Zaanstreek

Op 18 december zat Sonja van Elmpt voor het laatst na 10 jaar als raadslid in de Zaanse raadszaal. Door persoonlijke omstandigheden moest ze haar raadszetel opgeven, die door Maikel Kat namens de SP zal worden bezet. De SP-fractie, het bestuur, de hele SP-afdeling: we zullen allemaal Sonja missen en wensen haar veel succes in Hoorn, waar ze nu woont. We zullen haar vooral missen om haar passie, werklust, ervaring, kunde en persoonlijkheid. En om haar drijfveren voor wat ze als SP'er deed binnen en buiten de raad, in haar eigen mooie woorden: een kritiek op de maatschappij zoals hij nu is, een oproep voor een andere maatschappij!

Tekst van de afscheidsrede van (voormalig) raadslid Sonja van Elmpt op 18 december 2014

Ja, dan sta je ineens voor het laatst achter dit katheder. Het leven kan soms vreemd lopen.

Toen ik mij kandidaat stelde voor deze termijn kon ik niet weten dat na de verkoop van mijn huis, ik een nieuwe woning niet gefinancierd kon krijgen. Niet omdat ik te weinig inkomen zou hebben, maar omdat de banken mijn restschuld weigerde mee te financieren. Zo gooien de gevolgen van de neoliberale waanideeën waardoor de crisis is ontstaan ineens je eigen leven overhoop.

Gelukkig heb ik een lief en warm nieuw adres in Hoorn gevonden, waar ik mijn intrek heb genomen. Maar dat betekent wel afscheid nemen van de lokale politiek in Zaanstad.

Tien jaar mocht ik deel uitmaken van deze gemeenteraad. Eerst als steunfractielid en daarna als raadslid. Ik heb het een heel boeiende tijd gevonden. En ook al waren we het inhoudelijk niet altijd eens in de raad, als mensen heb ik de collega raadsleden leren kennen als betrokken mensen die het beste voor hebben met de stad.

Ik weet niet hoe het met jullie is, beste volksvertegenwoordigers, maar mij is heel vaak gevraagd waarom ik dit in godsnaam doe. Zoveel tijd en energie steken in iets waar toch niet zo veel waardering voor is.

Want laten we eerlijk zijn deel uitmaken van de regering van een land, maar ook van de gemeente wordt niet erg positief beoordeeld. Volgens veel mensen zijn wij allemaal zakkenvullers die alleen aan ons eigen belang denken.

Hoe komt dat toch, die negativiteit over een overheid, over de politiek in het algemeen en over de mensen die zich daarvoor inzetten? Kan dat niet komen doordat door neoliberale stromingen in de wereld de overheid wordt gezien als een soort van kankergezwel dat zo klein mogelijk gemaakt moet worden. Dat belasting heffen een vorm van diefstal wordt genoemd?

In plaats van te laten zien dat een overheid ervoor is om het algemeen belang te dienen, die zaken te regelen die individuele burgers niet kunnen regelen en kunnen waarborgen dat iedereen in een samenleving er toe doet wordt de overheid afgeschilderd als een inefficiënte moloch waar we eigenlijk vanaf zouden moeten.

De verregaande privatisering van nutsvoorzieningen, van diensten van algemeen belang maakt dat de overheid zo langzaamaan nergens meer over gaat, maar als het dan mis gaat er wel de schuld van krijgt.

Ik kom nog uit de tijd, en nu krijgen we het stukje oma verteld, dat er een gemeentelijk gasbedrijf was, een gemeente giro een ziekenfonds waar je ongeveer een tientje per maand aan kwijt was en een gemeentelijk woningbedrijf en woningbouwverenigingen. Nu zijn dit allemaal private ondernemingen waar de politiek nog maar zeer beperkt invloed op heeft.
Om van die vermaledijde marktwerking in de zorg nog maar niet te spreken.

De verdedigers van deze ideeën vinden dat mensen best zelf alles kunnen regelen en overheidsbemoeienis een inbreuk is op de zelfbeschikking van mensen. Voor mensen die alles goed voor zichzelf kunnen regelen, u kent ze wel die mensen die altijd de goedkoopste energieaanbieder weten te vinden. Die voor zichzelf de beste ziektekostenverzekering hebben afgesloten en die altijd weten waar ze terecht moeten voor financiële voordeeltjes, die mensen hebben misschien last van een overheid.

Maar de meeste mensen zitten zo niet in elkaar. Die willen gewoon goede zorg als ze dat nodig hebben. Ze willen gewoon dat zaken goed geregeld zijn. Dat de trein op tijd rijdt, dat de straatverlichting werkt. Dat de stoep gestrooid wordt als het glad is en dat het licht het doet als je de knop omdraait. Die mensen rekenen op een overheid die dit kan en moet regelen.

En dan zijn er mensen die echt niet in staat zijn overal op af te stappen en het goed voor zichzelf te regelen, die mensen hebben een overheid nodig die zaken goed regelt voor iedereen. Een overheid die het algemeen belang dient, die in de gaten houdt dat mensen niet tussen de wal en het schip terecht komen. Ouderen die zorg nodig hebben om de laatste levensfase prettig te kunnen leven. Mensen met een beperking voor wie de wereld zo ingewikkeld is geworden, mensen die misschien door eigen fouten, maar wie maakt er nou nooit fouten, in financiële problemen zijn gekomen, kinderen die aandacht hulp en liefde nodig hebben.

En beste mensen voor die mensen ben ik indertijd de politiek ingegaan. Ik houd niet van de grote mondigheid van tegenwoordig waarbij het recht van degene met de beste praatjes gediend wordt. Ik houd van een samenleving waar voor iedereen plaats is, waar mensen in de knel op een overheid kunnen rekenen. Dat mensen die tijdelijk ondersteuning nodig hebben met respect en begrip behandeld worden. Een samenleving waar mensen centraal staan en waar geld alleen maar een middel is om mooie dingen mee te doen. De afgelopen tien jaar heb ik me daarvoor ingezet. Ik hoop iets te hebben bijgedragen voor mensen die dit nodig hebben.

Ik wens de hele raad het college de ambtenaren en heel Zaanstad alle goeds toe.

• Bekijk de foto's