Zaanstreek

Zomaar een ontmoeting in de tijdelijke daklozenopvang in Krommenie. Omwonenden zijn op de koffie om kennis te maken met de mensen hier. Zij hadden hun bezwaren geuit tegen de komst van de groep, maar konden nu zeggen dat het erg was meegevallen. De gezellige sfeer deed denken aan een koffiestop tijdens een bustocht. Aan de andere kant maak ik kennis met diegenen die als het ware ‘vermalen’ zijn door het systeem. Een groter contrast is nauwelijks denkbaar.

Door Wim Verhoeven

Hier is het niet voor iedereen gemakkelijk om over zijn geschiedenis te praten. Een man schuift aan. Hij is een zogenaamde passant en mag maar 4 nachten blijven. Zijn verhaal gaat over verlies van alles wat hem dierbaar was. Vier jaar geleden verloor hij ‘huis en haard’ en werd dakloos. Plotseling wordt hij overmand door emotie en kan niet verder praten. Ik zie hoe diep de ellende zit en stel hem gerust dat ik geen vragen meer stel. Tijd om te tafeltennissen. Anderen willen wel een gesprek in de hoop dat het misschien een bijdrage is om hun situatie te verbeteren.

‘Het overkomt je’, is een belangrijke uitspraak van iemand die veel heeft buiten geslapen. Een huis, een gezin en werk het ligt allemaal in het verleden. Plotseling een echtscheiding, waarbij de kinderen in het niets verdwijnen, ouders die overlijden en ontslag. ‘Ik zag een zwart gat en geen toekomst meer’. De financiële druk van de maatschappij was in feite het laatste zetje naar de afgrond. ‘Ik stond niet ingeschreven en gebruikte de lege voetbalvelden als slaapplaats’. ‘Maar niet meer in het systeem voelt ook als een bevrijding’. Hij zou geen huis meer willen hebben. ‘Dit zou onmiddellijk tot nieuwe problemen leiden, want je kunt van een uitkering niet in de ‘normale’ maatschappij leven zonder weer schulden te kweken’.

Je ziet hier de gracht die de overheid heeft gegraven . Ben je eenmaal aan de overkant dan is er onder huidige omstandigheden geen weg meer terug. Althans dat beeld leeft heel sterk. Een ander kwam uit de gevangenis en was daarna dakloos. In tegenstelling wat wordt gedacht kreeg hij ondanks medische problemen geen echte hulp. ‘Via de GGD belandde ik uiteindelijk in de opvang van het Leger des Heils’.

Een man dacht in Afrika het geluk te hebben gevonden. Het leven liep anders en leidde door gezondheidsproblemen zelfs tot amputatie van beide benen. Ook hij werd dakloos. Ik hoor de indrukwekkende geschiedenis van een bizarre levensweg. Als je dieper doordringt tot de mens merk je steeds meer dat de moderne maatschappij een jungle is geworden. Een vrouw vertelt dat zij en haar dochter dakloos werden en het op straat maar moesten zien te redden.

Plotseling krijg ik les hoe je moet overleven als het je overkomt. Met verbazing neem ik kennis van slaapplaatsen op een boot, Schiphol of in een trein. De man naast mij is in ‘het ravijn gestort’, doordat zijn werk naar Polen verhuisde. ‘Ik kreeg €500,- minder per maand en met een doffe financiële knal was zijn bestaan ‘weggevaagd’.

‘Qua opvang zullen de problemen toenemen omdat aan de ene kant zich meer mensen aanmelden en het aantal opvangplekken is verminderd. Er is al een enorme wachtlijst’. Zij zien de participatiesamenleving die de overheid voor ogen heeft als een fata morgana
en in die zin zijn ze in een woestijn beland.

Wim Verhoeven interviewt Zaankanters voor de Koffiekring Zaanstad, een niet-partijgebonden vrijwilligersinitiatief voor mensen die door de maatschappelijke veranderingen worden getroffen. Ook getroffen door bezuinigingen? Mail Wim! verhoevenkoffiekring@tele2.nl