Participatiesamenleving of afbraaksamenleving?
Participatiesamenleving of afbraaksamenleving?
Ik zou net als in voorgaande jaren kunnen beginnen over hoe hardvochtig het sociale beleid van deze gemeente is. Dat de neoliberale geest van de VVD heerst met de retoriek van de ‘participatiesamenleving’ en dus een kleinere overheid. En hoe de PvdA, de ZOG en GroenLinks hier helaas braaf aan mee werken. Ik zou kunnen herhalen dat we ons laten degraderen tot een uitvoeringskantoor van Haags afbraakbeleid. En dat doe ik dan ook, want het is nog steeds waar.
Door Patrick Zoomermeijer, fractievoorzitter
Cultuur
Bij de de doelstelling van het programma cultuur staat: “Zaanstad is een aantrekkelijke stad waar alle bewoners en bezoekers kunst en cultuur kunnen beleven … Culturele voorzieningen in de stad leveren een belangrijke bijdrage aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor hogere inkomensgroepen en bedrijven en hebben een economische spin-off” (pagina 85).
Je kunt toch niet met droge ogen beweren dat je ‘alle bewoners cultuur wilt laten kunnen beleven’ terwijl je snijdt in cultuurvoorzieningen voor kinderen, jongeren en lagere inkomens? De Bieb en Fluxus moeten meer dan een kwart van hun subsidie inleveren, het Zaantheater en het Zaans Museum komen er met 5 % nog goed van af. Maar ja, die zullen wel belangrijker zijn voor hogere inkomensgroepen en bedrijven.
Bibliotheekvestigingen zullen sluiten door dit beleid. Muzieklessen worden duurder en dus ontoegankelijker. Welke cultuur en in het cultuurcluster zal gaan plaats vinden is al even onduidelijk. Straks is er misschien een gebouw – zelfs dat is niet zeker – maar geen cultuur meer. 200 mensen raken hun baan kwijt of worden gedwongen ZZP’er...
De manier waarop het college tot nu het cultuurdossier heeft behandeld verdiend geen schoonheidsprijs. Het college noemt trots terecht de ontwikkeling van het sportbedrijf, en sport is bij dit college in goede handen, maar hoe anders wordt er omgesprongen met de cultuur. Plannen die in de zomer ter inzage worden gelegd, vragen laat en onvolledig beantwoord, hoe er is gecommuniceerd met de partners.
Buurthuizen
Ook in het welzijn staan nog steeds grote bezuinigingen op stapel, die gerealiseerd moeten worden door de verzelfstandiging van weer meer buurthuizen. Het college zet hier op door, ondanks dat eigen onderzoek aantoont dat de reeds verzelfstandigde buurthuizen het water aan de lippen staat. Als we op deze weg doorgaan zal dit tot het sluiten van buurthuizen leiden. De buurthuizen hebben hierover onlangs de noodklok geluid. We weten dat meerdere partijen zich het lot van de buurthuizen aantrekken en met ons mee willen denken over alternatieven om de buurthuizen te blijven steunen en tegelijkertijd toch geld te besparen. Want buurthuizen zijn er voor iedereen en dragen als hart van hun wijk bij aan sociale samenhang.
Wiens stem wordt nog gehoord?
Terwijl de cultuursector en de welzijnssector worden getroffen door bezuinigingen, weten ze gelukkig goed hoe ze voor hun eigen belang op moeten komen. Ze vinden daarbij de SP aan hun zijde.
Helaas zijn er nog veel grotere bezuinigingen die groepen mensen en organisaties raken die zich niet of nauwelijks kunnen verdedigen. Terwijl zij vaak rechtstreeks in hun bestaanszekerheid worden geraakt. De SP wil het ook voor hun zaak opnemen, omdat dit college dat niet doet. Eén voorbeeld is natuurlijk de sociale werkvoorziening BaanStede.
Mensen in armoede
De armoede in ons land neemt toe en in Zaanstad is dit niet anders. Het aantal bijstandsuitkeringen is halverwege 2013 met 3223 al groter dan voor dit hele jaar geraamd. Het aantal aanvragen voor schulddienstverlening zal ook de schattingen overtreffen. En dan zijn er nog de ZZP’ers en andere werkende armen die de eindjes niet aan elkaar kunnen knopen, en de bejaarden met alleen maar AOW. Hun aantallen hopen we weer te kennen als de gemeente de armoedemonitor weer gaat invoeren. Zij zijn de meest schrijnende slachtoffers van deze crisis.
