Zaanstreek

De SP Wormerland presenteert vandaag het 'Zwartboek Winkelcentrum Plaszoom', lees hieronder de volledige tekst of download hier:  'Zwartboek Winkelcentrum Plaszoom' (PDF)

Inleiding

Het winkelcentrum Plaszoom staat vanaf het najaar van 2013 half leeg. Het is een zeer onaantrekkelijk winkelcentrum geworden, waar de winkeliers in de overgebleven winkels een zeer zwaar bestaan lijden. Het winkelcentrum is zó onaantrekkelijk dat een groot gedeelte van de klanten - die er vóór het najaar van 2013 nog kwamen - nu de weg naar de winkels niet meer wil vinden.

Natuurlijk is er een voorgeschiedenis. Die hebben wij dan ook uitgebreid voor u uiteen gezet, zodat u een beeld van de gebeurtenissen krijgt die geleid hebben tot deze onwenselijke situatie. Er is ook een heden. Een heden van leegstaande en slecht beklante winkels. Dat moet veranderen. Want er moet heel hard en heel snel gewerkt worden aan de toekomst. De toekomst waarin de winkeliers weer een behoorlijke omzet kunnen draaien en waarin het winkelcentrum Plaszoom in Wormerland weer behoort tot een levendig en aantrekkelijke dorpscentrum.

Samen met de winkeliers van Plaszoom wil de SP dat er iets gaat gebeuren. En snel ook! Want het water staat de meeste winkeliers tot aan de lippen en stijgt sommige winkeliers zelfs boven het hoofd. Het kan niet zo zijn dat de winkeliers de dupe worden van de jarenlange politieke strijd om de macht in Wormerland. Zij hebben part noch deel aan de politieke geschillen tussen de verschillende coalities en opposities.

In dit zwartboek doen de winkeliers een beroep op de dorpspolitici van Wormerland. Doe iets! De SP in Wormerland wil met dit zwartboek de winkeliers te hulp schieten en ervoor zorgen dat er iets wordt gedaan voordat de eerste winkel failliet gaat en noodgedwongen moet sluiten.

SP Wormerland
met medewerking van de winkeliers Plaszoom

De voorgeschiedenis

Het dossier voor de ontwikkeling van een dorpscentrum in Wormer(land) kent een lange geschiedenis. Al vanaf 1974 wordt gesproken over de invulling van het 'dorpshart'.Destijds waser sprake van een gezondheidscentrum dat samen met het 'Ziekenfonds Wormer' op de locatie Faunastraat gebouw zou gaan worden.

De gemeente verkocht de benodigde grond aan het 'Ziekenfonds' voor de prijs van één gulden met als voorwaarde dat de gemeente de grond weer terug kon kopen voor dezelfde prijs indien het beoogde gezondheidscentrum niet zou worden gerealiseerd. Het bouwen van een gezondheidscentrum kwam niet van de grond. Het terrein kwam weer in handen van de gemeente en werd vervolgens als parkeerterrein in gebruik genomen. Enige jaren later werd op deze locatie de huidige uitbreiding van het winkelcentrum Plaszoom gerealiseerd met een aantal winkels en woningen.

Eind jaren negentig werden er opnieuw plannen ontwikkeld. Achter de huidige Rabobank, op de hoek van de Fauna- en Talingstraat was eveneens een klein parkeerterrein gevestigd. In combinatie met de Rabobank werden winkels en appartementen gerealiseerd.

Toch was niemand eigenlijk tevreden met de situatie zoals deze in de loop der jaren was ontstaan. De ondernemers in het dorpscentrum waren ongelukkig met de winkelomgeving, de inwoners waren ontevreden met hun winkelaanbod en iedereen - ook in de politiek- was van oordeel dat het dorpscentrum van Wormer geen enkele positieve uitstraling had, met als gevolg dat veel inwoners voor hun dagelijkse boodschappen liever richting Marktplein in Wormerveer gingen.

In 2001 werd het winkelcentrum Plaszoom verkocht aan Hoorne BV (Vomar). Het gevolg hiervan was dat de toen zittende supermarkt, de COOP, het veld moest ruimen voor de vestiging van de Vomar. Ook werd de Vomar eigenaar van de winkels in Plaszoom. De Vomar gaf al snel het signaal af dat zij in het dorpscentrum van Wormer wilde investeren.

Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2002 werd in eerste instantie een college samengesteld uit de fracties van VLW, CDA en VVD. Het was ook in deze periode dat er verdere contacten werden gelegd met de eigenaar van de Vomar en het bijbehorende projectbureau. Na de val van dat college werd een nieuw college gevormd door de fracties van GroenLinks, CDA en VVD. Onder leiding van dit college werden de ontwikkelingen rondom het realiseren van een nieuw dorpscentrum serieus opgepakt en ontstond er nieuwe hoop dat het dorpscentrum van Wormer nu eindelijk eens echt van de grond kon komen. Plannen werden opgesteld, de bevolking kreeg keuze mogelijkheden voorgelegd en voelde zich nauw betrokken bij de ontwikkelingen. Helaas bleek echter dat ook deze poging om tot een goede invulling van het dorpscentrum te komen niet ging lukken.

Deze mislukking was duidelijk te herleiden naar twee oorzaken: enerzijds een te sterke drang van de gemeente zelf als 'bouwheer' te willen optreden, anderzijds een gebrek aan maatschappelijk draagvlak voor de politieke keuzes van de gemeente. De inwoners wilden een kleinschalig plan, de politiek koos voor een groot opgezet plan met ondergrondse parkeervoorzieningen, waarbij in eerste instantie gedacht werd aan een éénlaagse ondergrondse parkeergarage ten behoeve van de DekaMarkt en de Vomar. In deze opzet zouden beide supermarkten deze garage realiseren en exploiteren. De partijen konden hierover geen overeenstemming bereiken en de Vomar haakte af. De gemeente en DekaMarkt werden door het afhaken van de Vomar min of meer gedwongen gezamenlijk verder te gaan. Ook het verschil in mening tussen gemeente en bewoners kon niet worden overbrugd, waarbij het niet alleen ging om de mening van de direct omwonenden maar ook om die van de bredere bevolking van Wormer - de gemeente hield onvoldoende rekening mee.

Dit laatste werd duidelijk bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2010. De toen zittende coalitie van VLW en SP won de gemeenteraadsverkiezingen. Samen kwamen VLW en SP uit op negen zetels en daarmee op een meerderheid in de gemeenteraad. Dat was niet verwonderlijk aangezien juist deze partijen zich hadden ingezet voor een andere, kleinschalige invulling van het centrumplan, zonder ondergrondse parkeervoorzieningen. Maar deze duidelijke uitslag van de verkiezingen leidde niet tot een algemene politieke overeenstemming over de invulling van het centrumplan. Coalitiepartijen en oppositiepartijen stonden nog immers recht tegenover elkaar, waarbij vanuit de oppositie werd aangegeven dat de plannen niet herroepen konden worden. Uiteindelijk lukte het toch om tot een nieuwe opzet van centrumplan te komen dat wel gedragen werd door de bevolking. In het verouderde winkelcentrum Plaszoom zouden de winkelruimtes vernieuwd worden en een MFA (Multifunctionele Accommodatie) met daarin De Bieb, SCWO en het dorpstheater.
Ook zou in het te vernieuwen gedeelte van Plaszoom een horecavoorziening komen.

Op donderdag 20 december 2012 werden de overeenkomsten getekend die de ontwikkelingen van een nieuw dorpshart in Wormer mogelijk zouden maken. Er werd gestart met de bouw van de nieuwe Vomar, aanvullende winkelruimte en een parkeerdek op de hoek van de Faunastraat en de Kemphaanstraat op het voormalige terrein van de school 'De Wegwijzer'. Eind november 2013 opende de Vomar de nieuwe winkel. Hierop aansluitend vernieuwde de gemeente Wormerland de openbare ruimte en legde men het dorpsplein aan, waar de markt op de vrijdagmorgen een nieuwe plek heeft. Naar verwachting zou Wormer in januari 2015 over een geheel afgerond, mooi en levendig dorpshart met goede voorzieningen beschikken

Toch ontstonden er weer problemen. De Stichting MFA vertegenwoordigd door mevrouw Fens en de heer De Lange (momenteel wethouder en fractievoorzitter in de gemeenteraad van Wormerland) keerde zich tegen de plannen. De Stichting MFA, die de de belangen van De Bieb, SCWO en het dorpstheater wilde behartigen was het met de plannen voor de MFA niet eens eens en bracht diverse argumenten in: de huur van de nieuwe MFA zou te duur zijn, de inrichting van het gebouw was nog niet goed en ook was er nog geen exploitant voor het gebouw gevonden.

De bezwaren van de Stichting MFA werden deels weerlegd en deels met de gebruikers van de (toekomstige) MFA opgelost. Dit leidde tot een inmiddels door alle MFA- partijen - inclusief exploitant Wormerwonen - getekende samenwerkingsovereenkomst. Wormerwonen tekende in februari 2014 voor de exploitatie. In april 2014 zou begonnen worden met de (ver)nieuwbouw van het winkelcentrum Plaszoom. Naar verwachting zou er begin 2015 een vernieuwd winkelcentrum zijn mét een MFA, dus mét De Bieb voor de Zaanstreek, het dorpstheater en SCWO en waarschijnlijk ook de gemeentewinkel en het Dienstencentrum.

