Zaanstreek

Tijdens de raadsvergadering van Wormerland werd gisteren het coalitieakkoord besproken. De coalitie VVD, CDA, GroenLinks en PvdA hebben een programma opgesteld onder het motto: "iedereen doet mee, iedereen spreekt mee". SP-raadslid Mart van der Kolk betitelde het akkoord met een hoog halleluja- en blablagehalte, lees hieronder zijn betoog.

Voorzitter,

Op 22 april hebben wij reeds een voorschot genomen op de bespreking van het coalitieakkoord, die de meerderheid in het presidium pas vandaag wilde bespreken. Blijkbaar was op 22 april het coalitieakkoord door de coalitiepartners nog niet met elkaar en met de leden van partijen besproken, want slechts één van de coalitiepartijen reageerde op de bijdragen van SP en VLW. Aannemende dat het bij de raadsstukken gevoegde coalitieakkoord het definitieve is, willen wij nogmaals ingaan op het akkoord en de gebeurtenissen daaromheen.

Allereerst willen wij de kleinste partij in onze gemeenteraad feliciteren. Met slechts één zetel en de restzetel wist deze partij de duurste wethouder binnen te halen. De felicitatie is op z'n plaats, prima gedaan door het CDA. Wie nieuwsgierig is naar de kosten voor deze wethouder, mag het bij ons komen navragen, overigens is dit gewoon openbare informatie. U kunt het zelf berekenen.

De SP heeft voorafgaand aan en tijdens de coalitieonderhandelingen in het stof moeten bijten. Dat was even slikken, maar wij gaan er tegenaan in de oppositie. Want dat de inhoud van het coalitieakkoord discutabel is en waarschijnlijk een verslechtering voor de inwoners van onze gemeente, dat staat voor ons als een paal boven water.

Een college met vier wethouders is er - volgens onze informatie - in de gemeente Wormerland en de gemeente Wormer nog nooit geweest. En ook al vindt de VVD dat 2,85 FTE (over een tijdje 3,2 FTE) aan wethoudersposten een prijsbewuste invulling is, toch kunnen we niet nalaten te vermelden dat het Wormerlandse college in de periode van 2006- 2010 uit slechts 2,25 FTE bestond en het college dat er van 2010 tot 2014 zat slechts 2 FTE telde. Dit grote college is, in deze tijden van bezuinigen en de broekriem aanhalen, geen goed signaal naar de inwoners van deze mooie gemeente.

Natuurlijk bevat het coalitieakkoord een hoog halleluja- en blablagehalte. Dat is als eerste een gevolg van de verkiezingsbeloften die volgens de mening van de SP óf onjuist voorgespiegeld óf onhaalbaar zijn. Dit laten wij aan de coalitie, de SP is ervoor om de juistheid en de haalbaarheid van het coalitieakkoord te controleren. In de komende vier jaren - of zoveel korter als dit college tussentijds valt - gaan we onze controlerende taak uitvoerig uitoefenen. Ook zullen wij, indien nodig, nieuwe initiatieven voorstellen. Zodat de mensen in onze gemeente, en dan vooral degenen die niet zo goed zijn in de eigen belangenbehartiging, tóch het maximale uit hun inwonerschap zullen halen zónder dat zij hiervoor dwangarbeid hoeven verrichten.

De tweede reden waarom het coalitieakkoord een hoog halleluja en blablagehalte heeft is omdat er in de - nabije - toekomst steeds minder zaken zijn waar het college en de gemeenteraad over gaan. Weliswaar zijn er de drie decentralisaties die naar gemeenten toekomen, maar de gemeenten zijn hierin vooral bijkantoren van het rijk. Al het beleid wordt vooral door het rijk opgelegd, de gemeenten mogen slechts uitvoeren. Er kan niet zoveel. Voor Wormerland als kleine gemeente geldt ook nog dat het meeste wat er te doen is regionaal wordt bepaald.

Wormerland heeft slechts een kleine inbreng in de vele gemeenschappelijke regelingen, die overigens ook grotendeels door het rijk worden opgelegd. Voor de Wormerlandse coalitie is slechts een marginale beleidsvrijheid weggelegd. De wethouder financiën krijgt de veelomvattende en ondankbare taak het huisje bij het schuurtje te houden en met minder geld meer te doen. De gemeenteraad krijgt de ingewikkelde en ondankbare taak te controleren of de wethouder financiën - en daarmee het college - een goed financieel beleid voert.

Ook kunnen we concluderen dat de gemeente Wormerland in de (nabije) toekomst meer baat heeft bij meer ambtenaren dan bij meer wethouders. De ambtenaren moeten het werk, de uitvoering van het rijksbeleid, doen.

Aan de halleluja en blabla uit dit coalitieakkoord kan - behalve als er een nieuwe regering komt - niet voldaan worden.

