Zaanstreek

In de hervormingsagenda Stedelijke Ontwikkeling van Zaanstad is sprake van een serie prioriteiten die Zaanstad wil stellen op ruimtelijk gebied. Voor het overige stelt het gemeentebestuur de raad voor om zich wat meer terug te trekken. Het is het dogma van de terugtrekkende overheid, waarna alles zich vanzelf zal oplossen.

Door Elsa Loosjes

Maar dit soort keuzes zijn vaak gebaseerd op een film van de werkelijkheid in plaats van op de werkelijkheid zelf. Dat geldt op sociaal terrein, als men mensen zelfredzaam noemt die niet zelfredzaam zijn. Maar het geldt ook als je het hebt over de omgang met de ruimte.

Het positieve Goudappel Coffeng-rapport van april 2012 over de wenselijke verbinding tussen de A8 en de A9 is een goed voorbeeld van een keuze die gemaakt wordt op bewust beperkt gehouden informatie. Er moet voor de aanleg van deze weg nog tussen 7 en 14 miljoen door de gemeente worden gereserveerd, en dat bedrag zou in de werkelijkheid beter geïnvesteerd kunnen worden, als men zijn conclusie baseerde op meer feitelijke informatie. Wie niet alleen de directe verkeersstromen in de buurt in kaart brengt, maar overzicht heeft over de aantallen vertragingen, de herkomst van het verkeer, de invloed van aansluitingen van wegen, en de frequentie van het spoor en de invloed op de leefomgeving meetelt, ziet een heel ander beeld.

Onlangs is de tweede ‘tranche’ van de MIRT(Meerjaren Investeringsprogramma Ruimte en Transport)-studie die het ministerie doet, verschenen. Daaruit blijkt dat de investering in een verbinding als de A8-A9 nauwelijks iets oplost qua bereikbaarheid. De grootste knelpunten zitten op de A8 en de verbinding met de A7 naar Purmerend, en op de A9 zelf. Die knelpunten in de Noord-Zuid-verbinding oplossen, heeft prioriteit. Een verbinding tussen de A8 en de A9 lost weliswaar de verkeersproblemen in Krommenie op, maar verschuift als het ware het probleem. Zowel het verkeer als de vervuiling erdoor komen elders (ook) terecht, zeker als men het heeft over een tweede provinciale weg. De netto reistijd van een groot deel van de mensen die nu in de file zitten, op weg van Noord naar Zuid, wordt niet of nauwelijks verkort. Bovendien doorsnijdt de geplande weg de Stelling van Amsterdam, en als men dat niet zo inricht dat de Unesco daarmee akkoord gaat, trekt deze de status van werelderfgoed in. Dat is niet alleen een blamage maar zal ook flink wat toeristische inkomsten schelen.

Daarnaast is het ook voor het Rijk nodig om, in verband met de kosten, prioriteiten te stellen: als de economie niet aantrekt, is het verstandiger niet in al te grote projecten te investeren. Bovendien is de verwachting dat als de economie wel aantrekt, in de toekomst de mensen dichter bij hun werk zullen gaan wonen, als ze daar dan wel het geld voor hebben. 

Op 13 november komt een definitieve uitspraak van het Rijk: wordt er geld voor de verbinding A8-A9 ingezet of niet. Wij verwachten dus van niet, omdat eerst de A8 en het knooppunt Zaandam worden aangepakt (de basisvariant). En hoewel de provincie nog moet beslissen, verwachten we ook niet dat die de keuze zal maken voor deze investering. Het geld van Zaanstad kan vrijvallen, bijvoorbeeld voor een sociaal investeringsfonds. En dat is hard nodig. Hieronder drie kaartjes uit de MIRT-studie die deze conclusie duidelijk maken. De rode stipjes zijn plaatsen die moeilijk bereikbaar blijven en waarvoor wel de A7 zou moeten worden verbreed.

Alleen basisvariant: A8 en knooppunt aanpassen (boven)

Basisvariant plus A8-A9 (hierboven)