De (ver)bouw van het oude winkelcentrum Plaszoom kon dus nu van start gaan. De gemeenteraadsverkiezingen van 2014 brachten echter een andere coalitie met daarin VVD, GroenLinks, PvdA en CDA - de voormalige oppositie. In het coalitieakkoord 2014- 2018 werd nu gesteld: "De huidige MFA- plannen worden bevroren. We onderzoeken de verschillende huisvestingsbehoeften en of er voor SCWO, theater, horeca en bibliotheek alternatieven bestaan". Met de bouw werd dus niet gestart. De winkeliers in het huidige winkelcentrum Plaszoom (veelal kleine zelfstandigen), zijn hiervan de dupe.

Het moge duidelijk zijn dat 'de politiek' de oorzaak is van deze benarde financiële situatie waarin alle winkeliers van het winkelcentrum Plaszoom verkeren. Het probleem zit'm vooral in de wrok waarmee huidige en voormalige coalities en opposities elkaar bestrijden en waardoor nu een nog langere vertraging in de (ver)bouw van het winkelcentrum Plaszoom is ontstaan. Het is inmiddels de vraag welke winkeliers het politieke conflict zullen overleven.

Gebruikte bronnen: Memo Ontwikkeling centrumplan Wormer door R.P. Hendriks ( d.d. 03.08.2011), de website van de gemeente Wormerland ( d.d. 21.12.2012), de website van GroenLinks Wormerland (d.d. 19.07.2012) en Rodi, Nieuws uit de regio (d.d. 05.12.2013).

De enquête

Vraag 1: Ondervindt u veel hinder van het feit dat er vooralsnog niet gebouwd of gerenoveerd zal worden in uw gedeelte van het winkelcentrum? Zo ja, wat is de hinder die u ondervindt?

Alle ondervraagde winkeliers antwoordden dat zij zeer veel hinder ondervinden. Daarbij gaven sommige winkeliers de volgende punten aan:

mijn winkel heeft ongeveer 70 klanten per week minder
ik heb personeel moeten ontslaan
omdat mensen minder naar het winkelcentrum gaan, worden de winkeliers en 'vergeten' , waardoor er minder impulsaankopen plaatsvinden
de loop is uit het winkelcentrum verdwenen, het wordt een armoedig en vervallen winkelcentrum
de loop is uit het winkelcentrum, ongezellig met zo'n groot leeg pand erin
het winkelcentrum nodigt niet uit om binnen te stappen (spookcentrum)
Ik ben alles kwijt. Huis, zaak, enzovoorts'

Vraag 2: Vindt u het een goed idee dat er een mfa (bibliotheek, SCWO, dorpstheater) in uw gedeelte van het winkelcentrum gebouwd zal worden? Zal dit naar verwachting voor u een grotere klandizie opleveren? Zal dit de levendigheid van uw gedeelte van het winkelcentrum vergroten?

Deze vraag werd door alle ondervraagden zeer verschillend geantwoord. Sommigen antwoorden met een simpel: "ja", anderen met een simpel "nee", maar er waren ook uitgebreidere antwoorden:

commercieel gezien voor winkeliers eerder een verslechtering dan een verbetering
in een winkelcentrum horen winkels
wellicht zijn meer winkels beter voor de aanloop
dorpstheater geeft alleen maar reuring in de avonduren
het SCWO geeft overlast door hangjongeren
geen idee, er is weinig informatie bekend over bijvoorbeeld de te verwachten aanloop

Vraag 3: Wat vindt u ervan dat de plannen voor uw gedeelte van het winkelcentrum voorlopig in de ijskast gezet zijn? Wat voor gevolgen heeft dit voor u?

Hierover zijn de ondervraagden unaniem. Het is een heel slechte zaak dat de plannen in de ijskast gezet zijn. Hierbij werd ook opgemerkt:

niet anders verwacht van de gemeente. Plannen die gemaakt zijn door een vorig college worden door een nieuw college negen van de tien keer afgestraft. Vaker meer uit eigen frustratie dan in het belang van het dorp.
dit zal een doodsklap worden voor verschillende winkeliers

Vraag 4: Vindt u dat u door de gemeente gesteund wordt in uw strijd om het bestaan? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Op deze vraag werd ook unaniem geantwoord. De ondervraagden voelden zich niet door de gemeente gesteund. Verdere opmerkingen:

