Zaanstreek

Zaanstad laat het vuil ophalen en verwerken bij de HuisVuilCentrale (HVC) in Alkmaar. De rekenkamer van Zaanstad heeft onlangs een onderzoek gepresenteerd naar deze onderneming en stelde grote financiële risico's vast. HVC is begin jaren negentig opgericht door o.a. Zaanstad. Inmiddels hebben 46 gemeenten en 6 waterschappen zich aangesloten bij HVC, sommige direct en anderen via een gemeenschappelijke regeling. Zo is een wirwar van bestuurlijke lagen ontstaan waardoor het bestuur niet meer transparant is en het belang en de medezeggenschap van Zaanstad zijn verwaterd.

Door Evert Hartog, raadslid

Door de ondoorzichtige structuur heeft de directeur van HVC, die flink meer dan de Balkenende norm verdient, veel te veel macht naar zich toe kunnen trekken. HVC heeft voor ongeveer 900 miljoen euro aan leningen afgesloten voor het bouwen en uitbreiden van de vuilverbranding in Alkmaar en het financieren van allerlei nevenactiviteiten. De aangesloten Gemeenten zijn samen verantwoordelijk voor de risico's op deze leningen.

Die leningen zijn nu een blok aan het been geworden. De capaciteit van de vuilverbranding is groter dan nodig is en het kost steeds meer moeite om de oven vol in bedrijf te houden. Er wordt nu voor 15 % van de totale capaciteit ingevoerd uit buurland Groot Brittanie maar ook daar is sprake van overcapaciteit. Daardoor is het de vraag of voldoende aanvoer van brandbaar vuil kan worden gegarandeerd om de oven draaiend te houden en worden de financiële risico's groter.

Daarnaast is HVC allerlei risicovolle nevenactiviteiten begonnen. Doordat HVC zich met de nevenactiviteiten en de invoer van afval uit buurlanden op diverse marktterreinen begeeft riskeren de Gemeenten een Europese boete omdat niet Europees is aanbesteed. HVC heeft de afgelopen jaren besloten de leningen versneld af te lossen maar dat heeft weer tot verliezen op de jaarrekening geleid. De rekenkamer van Zaanstad en de rekenkamers van de andere gemeenten doen nu aanbevelingen voor privatisering of een exit strategie.

Naar aanleiding van de alarmerende rapporten van de rekenkamers hebben de SP afdelingen en de Staten fractie in Noord-Holland de koppen bij elkaar gestoken om een gezamenlijke strategie te bepalen.

De SP vindt privatisering onwenselijk maar maakt zich wel zorgen over de bestuurlijke ondoorzichtigheid en de financiële risico's. De SP stelt voor om er naar toe te werken HVC bij de provincie onder te brengen en vindt dat HVC zich moet beperken tot haar kerntaken, te weten afval verzamelen en verwerken. De overige taken zouden moeten worden afgestoten.

In alle gemeenteraden waar de SP vertegenwoordigd is en in de Statenfractie zullen binnenkort kritische vragen worden gesteld.