Onzes inziens zijn er ook een aantal beloften in het coalitieakkoord die door de coalitie niet nagekomen kunnen worden. De Zaanbrug kan bijvoorbeeld niet op een andere plaats. Hierover is alles afgesproken en vastgelegd en zelfs de raadcommissie, waarin ook de coalitiepartijen van dit moment zitting hadden, heeft hieraan goedkeuring gegeven. Ook vragen wij ons af of de MFA nog op een andere plaats kan komen. Immers, de MFA- partijen hebben allen getekend voor hun verhuizing naar de plek die gepland staat voor de MFA, in het dorpscentrum tegenover de Vomar.

WormerWonen, de exploitant van de geplande MFA, heeft getekend voor het beheer. Meer blauw op straat, ook 's nachts, zal vooralsnog niet mogelijk zijn, tenzij het rijksbeleid verandert. De gemeenteraad van Wormerland heeft hierover niets te zeggen. Gelukkig is Wormerland een heel veilige gemeente, dat blijkt uit alle statistieken.

De grootste zorgen maken wij ons echter om twee zinsneden in het coalitieakkoord. De eerste gaat over de werkloze Wormerlanders. Over hen wordt vermeld dat zij moeten worden geprikkeld om toe te treden tot de arbeidsmarkt en ook dat zij een zinvolle dagbesteding moeten hebben als werk niet mogelijk is.

Wij denken dat de coalitie de Wormerlanders gaat veroordelen tot dwangarbeid tegen een schamele uitkering en nog meer werkloosheid. Immers, werk dat als tegenprestatie voor een uitkering wordt verricht en vrijwilligerswerk dat betaald werk vervangt creëert werkloosheid. De enigen waarvoor dit interessant is, zijn de werkgevers. Zij kunnen steeds goedkopere arbeidskrachten inhuren. De werklozen zijn de dupe, zij moeten steeds meer en harder werken voor een steeds schameler bijdrage aan hun levensonderhoud.

En bepaalt het college wat een zinvolle dagbesteding is?

De andere zinsnede waarover wij ons zorgen maken is die over de zorg. Inwoners moeten zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen en functioneren. Dat is een eigen verantwoordelijkheid. Met deze opmerking wordt feitelijk gezegd dat Wormerland het eens is met de grote kortingen die het rijk de gemeenten oplegt. De huishoudelijke verzorging zal fors minder worden, de begeleiding die nog over moet komen, zal ook fors beperkt worden. Revalideren wordt steeds meer een verantwoordelijkheid voor de burger zelf. Zoek het maar lekker zelf uit ouderen, zieken en mensen met een beperking! Of laat je familie, vrienden, kennissen en vrijwilligers het zware werk doen! Deze coalitie wil haar verantwoordelijkheid - namelijk zorgen voor de inwoners - (ook) niet nemen.
Dit stuit de SP heel erg tegen de 100% sociale borst.

Daar waar de SP en VLW in de vorige coalitie niets van de eigen standpunten hebben hoeven afdoen en daar waar de vorige coalitie zonder strijd de volledige periode heeft kunnen afmaken, denken wij dat de huidige coalitie vooral het karakter van een Poolse landdag zal hebben. Immers, de grootste coalitiepartner van dit moment heeft in het coalitieakkoord al zeer veel water bij de wijn moeten doen om deze coalitie mogelijk te maken. Een significant voorbeeld is de belastingverhoging die er gaat komen, deze is volkomen in tegenstelling met het VVD- beleid. En wat gaat er met de coalitie gebeuren als niet mogelijk blijkt wat nu mogelijk geacht wordt?
Gelukkig is dit niet de zorg van de SP.

Er is een lichtpuntje. Dat is de titel waaronder al dit fraais is samengevat. "Iedereen doet mee, iedereen spreekt mee". Wij nemen aan dat dit een uitwerking is van hetgeen het CDA al jaren in de gemeenteraad heeft gepropageerd. In een democratie wordt ook naar raadsleden van niet- coalitiepartijen geluisterd en aan hun wensen zal ook worden voldaan. We gaan het zien! De SP is van plan met heel veel voorstellen voor verbetering van beleid te komen.

Er is nog een dingetje dat wij nu alvast graag van het nieuwbakken college en de rekenkamer toegezegd willen zien. In mei 2015 ontvangen wij graag een volledig overzicht van de declaraties en uitgaven ten behoeve van zichzelf van dit college. Wij hebben er geen vertrouwen in dat dit college er een prijsbewuste collegeperiode van zal maken.

Voorzitter, voor nu laten we het hierbij. Onze verdere bedenkingen, opmerkingen en goede ideeën bewaren we voor de nabije of verdere toekomst.

Namens de fractie van de SP,
Mart van der Kolk