Zaanstreek

In de raadsvergadering van 17 oktober stond het stuk "Projectprioritering -  kiezen is noodzakelijk" op de agenda. Het stuk stelt voor dat de overheid zich terugtrekt uit bepaalde gebieden en projecten. Een dreigend Wilde Westen volgens de SP.

Op het laatste Zaanstad Beraad over dit onvoldragen stuk gaf de wethouder mij gelijk toen ik stelde dat dit voorgestelde beleid drie doelen zou dienen. In theorie tenminste. Namelijk gemak voor burgers en bedrijven door minder regeldruk, lostrekken van vastgelopen projecten en het realiseren van een bezuiniging.

Om met het eerste doel te beginnen: de SP is voor minder regels en voor duidelijkheid, daarom willen we bijvoorbeeld voor burgers en bedrijven één contactpunt vanuit de gemeente en zijn we voor de duidelijkheid die nu wordt geschapen door de woonschepennnota. Maar deregulering is geen doel op zich en soms zijn regels gewoon nodig. Dan zijn regels afspraken die we in het algemeen belang maken en handhaven. En dan hebben we het niet over een vergunning voor een dakkapel waar weinigen een probleem mee zullen hebben. Maar wel over bijvoorbeeld het behoud van karaktertrekken van een dorp of landelijk gebied, het bewaken van een gezond milieu, het regelen van voldoende parkeerplekken in nieuwe woonwijken of het beperken van geluidsoverlast.

Dit stuk stelt voor om in bepaalde gevallen ruimtelijke omtwikkelingen over te laten aan bedrijven en ambtenaren. Bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van bepaalde terreinen. Om dan bepaalde regels, zoals de parkeernorm bijvoorbeeld te laten varen. Laat een projectontwikkelaar er maar zelf uit komen met de bewoners, stelde de wethouder voor.

Maar wat nu als dat niet lukt? Waar kunnen de burgers dan  terecht? Bij de Toermalijnschool lijkt de communicatie met de omwonenden in ieder geval behoorlijk mislukt te zijn. Gelukkig kunnen die nu nog verhaal halen bij hun volksvertegenwoordigers.

Dan het lostrekken van projecten. Het kan natuurlijk zijn dat een projectontwikkelaar eerder brood ziet in een project waar hij bepaalde regels aan zijn laars mag lappen. Als hij bijvoorbeeld geen parkeerplaatsen hoeft aan te leggen, zoals de wethouder zelf als voorbeeld noemde, en hij geen sociale huurwoningen hoeft te bouwen. Het was opvallend dat de presentatie van dit plan nota bene door mensen uit de bouwwereld werd gegeven!

Maar als er hier in de raad al vaak en terecht is geklaagd dat we als gemeente al zo weinig invloed hebben op wat er wordt gebouwd… Iets wat door het college te pas en te onpas als excuus is gebruikt waarom bijvoorbeeld de sociale woningbouw deze collegeperiode is opgegeven, omdat we er nauwelijks invloed meer op hebben… Dan ga je toch niet dat beetje invloed dat je als democratisch gekozen gemeenteraad hebt nog verder opgeven? Dan zullen die projecten eilandjes worden, speelbal voor projectontwikkelaars, bedreigingen voor landschap en milieu, zonder bij te dragen aan waar nu tekort aan is in Zaanstad, sociale woningbouw en parkeerplekken?

Blijft over het argument van de bezuinigingen. Daar zijn ze dan. 2 miljoen of 30 FTE moeten er verdwijnen. Vergeet het hele tsjakkaverhaal over hoe het allemaal anders en beter moet, het gaat hier gewoon om een bezuiniging. Dat heeft de wethouder uiteindelijk ook duidelijk gesteld.

Nog los wat wat wij als SP van deze bezuinigingen vinden, juist op een klein ambtenarenapparaat als het onze, in het stuk lijkt net of er de afgelopen jaren niets is gebeurt. Zijn we al niet jarenlang bezig in Zaanstad met een ‘transitie van aanbod- naar vraaggestuurde overheid’? Neemt door de crisis het aantal bouwaanvragen en dus het werk voor de betreffende ambtenaren niet al drastisch af? Hoeveel arbeidsplaatsen komen er door de crisis al te vervallen? Daar hebben we als raad geen enkel inzicht in. Dan is dit plan misschien wel overbodig.

Tot slot. De wethouder heeft niet voor niets gezegd dat we ons ‘niet blind moeten staren’ op de pilots. 

Vreemd, want waar zijn pilots dan eigenlijk voor, vraag je je in deze gemeente wel eens af. Van het Rosariumgebied weten we alleen dat een dergelijke pilot is mislukt, maar daaruit is in dit stuk geen enkele lering getrokken. Dus dat belooft wat. Hoe het er allemaal in de praktijk uit komt te zien en hoe we grotere dan alleen particuliere belangen kunnen beschermen, is nog een raadsel. Nee, meer dan een schets is dit stuk niet.

Niet alleen worden in het stuk argumenten voor dit nieuwe beleid door elkaar gehaald, ook worden er al keuzes in gemaakt die los staan van het idee erachter. Met dit stuk wordt het discutabele belang voor de lobby voor de A8-A9 herbevestigd, die in het stuk als een prioriteit wordt benoemd waar de gemeente ‘bovenop moet blijven zitten’. Sociale woningbouw bijvoorbeeld, komt er juist weer helemaal niet in voor. Ik hoef jullie niet te vertellen wat de SP daarvan vindt.

Dit stuk ademt weer precies de geest uit van de VVD-filosofie van “Ieder voor zich en God voor ons allen”. Alleen... Er is geen God meer. En dus wordt het met de terugtrekkende overheid die zich in dit stuk tot over de horizon terugtrekt, het recht van de sterkste.

Dit was de bijdrage van fractievoorzitter Patrick Zoomermeijer in de raadsvergadering van 17 oktober.

Update

In het debat werden de ideologische tegenstellingen tussen rechts ('bezuinigen moet', 'de markt lost het wel op') en links ('waar blijft de democratische invloed van de raad', 'waar wilen we heen als samenleving') heel duidelijk. Een amendement van GroenLinks om de plannen op een aantal punten verder uit te werken de de pilots serieus te evalueren, werd aangenomen. Dit maakte het voor ons mogelijk om toch voor te stemmen, in de hoop dat we kunnen sturen in de uitwerking van deze plannen. De SP blijft hier scherp op!

• Beleidsstuk Prioritering: Kiezen is noodzakelijk (PDF)