die op de nationalistische toer ging. Premier Erdogan verklaarde zelfs dat – indien hij in 1999 in de regering had gezeten – PKK-leider Öcalan was opgehangen. Bovendien verklaarde hij dat er geen Koerdische kwestie meer was.

Wij zijn voor een democratische oplossing voor de Koerdische kwestie en democratisering van Turkije. Daarom is druk van onderaf nodig, van de Koerdische beweging en linkse pro-democratie-activisten.