Zaanstreek

Hier in de Noorderkerk ontmoet ik weer de mensen, waar je afkomst, bezit of wie je bent niet belangrijk zijn. Afgepeld tot mens, met een enorme rugzak, maar ondanks dat, een glimlach, een blik vol verwachting als iemand interesse toont in wat hen bezighoudt. Zij komen in aanmerking om een keer per week hier een gratis maaltijd te nuttigen. Het aantal tafels dat bezet is, lijkt groter dan een aantal jaren geleden.

Door Wim Verhoeven

De gesprekken onderling gaan over ogenschijnlijk eenvoudige zaken. Het houden van huisdieren is te duur. Het zijn kleine bedragen die sommigen overhouden. ‘Je wilt zo graag meedoen in de maatschappij, maar dat kan niet omdat het onbetaalbaar is’. Een voelbare ongelijkheid die extra drukt op de situatie waarin men zich toch al bevindt. Ik hoor over de hogere eigen bijdragen voor dagbesteding en het kleine bedrag per maand dat je overhoudt als je onder curatele gesteld bent.

Al eerder schreef een jongere in mijn nieuwsbrief dat drugs overal ‘verkrijgbaar’ zijn. In dit gesprek heeft iemand het over de enorme agressieve methodes die men hanteert om het vernietigende gif aan de man te brengen. Hij is al 12 jaar ‘clean’, maar toch benaderen jongens hem nog steeds in groten getale en wordt hij thuis niet met rust gelaten. ‘Nee is nee’, zegt hij om duidelijk aan te geven dat hij in dit opzicht een muur om zich heen heeft gebouwd.

Het is de onvoorwaardelijke gedrevenheid van vrijwilligers die treffend is voor de hedendaagse situatie. Het zijn zij, die door een luisterend oor of in dit geval koken, een steentje bijdragen aan een iets dragelijker leven voor anderen. ‘Hulpverlenen aan hen die tussen de wal en het schip vallen’. Deze zin en het verband met sociale wijkteams geeft de moeizame verhouding van de huidige maatschappij weer met hen die het niet redden. De vrouw die het hier runt produceert een glimlach als ik vraag of ze nog meer dingen doet. Het duizelt me een beetje van de waslijst. Van het werk bij gevangenen tot het bijhouden van een website, kortom bijna een klein bedrijf, ware het niet dat alles pro deo is.

Het gesprek met een voormalig psychiatrisch verpleegkundige, die hier ook zijn beste beentje voorzet, levert ook verder inzicht op. ‘Diep in de mens bevindt zich een mysterie’. Een aanduiding dat het moeilijk is de hersenen te doorgronden en zomaar te beweren dat iemand schuldig is aan het verloop van zijn leven. Hij wijst op de druk die door ‘het geld’ is ontstaan om mensen zoveel mogelijk extramuraal te behandelen. Lees: meer mensen belanden op straat, terwijl ze intensieve behandeling nodig hebben. ‘Bezigheden zijn vreselijk belangrijk, zodat de mensen zich nuttig voelen’.

Sinds 1970 heeft hij de wereld van de psychiatrie zien veranderen en noemt de enorme toename van de drugsproblematiek een geestelijk moeras, waar bijna geen kruid tegen gewassen is. Het is goed dat er, gezien de scheve maatschappelijke verhoudingen, zoveel vrijwilligers zijn die onder alle omstandigheden iets voor een ander willen betekenen.

Gesprek door Wim Verhoeven voor de Koffiekring Zaanstad, een niet-partijgebonden vrijwilligersinitiatief voor mensen die door de maatschappelijke veranderingen worden getroffen. Ook getroffen door
bezuinigingen? Mail Wim! verhoevenkoffiekring@tele2.nl