Zaanstreek

Jongeren aan de onderkant van de arbeidsmarkt zitten op een zeephelling. Soms een meter omhoog dan weer twee meter naar omlaag. Ik luister naar een paar verhalen.

Door Wim Verhoeven

Het was erg moeilijk geweest om werk te vinden. Zij behoort tot de generatie die niet zo lang geleden van school is gekomen, maar eigenlijk de keiharde keuze die de maatschappij eist, niet heeft gemaakt. Na een beroepsopleiding die toch niet bracht wat zij ervan had verwacht staat ze in het volle licht van de arbeidsmarkt. Hoe moeizaam ook, uiteindelijk weet zij een baan te bemachtigen in een winkel. Haar geschiedenis laat een stukje van de moeilijkheden zien waar jongeren mee kunnen worden geconfronteerd. ‘Ik kreeg een nul urencontract en had geen idee dat dit de werkgever zoveel macht zou geven’. ‘Ik stelde me heel flexibel op omdat ik wilde werken en vooral in mijn eigen levensonderhoud wilde voorzien.’

De acceptatiegrens ligt volgens haar hoog. Zeer onregelmatige werktijden, gebrekkige communicatie en onredelijke eisen zelfs s’avonds laat. Afgezien van deze situatie ligt het loon op een niveau dat er geen sprake kan zijn van zelfredzaamheid c.q. verzelfstandiging. ‘Dan zou je meer banen moeten hebben’. Zoals veel jonge mensen woont zij bij een van de ouders zodat er een ’overlevingspakket’ aanwezig is. Als zij tijdens haar ziekte wordt ontslagen zinkt de moed haar in de schoenen. Ze gaat nu van het een naar het andere tijdelijke werk. De condities zijn ronduit slecht.
Een ander geeft aan dat ze destijds een droom had. ‘Ik wilde graag een winkeltje beginnen’. Al vroeg in haar leven moest er brood op de plank komen

Op haar 16e werkte ze al bij McDonald's. Een zwangerschap verwoestte haar droom en ze moest de school laten gaan. Zij is uitermate negatief over de arbeidsmarkt en meent dat jongeren met 20 jaar al te duur zijn voor werkgevers. Nu tracht ze te solliciteren en heeft voorlopig een jaarcontract in een buurthuis. Daarna is de toekomst onzeker.

‘Ik denk dat ik dan een thuisstudie zal proberen’. Zij heeft als alleenstaande ouder ook de zorg voor haar kind. Dit maakt het niet gemakkelijker. Trieste verhalen komen voorbij. Deze zouden een heel boek kunnen vullen. Iemand met startkwalificatie vertelt dat ze de opleiding webdesign heeft afgerond. Naar eigen zeggen MBO niveau 3’. Ze is 21 jaar en heeft ’overal’ gesolliciteerd, maar werd nergens aangenomen. Hoewel ze stage had gelopen vond de werkgever dat niet genoeg. Zonder ervaring geen baan. Aangezien de financiële situatie van het gezin slecht is, (ouders gescheiden), neemt ze ten einde raad een krantenwijk. Ze heeft geen uitkering.

Dan wordt een poging gewaagd bij de landmacht, maar door de strenge eisen ziet ze deze ‘kans’ in rook opgaan. In ieder geval wil ze verder met haar leven en ‘droomt’ erover een opleiding personal trainer te gaan volgen. De kosten zijn echter niet te dragen en dus zit ze vast in het moeras van een moeilijk te doorbreken cirkel. Veel jongeren hebben geen vast werk. Hierdoor kunnen zij geen huis kopen en zijn anderzijds te jong om voor een sociale huurwoning in aanmerking te komen. Zij wonen ook veel in antikraakpanden of huren in de particuliere sector. Dit geeft volgens hen een gevoel van armoede.

Wim Verhoeven interviewt Zaankanters voor de Koffiekring Zaanstad, een niet-partijgebonden vrijwilligersinitiatief voor mensen die door de maatschappelijke veranderingen worden getroffen. Ook getroffen door bezuinigingen? Mail Wim! verhoevenkoffiekring@tele2.nl