“Iedere burger heeft de verantwoordelijkheid om in zijn eigen levensonderhoud te voorzien door middel van werk, ook de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.” (oa. pagina 30). Weer een holle frase in de categorie ‘eigen verantwoordelijkheid’ waar dit neoliberale college in grossiert.
Waar zijn de banen?
Alle mooie woorden ten spijt, maar zogenaamde ‘leads’, werkervaringsplekken en stageplaatsen zijn nog geen echte banen. Dit college draagt met alle bezuinigingen alleen maar bij aan de werkloosheid, maar creëert geen werk. Waar zijn de banen?
Werk werkt, zegt u? In september 2013 waren er in Zaanstad 3495 mensen met een WW-uitkering. Een stijging van 32% in één jaar volgens het UWV. Volgens Divosa vond vorig jaar maar 8% van de bijstandsgerechtigden betaald werk. College, welk werk heeft u het in hemelsnaam over?
Het is hardvochtig om allerlei barrières op te werpen en zo sociale voorzieningen minder toegankelijk te maken, onder andere door ver doorgevoerde digitalisering. Om te sturen op sancties, op minder beroep op voorzieningen, om mensen die een uitkering aanvragen eerst 4 weken te laten wachten en mensen in schulden te vragen meer te gaan werken. Dat zijn onredelijke eisen in deze tijd. Het college heeft de mond vol over vraaggestuurd werken, maar waar vraag is, zoals nu naar sociale voorzieningen, geven ze niet thuis.
Zo lang er geen volwaardige banen zijn voor al deze mensen is het onze plicht om ze juist niet straffen voor een crisis die ze niet veroorzaakt hebben, niet zoals in jaren tachtig weer tandenborstels bij mensen thuis te gaan tellen, maar om menswaardige voorzieningen in stand te houden. Juist nu. Dat heet beschaving! Of naastenliefde voor mijn christelijke raadsleden. Of solidariteit voor socialisten zoals wij.
Het moet anders
De realiteit is dat we misschien hier en daar wat bezuinigingen terug kunnen draaien. Daar gaan we ook voorstellen voor doen. Maar de realiteit is ook dat in deze raadsperiode alternatieve voorstellen vanuit de oppositie van dit college en de grote collegepartijen weinig kans kregen. Dat de bulk van de bezuinigingen, in totaal meer dan 60 miljoen, duizenden mensen raakt terwijl ze er alleen voor staan. Onzichtbaar. Dat gebeurt al, dat is de realiteit achter het hosannaverhaal dat ‘95% van de bezuinigingen op schema zijn’. Realiteit is ook dat dat de komende weken niet gaat veranderen.
Dat baart ons zorgen, want alles wordt zo een kille rekensom, een financiële exercitie, zonder menselijk gezicht of passie voor degenen die het niet zo goed getroffen hebben. En wij zien de gevolgen buiten de muren van dit stadhuis. Wij zitten niet aan de knoppen, en de bezuinigingen uit Den Haag zijn een feit. Maar feit is ook dat dezelfde partijen die hier in Zaanstad de dienst uitmaken het Haagse beleid bepalen. Feit is ook dat dit college met allerlei bezuinigingen en bestuurlijke vernieuwingen om een kleinere overheid te realiseren voorop loopt. Dat doen ze wél met passie, helaas. We lijken hier soms een proeftuin voor experimenten. Die niet uitgaan van gelijkwaardigheid, menselijke waardigheid en solidariteit. Maar van ‘ieder voor zich’ en het recht van de sterkste.
Dit was de algemene beschouwing die fractievoorzitter Patrick Zoomermeijer uitsprak namens de SP-fractie op donderdag 31 oktober. Toen gaven de verschillende raadsfracties hun mening ('algemene beschouwing') over de Begroting 2014-2017. De begroting bevat de plannen en hun financiële gevolgen hoofdlijnen die het college van PvdA, VVD, ZOG en GroenLinks voor de komende periode voorstellen. Deze begroting staat weer in het teken van bezuinigingen uit Den Haag en plannen voor een kleinere overheid en afbraak van de sociale sector.