Nee, de gemeente en Hoorne hebben geen goede afspraken gemaakt. En daarvan zijn wij de dupe
Nee, het sociaal- cultureel werk kan wel op geldelijke steun rekenen, maar de ondernemers blijven in de kou staan
Het, bestaan van de markt is bijvoorbeeld belangrijker dan het bestaan van huidige winkeliers (subsidie). Het dorpsplein had niet uit elkaar getrokken moeten worden, ook de Dekamarkt had niet verplaatst moeten worden naar een industriegebied/ bedrijventerrein
Nee, zelfs kleine oplossingen worden niet uitgevoerd
De gemeente heeft mijns inziens de laatste jaren weinig met de plaatselijke ondernemers opgehad. Verplaatsing van de Dekamarkt heeft gezorgd voor een scheuring in het centrum, renovatie van het parkeerterrein heeft veel te lang geduurd en heeft klanten gekost. Subsidie voor de markt is oneerlijke concurrentie. Verplaatsing van de markt heeft alleen gezorgd voor aanzuigende werking naar de Vomar, omdat er onvoldoende plekken zijn om te parkeren. Grote partijen met geld (Dekamarkt, Vomar) zijn belangrijker voor de eigen portemonnee, niet voor het dorpsbelang.
Het invullen van deze enquête geschiedt uit onvrede. Wij hebben niet de illusie dat met deze antwoorden werkelijk iets gedaan wordt. Ons vertrouwen in de plaatselijke politiek is hiervoor te ernstig geschaad.

Vraag 5: Hebt u door het verplaatsen van de Vomar klandizie verloren? Wat zou volgens u moeten gebeuren om 'de loop er weer in' te krijgen?

Hierop zijn verschillende antwoorden gegeven. Een bloemlezing:

Ja, we missen behoorlijk wat klandizie. Zo snel mogelijk beginnen met het moderniseren en verbouwen van het centrum. Invullen met winkels en niet met een MFA.
Ja, winkelcentrum moet weer aantrekkelijk en uitnodigend worden
Verlies zeker, ontslaan van personeel. Passage moet dwars door de oude Vomar. Op parkeerterrein moet duidelijk aangegeven worden wat waar te vinden is. Markt terug op de oude plek, parkeerplaatsen vrijlaten. Geen mfa, enkel een commerciële functie.
Wormerland zou zich moeten inzetten voor een levendig centrum en niet half werk afleveren. Glasbakken, invalidenplekken, meer gebruik plein. Hierdoor wordt het ook makkelijker geïnteresseerden voor Plaszoom te krijgen waardoor Hoorne kan investeren.

Vraag 6: Kunt u financieel het hoofd nog boven water houden als er niet snel gebouwd of vernieuwd wordt in uw gedeelte van het winkelcentrum? Hoe lang kan uw winkel hier nog overleven?

Hierop wordt door de ondervraagden geantwoord dat het slecht met hun winkel gesteld is. Enkele opmerkingen:

Nee, geen idee. Ik vermoed nog drie á vier weken
‘Nog net! Houden het wel, maar dat is alles.’
‘Overleven kan altijd alleen op doorzettingsvermogen. Hoe langer men wacht, hoe leger
het winkelcentrum gaat worden. Voor de politiek kan dit een verrassing zijn of juist niet.
Ik zou zeggen: kom een keer in het winkelcentrum kijken. Niet alles valt onder ondernemersrisico.’

Conclusie:

De wens een nieuw winkelcentrum te bouwen en in te richten is er al sedert vele jaren. Niet alleen 'de politiek' en de inwoners wilden dit, ook de winkeliers wilden het. Over de vraag hoe het winkelcentrum eruit zou moeten zien is in de Wormerlandse politiek een langdurige strijd gaande. De coalitie die van 2006 tot 2010 de scepter zwaaide had daar duidelijk andere ideeën over dan de coalitie die tussen 2010 en 2014 het bestuur van Wormerland vormde. Inmiddels is nagenoeg dezelfde coalitie als tussen 2006 en 2010 weer aan de macht, wat heeft geleid tot weer andere plannen en een ernstige vertraging in de vernieuwbouw van het oude gedeelte van het winkelcentrum Plaszoom.

Het is voornamelijk 'de politiek' die de winkels in het winkelcentrum Plaszoom kapotmaakt. Het winkelcentrum staat half leeg, is verouderd, ziet er onaantrekkelijk uit en klanten maken de gang naar de winkels niet meer. Eén winkelier staat zelfs op het randje van faillissement en de anderen hebben vaak moeite het hoofd boven water te houden.

De SP heeft samen met de winkeliers maar één wens. Doe iets! Zorg ervoor dat de voornamelijk kleine ondernemers op zeer korte termijn een aantrekkelijke locatie terugkrijgen waar klanten willen komen, waar weer omzet gemaakt kan worden en waar de werkgelegenheid terugkeert.

Bijlage: 

2011-10-22-hulpdienst-logo_1.jpg