Zaanstreek

Deze begroting is de laatste begroting voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart volgend jaar. Je zou kunnen zeggen dat deze begroting de examenopdracht is van dit college van D66, VVD, PvdA, ChristenUnie en het ZOG. De leerlingen die dit werkstuk inleveren, de wethouders, hebben op één na al besloten hun school niet af te maken. Eentje is vorige week voor een tussentijdse opdracht bijna gezakt. Wat hebben deze leerlingen er nu van gebakken in deze opdracht, deze begroting? Deze weken, in deze begrotingsbehandeling, geeft de Zaanse raad een tussentijdse beoordeling. Het uiteindelijke cijfer voor de leerlingen komt van de inwoners van Zaanstad, bij de gemeenteraadsverkiezingen.

Algemene beschouwing op de begroting door fractievoorzitter Patrick Zoomermeijer tijdens de raadsvergadering van 19 oktober 2017 

Wat zien wij als SP nu in dit werkstuk, in deze begroting?

We zien dat het aantal mensen in de bijstand is gegroeid tot 4.500. Ruim één op de tien Zaankanters heeft geen werk. Er zijn deze collegeperiode, ondanks de ambitieuze banenplannen van VVD-wethouder Straat, per saldo slechts 700 banen in Zaanstad bij gekomen. Eenzaamheid, armoede en schulden zijn enorme problemen. Duizenden in Zaanstad betalen zo de rekening voor de crisis, terwijl zij de crisis niet hebben veroorzaakt.

De wachtlijsten voor een sociale huurwoning in Zaanstad groeien nog steeds. Onder de PvdA-wethouder moeten Zaankanters nu ruim 10 jaar wachten op een betaalbare woning. Het percentage sociale huurwoningen is de afgelopen periode gedaald. De prijzen van koopwoningen schieten ondertussen door het plafond. Dit allemaal mede door het Haagse afbraakbeleid, waar de PvdA helaas aan meewerkte.

Besturen van buurthuizen geven al jaren aan dat ze moeite hebben om he hoofd boter water te houden. Onder de ChristenUnie-wethouder - een sociaal mens - is er jarenlang onderzocht en geëvalueerd over wat de vrijwilligers en de SP altijd al wisten: buurthuizen hebben meer ondersteuning nodig. Nu het initiatief van een door een bewonersbedrijf gerund buurthuis in Poelenburg is mislukt, blijkt er opeens wél geld te zijn voor nieuwbouw en een betaalde beheerder.

De straten en wijken, zeker buiten het centrum van Zaandam, liggen er vaak slecht bij. Onder de ZOG-wethouder werd de groenvoorziening door de gemeente bij bewoners in de maag gesplitst. Terwijl er met de verkoop van de aandelen Nuon tientallen miljoenen werden opgehaald, is veel daarvan niet gebruikt voor onderhoud van de openbare ruimte. Kom in een willekeurige andere stad van Nederland, en zie hoe slecht het onderhoud hier in Zaanstad is.

Zaanstad is altijd een arme gemeente geweest. Maar onder de vorige D66-wethouder is dat niet beter geworden. De gemeente Zaanstad blijft maar veel geld lenen en dus ook veel rente betalen, en volgens EMU-normen heeft onze gemeente volgend jaar 75 miljoen meer uitgaven dan inkomsten.

De financiële positie is natuurlijk niet helemaal enkel de fout van dit college. Maar de uitgaven waar dit college voor kiest, zijn gezien onze krappe positie soms onnavolgbaar. Een paar jaar terug 6 ton voor de Sail, elk jaar weer tonnen voor city marketing, 40 miljoen voor het Cultuurcluster, miljoenen voor de A8-A9, 6 miljoen voor de verhuizing van De Kraaien, bijna 3 miljoen voor de Veiligheidsregio aan externe inhuur terwijl brandweerposten worden gesloten… De kosten die bij veel projecten uit de hand lopen: de A8-A9, Cultuurcluster, Zaanbrug, De Kraaien, De Crommenije…

Ondertussen staat ondanks jaren van discussies en het apart zetten van miljoenen aan uitgaven de échte burgerparticipatie in de kinderschoenen. De klimaatdoelstellingen gaan we niet halen en de tienduizenden Zaankanters die met fijnstof of geluidsoverlast te maken hebben, hoefden op dit college niet te rekenen.

De SP heeft de afgelopen jaren voorstellen gedaan. Voor een regelarme bijstand, een hoger percentage sociale woningbouw bij nieuwe projecten, jongerenwerk, beter armoedebeleid, échte banen, meer steun aan buurthuizen, voor onderzoek naar de luchtkwaliteit… We hebben gevochten om de miljoenen die we niet hebben niet uit te geven aan bobofeestjes, het Cultuurcluster of de A8-A9. Andere keuzes waren namelijk mogelijk, maar het college koos anders.

Daarom krijgt dit college van de SP een onvoldoende! Leuk geprobeerd, maar de hele klas in de collegebanken is gezakt.