Zaanstreek

Veertien jaar geleden besloten wij samen te gaan wonen, mijn vriendin en ik bestudeerden elkaars woonlasten. Zij had een eigen woning en ik een huurwoning. Haar kosten waren fors lager dan de mijne. Hoe kwam dat? Zij had geld dus een lage hypotheek, werkte overdag en was weinig thuis. Ik had een flinke huur, werkte niet als arbeidsongeschikte en was veel thuis.

Door Willem Croese

Het verschil was zij had lage woonlasten. Zo begreep zij niet dat mijn energiekosten hoger waren dan de hare. Zij woonde in een goed geïsoleerde woning en ik in een tochtige flat, zij verliet iedere dag 's morgens haar huis om naar het werk te gaan nadat zij de centrale verwarming laag had gezet en ik moest de kachel de hele dag aanhouden om het thuis niet koud te krijgen.

Zij kocht een rijtjeswoning in Zaandam en ik trok bij haar in. De noordgevel van de woning heeft driedubbelglas en de zuidgevel tweedubbelglas. De muren en de vloer zijn goed geïsoleerd. Op het dak liggen zonnepanelen die dagelijks hun dienst bewijzen, de meter gaat achteruit in plaats van vooruit. De maandelijkse energiekosten zijn bijzonder laag, zo laag dat het door de transportkosten van Liander bijna niet lager kan.

Maar is dit voor iedereen weggelegd? Het antwoord is ronduit 'nee'. Als voorzitter, spreekuur- en buitendienstmedewerker op vrijwillige basis van 'BWZ, voor alle Zaanse uitkeringsgerechtigden' kan ik dat voluit zeggen. Onze belangenvereniging bestaat 42 jaar en heeft een ruime ervaring met mensen die van een uitkering moeten leven, en dat zijn er nogal wat die de eindjes niet of nauwelijks aan elkaar kunnen knopen, laat staan duurzaam.

Ik geef u een kijkje in de dagelijkse praktijk van het spreekuur bij BWZ. De meeste mensen die bij ons komen hebben of krijgen schulden, dat is echt probleem nummer één. Oorzaken? Ja ook foute beslissingen, maar nog erger de omstandigheden waarin men kan belanden.

De versoepeling van het ontslagrecht zorgt er voor dat veel gebruik gemaakt wordt van vaststellingsovereenkomsten waarin staat dat werkgever en werknemer met wederzijds goedvinden uit elkaar gaan. Neem een 63-jarige productiemedewerker die na 43 jaar loondienst moest vertrekken na twee maanden ziektewet in verband met een burn-out. Hij kreeg een paar grijpstuivers mee die flink belast werden, de man blijkt kanker te hebben en moet maar afwachten of hij zijn pensioen haalt.

Of neem de timmerman die noodgedwongen als ZZP'er door het leven moet gaan. Hij werd ziek, heeft hierdoor geen inkomsten meer, ook geen Bijstand want zijn huis moet opgegeten worden, heeft zijn inboedel verkocht, probeert tegen beter weten in de deurwaarders buiten te houden en heeft inmiddels een schuld van ruim 70.000 euro.

Of neem de vrouw met een spierziekte waardoor zij zich nauwelijks kan bewegen, afhankelijk is van professionals en vrijwilligers om dagelijks door hen verzorgd te worden, die leeft van een Wajong-uitkering die per 1 januari 2018 vijf procent is gekort door de regering.

En zo kan ik nog urenlang vertellen over de velen die niet bezig 'kunnen' zijn met duurzaamheid, maar wel dagelijks bezig zijn met overleven. Zij zijn degenen die in een sociale huurwoning wonen, afhankelijk zijn van de aanbiedingen bij de supermarkt of nog heftiger van de Voedselbank hun eten krijgen, en iedere maand een stukje maand overhouden omdat het geld op is.

Kom bij hen niet met verhalen over huur- of zorgtoeslag of lagere energiekosten, terwijl na renovatie van een woning de huur omhoog gaat. Of dat huurwoningen gesloopt worden om plaats te maken voor koopwoningen waarvoor je met een uitkering niet in aanmerking komt.

Uiteraard vinden uitkeringsgerechtigden duurzame energie mooi en goed, maar het is veelal onbetaalbaar voor hen en daardoor geen groot issue. Degenen die geld hebben maken geld met onder meer zonnepanelen, én zij die lagere inkomsten hebben betalen de volle pond van de energierekening omdat zij zich niet anders kunnen permitteren én dat heeft echt niets met hun keuzes te maken, het is hun lot in deze kapitalistische maatschappij.

Meer lezen?

• Milieudefensie: het klimaatbeleid moet eerlijker