Zaanstreek

Donderdag 14 juni werd er gevraagd om een zogenaamd raadsbesluit over de Zaanse Welstandskoers (ook wel 'welstandstoets' genoemd). De raad kon kiezen uit drie zogenaamde welstandsmodellen. Dit waren: Zaans ongeregeld, Zaans Zicht en Zaans Glorie. Hieronder de bijdrage van SP-steunfractielid Roland van Braam.

Wat betekent het instemmen met Zaans ongeregeld model eigenlijk? Het betekent niet meer of minder dan dat de gemeente het niet meer belangrijk vindt dat de bewoonde gebieden er lelijker en rommeliger uit komt te zien en knutselaars, bouwers, projectontwikkelaars de vrije hand geeft. Bouwsels zullen vaker niet meer in hun omgeving passen, karakteristieke buurten zijn onbeschermd en zullen als zodanig op den duur verdwijnen. Verloedering die eenmaal heeft plaats gevonden door het afschaffen van regels en beleid is heel moeilijk of niet terug te draaien.

In België werden ze door schade en schande wijs en vindt er een omgekeerde beweging plaats. Antwerpen is de eerste stad die welstandsregels gaat invoeren om zo tegenwicht te kunnen bieden aan de macht van projectontwikkelaars.

Model Zaans Zicht wil niet meer alle gebieden volledig laten toetsen door Welstand, maar alleen nog in speerpuntgebieden. Door gebieden/plekken welstandsvrij te verklaren, of waar ze welstandsluw worden en waar ze strikte welstandsregels willen handhaven, moet je gaan waken voor willekeur, bijvoorbeeld het ene plan wel en het andere niet langs de welstandscommissie laten gaan.

Voornamelijk wordt door het verminderen van welstandstoetsen bespaard op de ambtelijke capaciteit en wordt de regeldruk richting de burgers en ondernemers verminderd.

Maar volgens de federatie Welstand zal verminderen van welstandstoetsen slechts handhavend blijken te zijn. Het aantal juridische procedures zal erdoor toenemen. Het zal leiden tot meer conflicten tussen buren. Misschien leidt het enerzijds tot lagere administratieve lasten, maar anderzijds tot een toegenomen handhavingslast die óók ergens uit betaald moet worden. Dit model verschuift op ondoordachte manier een verantwoordelijkheid van de overheid naar de burgers en tenslotte is er nauwelijks sprake van vermindering van de regeldruk: de meeste regels blijven immers van kracht, ze worden alleen niet meer in een vergunningsprocedure getoetst.

De SP-fractie wil welstand juist behouden omdat de buitenkant van een gebouw invloed heeft op de openbare ruimte en daarmee een algemeen belang dient. Door het onafhankelijk welstandsadvies met modellen Zaans ongeregeld of Zaans Zicht te laten werken los je niets op, maar verplaats je de discussie over mooi of lelijk naar de gemeenteraad en de ambtenaren.

Zaanstad heeft een keur van mooie gebieden: stads- en dorpsgezichten. Wij gaan voor het model dat maximale ondersteuning aan de ambities en sectoraal beleid geeft. Daarom kiezen wij voor Zaans Glorie. De SP fractie vindt dat ons Zaans cultuurhistorische erfgoed in dit model het best beschermd word.