Zaanstreek

Tekst: Willem Croese

De sociale werkvoorziening staat in Nederland al langer onder druk. Oud-staatssecretaris Paul de Krom (VVD) lanceerde al eerder de Wet werken naar vermogen. Zo'n 70.000 van de 100.000 werknemers zouden hun geluk elders moeten zoeken. Na de val van het kabinet Rutte-I werd de wet controversieel verklaard en leek de druk van de ketel. Baanstede, dè sociale werkvoorziening voor Zaanstreek-Waterland, zette echter plannen op papier om het personeel elders onder te brengen.

Een goed bestuur en directie denkt en handelt vooruit om een bedrijf als Baanstede de juiste richting op te sturen. De levensvatbaarheid van de sociale werkvoorziening is ook in de regio Zaanstreek-Waterland in het geding. Geldgebrek na eerdere bezuinigingsrondes maakt het er niet makkelijker op. Gemeenten moeten naast hun verplichte bijdragen beoordelen of zij extra euro's vrij kunnen maken om Baanstede overeind te houden en daar wringt de schoen, want deze missie is gedoemd tot mislukken aangezien ook in veel gemeentehuizen de bodem van de kas zichtbaar is.

Bezuinigen

Reden genoeg voor het Baanstedebestuur een koerswijziging in te zetten. Het personeel van de organisatie moet volgens de bestuurders onder gebracht worden bij bedrijven. Voor wie zogenaamd 'beschut werk' nodig heeft zal of naar een andere vorm gekeken moeten worden dan de bestaande of blijft in een sociale werkplaats. Logisch gevolg is dat gebouwen en roerende goederen grotendeels in de verkoop gaan. Dan blijft er een kleine organisatie over die kennis en ervaring in huis heeft om mensen met een arbeidshandicap zinvol en goed aan het werk te houden.
Het klinkt misschien allemaal mooi in tijden van crisis, maar zijn er wel banen voor SW'ers (werknemers sociale werkvoorziening), staan werkgevers te juichen om al dan niet verplicht SW'ers in dienst te nemen en zijn het niet drastische bezuinigingen die opgesteld zijn door gortdroge boekhouders met marktfetisjisten als pleitbezorgers? Socialisten kunnen deze vragen uitsluitend met 'ja' beantwoorden. Zij zijn juist 'voor' het behoud van sociale werkvoorziening, want een ieder die niet een reguliere baan aankan zul je een goed onderdak moeten bieden bij een bedrijf zoals Baanstede. Het neo-liberalebeleid van de Nederlandse regering wijst die weg af en zie daar de tegenstelling.

Participatiewet

Ook het tweede kabinet Rutte doet een spreekwoordelijke duit in het zakje. De Wet werken naar vermogen mag dan van tafel zijn, maar de Participatiewet is het volgende plan. Per 1 januari 2014 komt een quotumregeling voor het in dienst nemen van arbeidsgehandicapten door grotere werkgevers. Bedrijven moeten vijf procent van hun werknemersbestanden vullen met arbeidsgehandicapten, zo niet dan krijgt zo'n bedrijf een boete van vijfduizend euro per werkplaats.
De instroom in de sociale werkvoorziening stopt met ingang van 1 januari 2014. Gemeenten krijgen nog wel een budget om 'zelf' beschut werk te organiseren met landelijk dertigduizend werkplekken tegen het salaris van honderd procent minimumloon.

Wormerland

Het einde van de sociale werkvoorziening nadert dus. Lokale bestuurders staan voor de zware opgaven van banen zoeken voor SW'ers, eigen beschutte werkplaatsen realiseren en in het slechtste geval zelfs in de buidel tasten om bij werkloosheid van SW'ers bijstandsuitkeringen te verstrekken. Geen eenvoudige klus voor de wethouders Sociale Zaken.
In de raadsvergadering van 30 oktober jongstleden legde de SP-fractie de Wormerlandse raad een motie voor waarin het college de opdracht krijgt 'alles' in het werk te stellen zodat de ongeveer dertig SW'ers hun baan behouden, beschut of niet. De voltallige gemeenteraad stemde met de motie in. Verder besloten alle raadsleden in deze vergadering in te stemmen met de zienswijze voor de begroting van Baanstede 2013; van de meerjarenbegroting van Baanstede is kennisgenomen en met de toekomstrichting van Baanstede gaat men niet akkoord.
Wethouder Anna de Groot (SP) meldde dat het college naar een alternatief zoekt voor Baanstede in Wormerland. Zij riep alle fracties op met plannen te komen, waarop de VVD en PvdA toezegden het initiatief te nemen. Op 18 december besluit de gemeenteraad over de toekomst van Baanstede in de gemeente Wormerland.