Zaanstreek

In het derde en laatste raadsdebat over de begroting vandaag, brak de Sonja van Elmpt namens de SP een lans voor een sociaal investeringsfonds om bezuinigingen op het sociale vlak te repareren. Daarbij had de SP via fractievoorzitter Patrick Zoomermeijer speciale aandacht voor de groeiende armoede in Zaanstad en positie van de mensen bij de sociale werkvoorziening (Baanstede). We probeerden linkse partijen te verenigen op het principe van een sociaal investeringsfonds dat investeert in mensen. Aanstaande donderdag zal blijken hoe met name collegepartijen PvdA en GroenLinks zullen stemmen: met hun hart of voor de portemonnee.

(onderstaande inbreng is voor Sonja en Patrick opgesteld door steunfractielid Carla Schuddeboom)

De gemeente zit klem. De ‘transitie’ (afbraak) van de WSW wordt de gemeente opgelegd. Niet juridisch, maar door de kraan langzaam dicht te knijpen. Voor een keer denkt men in Den Haag wel vooruit op lange termijn, het proces gaat 15 jaar duren.

De gemeente zit behoorlijk klem: nu al past Zaanstad 350.000 Euro per jaar bij aan het exploitatietekort van Baanstede en dat gaat oplopen omdat het rijk de bijdrage per Standaard Eenheid verlaagt terwijl de kosten nog heel lang dezelfde blijven vanwege de geldende CAO.

De gemeente moet op korte termijn met een plan komen om nog geld te kunnen krijgen uit de herstructureringspot. Dit plan wordt vermoedelijk in januari in de raad behandeld, dus na het vaststellen van de begroting. De vraag is in hoeverre de raad er dan nog iets kan veranderen.

Wij nemen nu noodgedwongen een voorschot op deze discussie door in ons plan voor een sociaal investeringsfonds te pleiten voor het opzij zetten van geld voor die mensen die in de nieuwe plannen buiten de boot dreigen te vallen. Twee op de drie mensen die onder de bestaande regels in aanmerking zouden komen voor een plaats bij Baanstede komen dat straks niet meer. Er zullen dan dus meer mensen in de bijstand komen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en vermoedelijk ook behoefte aan zorg. Voor deze mensen willen wij een regeling dat ze bij de gemeente of eventueel bij gesubsidieerde instellingen aan het werk kunnen. In het kader van 'social return' kunnen we van bedrijven die door gemeente inhuurt vragen mensen met een (arbeids)beperking in dienst te nemen. De nodige begeleiding van deze mensen zou dan betaald kunnen worden uit het sociale investeringsfonds.

Wij willen dus dat de gemeente meer doet dan alleen de wettelijk verplichte beschutte werkplek mogelijk maken en daarvoor willen we een sociaal investeringsfonds in het leven roepen.

De nieuwe wet Werk en Bijstand (Werken naar Vermogen)

Per 1 januari 2012, dus al over anderhalve maand, verandert er al van alles in de Wet Werk en Bijstand. We hebben hier in de raadscommissie en de raad nog steeds geen raadsvoorstel kunnen bespreken en dat vinden we een gemis. Alleen enkele PowerPoint-presentaties, daarmee hebben we het moeten doen. Nu vinden we in de begroting verwijzingen naar nieuw beleid dat naar ons idee niet voldoende is bediscussieerd en waarmee wij niet zo maar kunnen instemmen.

Onze bezwaren zijn de volgende:
• Wij zijn het er niet mee eens dat mensen die een aanvraag doen voor bijzondere bijstand daarvoor administratiekosten moeten betalen.
• We zijn tegen verplicht vrijwilligerswerk voor mensen in de bijstand. Werk moet lonen. ‘Tegenprestatiebanen’ moeten echte banen zijn, anderzijds moeten alle belemmeringen die er zijn voor mensen in de bijstand om vrijwilligerswerk te doen worden weg genomen.
• We zien geen heil in een wachtperiode van een maand voor mensen die een bijstandsuitkering komen aanvragen. Dit brengt mensen op een onverantwoorde manier in de schulden.
• Over allerlei vormen van extra handhaving willen we eerst een discussie. Bijstandsgerechtigden moeten geen opgejaagd wild worden.
• De gezinstoets wordt ons helaas opgelegd door dit kabinet, maar kan de gemeente deze wel uitvoeren? Is de ICT daarop voorbereid? En zo nee, wat dan?
• De Langdurigheidtoeslag moet blijven zoals die is, vindt de SP-fractie. Hierover hebben we een voorstel in voorbereiding

Armoede en het sociaal investeringsfonds

Dat de armoede ook in onze gemeente zal toenemen staat buiten kijf. Wij vinden dat we daar als gemeente om te beginnen goed toezicht op moeten houden. Daarom stellen we voor dat de raad wordt betrokken bij het formuleren van een armoedemonitor die ons alle relevante informatie biedt. Ook bijvoorbeeld over de effecten van de stapeling van maatregelen. Met deze monitor in de hand kunnen we bepalen waar de problemen het grootst zijn.

Armoede, al deze lang duurt, isoleert mensen en sluit ze uit. Wij hebben een voorstel in voorbereiding om geld vrij te spelen waarmee in mensen geïnvesteerd kan worden: een sociaal investeringfonds. Een gemeente is er niet alleen om in steen en fysieke infrastructuur te investeren. Wij willen niet dat de bezuinigingen uit Den Haag, die de zwaarste lasten op de zwakste schouders leggen, klakkeloos worden doorvertaald. Dat gebeurt ons nu nog te veel. Dit college lijkt voornamelijk te kijken of de financiële doelstellingen worden gehaald. Ook belangrijk, maar niet alleen.