Zaanstreek

Al voor het jaar 2000 gingen er stemmen op om een verbinding te maken tussen de twee snelwegen A8 en A9. Dat leek wenselijk, gezien de opstoppingen op beide wegen en de overlast voor inwoners van Krommenie.

Door Elsa Loosjes

Wat ging vooraf?

Ooit was het tracé voor de nieuwe snelweg al vastgelegd in een streekplan. Het ging toen om een verdiepte aanleg van de weg. Het probleem was en is namelijk dat de nieuwe snelweg hoe dan ook in het gebied van de Stelling van Amsterdam terecht komt. Omdat de Stelling werelderfgoed is, mogen er in dat gebied zoals dat heet ‘geen grootschalige nieuwe ontwikkelingen’ worden gerealiseerd. Men stelde dus voor om de weg in het landschap te laten verzinken. Dan zie je hem niet. Maar dat verzinken kostte toen te veel en dus lagen de plannen een tijdje stil.

Maar ja, de wegenlobby zat ook niet stil. Nut en noodzaak van de weg moesten opnieuw worden aangetoond. In 2007 gaf de provincie opdracht aan ingenieursbureau DHV om een verkenning uit te voeren naar de mogelijkheden. DHV kwam met vier oplossingen: het Golfbaan-alternatief, dat in de buurt van Fort Veldhuis uitkwam, de Heemskerk-variant en het Uitgeest-alternatief waarbij het gebied bij Busch en Dam doorsneden werd en ook een oplossing bij de N203 die bij Fort den Ham uitkwam. In de periode daarna waren er diverse bijeenkomsten waarop belanghebbenden werden uitgenodigd om deze mogelijkheden te bespreken. Kontakt Milieubeheer Zaanstreek waarschuwde de Unesco, die ze alle vier afkeurde in een uitgebreid ‘State of Conservation Report’. Daar kwam bij dat de DHV-studie alleen inging op de hoeveelheden verkeer en niet registreerde waar dat verkeer vandaan kwam. De noodzaak van de weg was dus ook op zich nog niet voldoende aangetoond.

Alternatieven

Overigens vroeg men zich toen al terecht af of de aanleg van twee andere dwarswegen, de Zuidelijke Randweg langs het Noordzeekanaal en de Westfrisiaweg in het Noorden niet een zeer groot deel van de verkeersproblematiek zouden kunnen oplossen, zo niet alles. Het rijk bereidt daarom nu een meerjarenprogramma infrastructuur ruimte en transport ‘(MIRT)studie’ voor die in januari 2013 het licht zal zien en waarin men het verlossende woord hoopt te spreken, hoewel dat eigenlijk misschien al niet meer zo nodig is.

Einde 2010 lanceerde men ondertussen een nieuwe optie: een tweede provinciale weg door het gebied, van Assendelft naar de Golfbaan in Heemskerk. Zo’n weg is goedkoper, natuurlijk, maar bij Assendelft moeten dan ook weer maatregelen worden genomen om de overlast voor bewoners te beperken - waar geen geld voor is - en bovendien stonden de uitbaters van de Golfbaan ook niet echt te juichen bij de lancering van dit nieuwe idee.
De SP-ers in de provincie stelden intussen vragen over de problematiek. Al met al begon het behoorlijk te lijken op een oplossing waar een goed probleem bij moest worden gevonden.

Inmiddels heeft nu de stadsregio Amsterdam geconstateerd dat er opstoppingen op het Zaanplein zouden ontstaan als daar via de nieuwe aanvoer vanuit het westen nog meer auto’s zouden bijkomen en dat er dus een extra afrit zou moeten komen bij de Guisweg. Je vraagt je af wat dat weer zou betekenen voor Koog aan de Zaan en Zaandijk. Het verkeersinfarct zou zich dan bijvoorbeeld verder kunnen verplaatsen naar de Provincialeweg of over de Busbrug en het autoverkeer zal staan te dampen voor de spoorwegovergang Guisweg.

De positieve studie van Goudappel Coffeng van de werkgeversclubs geeft een vals beeld!

Maar verschillende werkgeversverengingen hebben nu via een studie van Goudappel Coffeng weten aan te tonen dat de weg niet allen tijdsbesparing oplevert, maar ook milieuwinst. Dat is behoorlijk kort door de bocht. Alleen direct boven Krommenie wordt de lucht misschien wat schoner, als we veronderstellen dat het er weinig waait. Elders wordt die weer behoorlijk smeriger. Ook de ‘veiligheid’ zou verbeteren door minder auto’s, en het levert ‘robuustheid’ op, zegt de studie. Wie dat begrijpt mag zijn vinger opsteken. En geld levert het ook op, zeggen ze, op de lange termijn. Het is maar de vraag wie daarvan zullen profiteren.

Dat iedere nieuwe weg een aantrekkende werking heeft op het verkeer en dat dus in ieder geval het aantal verkeersbewegingen de luchtvervuiling in totaal zullen toenemen, de overlast zich zal uitbreiden naar Assendelft, Koog aan de Zaan en Zaandijk en de verkeersveiligheid er niet zoveel beter op zal worden, is door Goudappel Coffeng niet gezien, maar een totaalplaatje is ze ook niet gevraagd. Laat staan dat men de economische schade die het zal opleveren als de Unesco de werelderfgoedstatus zou ontnemen aan de Stelling van Amsterdam wordt meegeteld. Want dat is de sanctie: een gigantisch gezichtsverlies en, inderdaad, een toeristische trekpleister van wereldformaat minder. Is dat wat de Kamer van Koophandel ziet als winst?

Nut en noodzaak van de weg zijn niet bewezen, integendeel!

De provincie en het Rijk schijnen al aan nut en noodzaak van de weg te twijfelen, fluistert men, maar Zaanstad heeft nog steeds veertien miljoen op de plank liggen ervoor. Veel geld dat zou kunnen worden besteed aan maatschappelijke winst, aan het overeind houden van BaanStede, aan maatschappelijke infrastructuur, aan het welvaren van de inwoners.