Zaanstreek

Algemene beschouwing op de kadernota door fractievoorzitter Patrick Zoomermeijer op 23 mei 2017

Er hangt mist in dit stadhuis. De mist van gebakken lucht over de aantrekkende economie, hosanna-verhalen over waarom stijgende huizenprijzen een zegen zouden zijn, over wensenlijstjes voor het jubel-geld van de mei-circulaire, over hoe goed het gaat met vrijwilligers, de wijkteams en het toerisme in Zaanstad.

Ondertussen hebben buurthuizen en zelfs kinderboerderijen moeite om vrijwilligers te vinden die zich structureel kunnen en willen binden. Komen werknemers van wijkteams om in het werk waardoor ze minder in de wijk zijn dan ze zouden willen. Op onze lokale bevolking gerichte evenementen en initiatieven zoals in het Koogerpark dreigen om te vallen. Welke cultuur is er eigenlijk nog voor bewoners in plaats van een duur Monet-jaar?

De realiteit bonkt op de deuren van deze ivoren toren. De realiteit van continu te krap begrootte projecten: van het Cultuurcluster dat nu al bijna 10 miljoen duurder wordt dan eerder voorgespiegeld, de 6 ton aan BTW voor De Kraaien, de topsporthal De Koog die duurder bleek, nu weer geld erbij voor zwembad De Crommenije. Er zijn in andere gemeenten wethouders over kleinere bedragen gestruikeld.

En dan de pijnlijke waarheid van een begrotingstekort in 2018 en een wensenlijst waar geen dekking voor is, maar waar het college alvast de huid van de meicirculaire verkoopt voordat hij geschoten is. In eerdere jaren zijn beter onderbouwde plannen van de SP en andere oppositiepartijen om minder afgeschoten.

Over ‘creatief boekhouden’ gesproken… Drie jaar geleden zette de SP in de college-onderhandelingen in op een ‘zachte landing’ in het sociale domein voor 10 miljoen euro, maar dat werd niet eens besproken. Des te opvallender dat er nu 7,5 miljoen als tijdelijke reserve wordt ingezet omdat er meer uitkeringen zijn dan waar Zaanstad uit Den Haag geld voor krijgt. Opeens is incidenteel geld voor structurele uitgaven kennelijk geen probleem meer. Laten we dat maar ’voortschrijdend inzicht’ noemen!

Voor zover het aantal uitkeringen daalde, komt dat omdat veel werklozen nadat hun WW afloopt in de bijstand terecht komen. En wat stelt het college voor: vijf casemanagers voor de bijstand erbij, waarmee slechts 400 van de 4000 bijstandsgerechtigden begeleid kunnen worden. Maar ook vijf ‘handhavers’ erbij, want er zijn 400 bijstandsgerechtigden ‘teveel volgens de verdeelsleutel’.

Die insteek getuigd van wantrouwen, van ‘blaming the victim’, van een mensbeeld dat niet het onze is. Als er in Haarlem en Amersfoort, twee steden die bijna precies zo groot zijn als Zaanstad, minder mensen in de bijstand zitten, wil dat dan zeggen dat Zaankanters lui zijn? Dat geloven wij niet bij de SP, in deze streek van noeste arbeiders. Er is een gebrek aan werk. Hoe denkt het college eigenlijk over onze inwoners, gezien deze voorstellen en haar streven om welgestelde Amsterdammers te lokken met Monet, het Cultuurcluster en dure koopwoningen?

En als je in zou zetten op meer begeleiding, zou je dan niet de handhavers juist overbodig maken? Waarom zijn er eigenlijk minder bijstandsgerechtigden in die andere steden? Waarom blijft onze werkgelegenheid achter? Waarom hebben zoveel mensen hier flexbanen zonder zekerheid? Waar blijft IKEA? Wat heeft de gevangenis hier voor Zaankanters aan banen opgeleverd? Waarom is onze doelstelling van SROI nog steeds geen 5% van onze begroting?

Kortom: wat is eigenlijk de analyse die verklaart waarom zoveel mensen in Zaanstad niet meeprofiteren van het al jaren beloofde economisch herstel?

Bij de SP zeggen we altijd: onderken het probleem, analyseer het probleem en zoek naar oplossingen voor het probleem. Pas dán kun je beleid maken dat niet mensen onbetaald werk laat doen en zo andere banen verdringt, maar kun je het probleem bij de bron aanpakken: echte banen, dát is wat we nodig hebben!